الیشا گری، مخترع بدشانس

گروه تاریخ و اقتصاد: الیشا گری (Elisha Gray) از مخترعان بزرگ آمریکا در ۲۱ ژانویه سال ۱۹۰۱ در ماساچوست درگذشت. نام او در تاریخ به‌عنوان مخترع تلفن ثبت می‌شد اگر الکساندر گراهام‌بل یک ساعت قبل از او به دفتر ثبت اختراعات نرفته بود. در عوض نام‌ گری در تاریخ «موسیقی الکترونیک» به‌عنوان مخترع اولین ساز الکترونیکی ثبت شده است.

الیشا‌گری در سال ۱۸۳۵ در ایالت اوهایو در آمریکا به دنیا آمد. در ۱۰ سالگی توانست دستگاه تلگراف مورس را بسازد که مثل دستگاه واقعی کار می‌کرد. مرگ پدر و بیماری مادر او را واداشت تا در ۱۲ سالگی نان‌آور خانواده بشود و درس خواندن را رها کند. البته بعد‌ها توانست به دبیرستان برود و از درآمد کار نجاری، شهریه مدرسه را بپردازد. درکالج مجذوب الکتریسیته شد. تشویق‌های معلم علوم و مدیر آزمایشگاه مدرسه باعث شد الیشا گری با علاقه و هدفمندی بیشتر دانش الکترونیک و فناوری تلگراف را دنبال کند. او تا مرز بیماری کار می‌کرد و دوره کالج را در مدت ۵ سال به پایان رساند. در این مدت تجربیات بسیاری از طریق آزمون و خطا به‌دست آورد. خود او می‌گوید: «عادت کرده بودم هر چیزی را که می‌دیدم یا می‌خواندم تا آنجا که امکانات اجازه می‌داد، بسازم. برای من این کار بهترین روش یادگیری و به ذهن سپردن قوانین علمی بود.» در سال ۱۸۶۷ الیشا گری اولین مقاله خود را که در مورد روکش کردن کابل‌های خطوط تلگراف و به منظور بهبود فناوری تلگراف بود ارائه کرد. گری در طول زندگی‌اش توانست ۷۰ اختراع را به ثبت برساند.در سال ۱۸۶۹ او و دوستش، انوس بارتون، شرکت Gray & Barton را با سرمایه اولیه ۴۰۰ دلار که مادر انوس به آنها قرض داده بود به ثبت رساندند. مادر انوس این پول را از گرو گذاشتن خانه خود واقع در ایالت کالیفرنیا به‌دست آورده بود. البته این کار خانم بارتون در تاریخ سرمایه‌گذاری بی‌سابقه بود. بعد از اختراع تلفن، شرکت Gray& Barton به سرعت خود را با فناوری Bell تطبیق داد و به تولید سامانه‌های تلفن روآورد که این کار باعث شد به یکی از بزرگ‌ترین و پر‌اهمیت‌ترین شرکت‌های جهان در سال‌های اوایل قرن بیستم تبدیل شود.

الیشا گری، مخترعی پر کار و نسبتا موفق بود و مثل بقیه مخترع‌ها او هم در مورد یکی از اختراعاتش شخص دیگری را به سرقت علمی و دزدیدن ایده‌اش متهم کرد. داستان معروف دعوای بین آلیشا گری و گراهام‌بل بر سر اختراع «تلگراف سخن‌گو» یا «تلفن» یکی از داستان‌های جالب مربوط به ثبت اختراع است. ولی جالب‌تر از داستان دعوای الیشا‌گری و گراهام‌بل داستان اختراع اولین ساز الکترونیکی توسط الیشا‌گری است. پاستور می‌گوید: «شانس همواره به ذهن آماده کمک می‌کند.» در این مورد هم ایده ساخت «تلگراف موزیکال» از مشاهده یک بازی بچگانه به فکر الیشا‌گری رسید.این دستگاه به سرعت، محبوب مردم آن زمان واقع شد و به این منظور الیشا‌گری یک نوع از این دستگاه را که دو اکتاو داشت ساخت و روانه بازار کرد.الیشا گری اسم این دستگاه را تلگراف هارمونیک (Harmonic Telegraph) گذاشت.این چنین بود که در سال ۱۸۷۷ الیشا گری اولین کنسرت موسیقی الکترونیک در جهان را ترتیب داد و برگزار کرد.آلیشا گری در طول حیات خود ۷۰ اختراع را به ثبت رساند، در میان اسباب و اثاثیه‌ای که از او به جای مانده ‌بود یک دست‌نویس پیدا شد که گویی در آن نارضایتی خود را از تلفن نوشته بود. در این متن آمده است: «تاریخ تلفن هیچ‌گاه به‌طور کامل نوشته نشد، قسمتی از آن از دید همگان مخفی ماند و قسمت بزرگی از آن با دروغ و دغل پیوند خورده و آنهایی هم که حقیقت را می‌دانند، مهر خاموشی بر لب زده‌اند، برخی را مرگ خاموش کرده و برخی نیز زیپی از جنس طلا به لب زده‌اند که از مردگان هم خاموش‌تر شده‌اند.»