ترجمه و تحقیق: اکرم میرزاخانی، شیدا نعمت الهی *

وارن بافت یکی از موفق ترین سرمایه گذاران جهان است و پیرامون موفقیتش این گونه بیان می‌دارد که «شاید خوش شانسی من در این بوده است که در سال ۱۹۳۰ در ایالات متحده آمریکا متولد شدم». نزدیک به یک ربع قرن پیش در سال ۱۹۸۸، کشور آمریکا در رتبه‌بندی ۵۰ کشور مورد بررسی، بهترین کشور برای تولد بوده است. حال کدام کشور می‌تواند بهترین مکان تولد در سال ۲۰۱۳ را به خود اختصاص دهد؟ برای پاسخ به این سوال واحد اطلاعات اکونومیست درصدد است تعیین نماید که کدام کشور بهترین فرصت برای سلامت، امنیت و زندگی مرفه را در سال‌های آینده برای شهروندان خود فراهم می‌کند. شاخص کیفیت زندگی نتایج نظرسنجی پیرامون رضایت زندگی افراد - اینکه چگونه مردم شاد هستند - است. در تعیین این شاخص شاید میزان ثروت بیشتر از سایر عوامل موجب ارتقای سطح کیفیت زندگی می‌شود، اما واقعیت این است که عوامل دیگری نیز وجود دارد که در تعیین سطح کیفیت زندگی اثرگذار است. عواملی همچون میزان جرم و جنایت، اعتماد به نهادهای دولتی و سلامت خانواده از عوامل بسیار مهم در تعیین سطح شاخص کیفیت زندگی است.

واحد اطلاعات اکونومیست در مجموع ۱۱ شاخص آماری مختلف را در تعیین سطح کیفیت زندگی مورد توجه قرار داده است. این شاخص‌ها شامل دو دسته شاخص‌های ثابت و متغیر می‌باشد. برخی شاخص‌ها همچون جغرافیا شاخص‌های ثابتی هستند و برخی شاخص‌ها نیز همچون جمعیت و بسیاری از ویژگی‌های اجتماعی و فرهنگی تغییرات اندکی دارند. شاخص‌های متغیر نیز حاصل در پیش گرفتن تصمیمات سیاسی و اقتصادی می‌باشد که تغییرات بیشتری دارند.

بهترین محل تولد در سال ۱۹۸۸

اکونومیست در بررسی‌های سال ۱۹۸۸ خود این گونه بیان می‌دارد که این درست است که ما در این مساله‌ که در کجا متولد شویم حق انتخابی نداریم، اما می‌توانیم تصمیم بگیریم که فرزندانمان در کجا متولد شوند. برای پاسخ به این سوال که بهترین کشور برای تولد کجاست؟ واحد اطلاعات اکونومیست شاخص «محل تولد»را تدوین کرد. این شاخص برای ۵۰ کشور در مورد ۱۱ معیار مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

این معیارها عبارت بودند از معیارهای اقتصادی شامل تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم، هزینه زندگی و معیارهای سیاسی اجتماعی شامل حقوق بشر، امید به زندگی، نرخ باسوادی و درصدی از جمعیت کشور که دارای تحصیلات عالیه است. علاوه بر این، معیارهای دیگری نیز در اندازه‌گیری بهترین مکان برای زندگی مورد توجه قرار گرفت. معیار فقر فرهنگی و معیاری که نشان دهنده میزان خسته‌کننده بودن یک کشور است، دیگر معیارهای مورد توجه در این بررسی بوده است.

همچنین در این بررسی این گونه بیان می‌شود که برخی از معیارها وجود دارد که در این بررسی مورد توجه قرار نگرفته است، اما می‌تواند در ارتقا یا تنزل جایگاه کشورها در این رتبه بندی اثرگذار باشد. برای مثال جذب دانش در کشورهای نروژ، نیوزلند و کانادا و سرانه خواندن روزنامه در ژاپن، سوئد و آلمان شرقی عوامل مثبتی در ارتقای جایگاه این کشورها بوده است. کشور کانادا به علت تقاضای زیاد پاسپورت در آن کشور می‌تواند جایگاه بالاتری داشته باشد. ضمنا مردم این کشور جهت سفر به بیشتر کشورهای غربی نیاز به اخذ ویزا ندارند.

بهترین محل تولد در سال ۲۰۱۳

اگرچه بسیاری از فاکتورهای کیفیت زندگی به آرامی در حال تغییر است، نیاز است که جهت رتبه‌بندی برخی از این متغیرها مانند درآمد سرانه، پیش‌بینی شوند. به این منظور از واحد اطلاعات اکونومیست برای پیش‌بینی سال ۲۰۳۰ استفاده کرده‌ایم. همچنین برای کودکانی که در سال ۲۰۱۳ به دنیا آمده اند و در سال ۲۰۳۰ به دوره بزرگسالی خواهند رسید. البته با توجه به بحران جهانی اقتصاد، آینده چندان خوب نخواهد بود. نرخ رشد در همه جهان کاهش خواهد یافت، با این حال درآمدها به سرعت افزایش می‌یابد.

امید به زندگی و آزادی‌های سیاسی در دنیا گسترش خواهد یافت که این اتفاق اخیرا در شمال آفریقا و خاورمیانه به وقوع پیوسته است. از سوی دیگر بحران، ردپای خود را خصوصا در منطقه اروپا به جای خواهد گذاشت.

اما خوش‌شانس‌ترین‌ها در سال ۲۰۱۳ در کجا متولد می‌شوند؟ بعد از انجام تحقیقات واحد اطلاعات اکونومیست، کشور سوئیس بهترین مکان برای تولد و استرالیا در مقام دومین کشور برتر برای تولد شناخته شده اند. کشورهای کوچک صنعتی ۱۰ رتبه نخست را به خود اختصاص داده‌اند. نیمی از آنها اروپایی هستند و کشور هلند از منطقه یورو نیز در میان آنها حضور دارد.

در این رتبه بندی با اینکه بحران اقتصادی بر کشورهای جنوب همچون اسپانیا، پرتغال و یونان سایه افکنده است، اما کشورهای اسکاندیناوی در این میان می‌درخشند. بزرگ‌ترین اقتصادهای اروپا مثل آلمان، فرانسه و انگلستان عملا وضعیت خوبی ندارند. در آمریکا کودکان بدهی‌های بزرگی را از نسل‌های پیشین خود به ارث خواهند برد. این کشور در رتبه بندی سال ۲۰۱۳ در مکان شانزدهم قرار گرفته است. در این رتبه بندی کشورهای بریک (برزیل، روسیه، هند و چین) با وجود داشتن اقتصادهایی پویا از جایگاه خوبی برخوردار نبوده‌اند. بین ۸۰ کشور مورد مطالعه نیجریه بدترین جایگاه را برای کودکانی که در سال ۲۰۱۳ متولد خواهند شد داشته است.

جایگاه ایران از سال ۱۹۸۸ تا سال ۲۰۱۳

بر اساس بررسی صورت گرفته در سال ۱۹۸۸، ایران جایگاه ۴۸ ام را به همراه کشورهای عراق و زیمبابوه داشته است. در این رتبه بندی این سه کشور، در انتهای جدول قرار داشته اند. در این رتبه بندی کشورهای نیجریه، عربستان سعودی، لیبی، اندونزی و ونزوئلا بالاتر از ایران قرارگرفته اند.

یکی از علل رتبه پایین ایران در این رتبه بندی را می‌توان به درگیر بودن ایران در جنگ با عراق دانست که در بسیاری از شاخص‌های این بررسی اثرگذار بوده است.

در سال ۲۰۱۳ در میان ۸۰ کشور مورد بررسی ایران در مکان ۵۸ ام قرارگرفته است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در این سال کشورهای هند، روسیه و اوکراین پایین‌تر از ایران قرار داشته‌اند. در عین حال کشورهای کوبا، کلمبیا، رومانی و ترکیه بالاتر از ایران قرار داشته‌اند.

منبع: هفته‌نامه اکونومیست، ۲۱ نوامبر ۲۰۱۲

* Sheyda.nematolahi@gmail.com

Mirzakhani.akram@gmail.com