یاسر میرزایی

«خرید سربازی» عنوان مطلب روز ۲۷ آبان ستون‌ «مفاهیم اقتصادی در زندگی روزمره» ما بود که هر هفته شنبه‌ها در همین صفحه منتشر می‌شود. یادداشت‌های آن ستون را محمد حسین رحمتی، محقق اقتصاد در دانشگاه ایلینوی می‌نویسد و در آن سعی دارد «مثال‌هایی ساده از کاربردهای اقتصاد در زندگی روزمره» بزند و به این وسیله هم مفاهیم اقتصادی را آموزش دهد و هم این نکته را تکرار کند که استفاده از تحلیل اقتصادی به فهم بهتر مسائل اجتماعی کمک می‌کند.

«خرید سربازی» اگرچه قصد اولیه‌اش همان طرح مفاهیم اقتصادی بود، اما در خود پیشنهادی اقتصادی برای ماجرای سربازی در ایران داشت. پیشنهاد را می‌‌توانید در مطلب بازمنتشرشده‌ «خرید سربازی» دوباره بخوانید. در انتقاد به پیشنهاد مطرح شده، وبلاگ «کافه اقتصاد» مطلبی منتشر کرد و موضوع را از دو جنبه‌ عدالت اجتماعی و کارآیی اقتصادی مورد بررسی قرار داد. شرح این مطلب را می‌‌توانید در مقاله «فروش ناعادلانه و ناکارآمد سربازی» بخوانید.

در پاسخ به نقد مطرح شده، از دکتر موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان ایرانی، خواستیم نظرش را درباره استدلال مبتنی بر عدالت اجتماعی مقاله «فروش ناعادلانه و ناکارآمد سربازی» بیان کند؛ حاصل مقاله‌ خواندنی «سربازی اجباری و مبادله داوطلبانه» است. اینکه پاسخ دکتر غنی‌نژاد چقدر موجه می‌نماید، می‌تواند آزمونی برای خواننده متفکر باشد.

در همین حین، وبلاگ «اندیشکده اقتصاد» پاسخی به انتقاد ناکارآمدی اقتصادی پیشنهاد «خرید سربازی» فراهم آورد. مقاله‌ «بازار سربازی» شرح این پاسخ است. متن این مقاله اگرچه در پاسخ به نقد ناکارآیی است، اما در زمینه‌ یک بحث گسترده‌تر و تاریخی مطرح شده است و اطلاعات درخوری را به خواننده می‌دهد.

در نهایت به سراغ یکی از تازه فارغ‌التحصیلان اقتصادی رفته‌ایم که از قضا این روزها سرباز است. مقاله او، «ارزیابی ابعاد اقتصادی-اجتماعی خدمت سربازی در ایران» سعی می‌کند حس و حال فضای سربازی را با نگاهی اقتصادی عجین کند و معجونی اثرگذار بسازد.

باشد که این مجموعه نگاه سیاست‌گذار و جامعه را به مقوله «سربازی اجباری در ایران» بازتر و مسیرهایی را برای بهبود این پدیده و رفتن به سمت جامعه‌ای سعادت‌مندتر بگشاید.