بشرویه، شهری در فاصله دو کویر

بشرویه در شمال غربی استان خراسان جنوبی واقع شده است. از نظر موقعیت طبیعی در شمال آن کویر نمک است و در شرق آن تپه‌های شنی و ریگ‌های روان است. از نظر جغرافیایی تنها سلسله جبال معروف این منطقه کوه‌هایی شتری است که در سمت غرب بشرویه قرار دارد و به‌صورت حائلی بین این ناحیه و طبس است. منطقه بشرویه حد اتصال دو کویر مرکزی و کویرلوت است.

براساس اولین سرشماری نفوس و مسکن خراسان که در عهد ناصرالدین شاه انجام شد. بشرویه را روستایی معرفی کرده است که واقع در دشت ریگ روان است و قنوات بشرویه از مشرق به مغرب جریان دارد و به گفته این سرشماری کلیه اهالی آن از مرد و زن به برک‌بافی مشغول بودند و روزبه‌روز کارشان بهتر می‌شد. اغلب روستا‌های بشرویه در دامنه کوه‌ها واقع شده است. بشرویه منطقه‌ای خشک با آب و هوای کویری است و رودهای موسمی (سیلابی) در آن جریان دارد. بوته‌های گَز، تاغ، بنه (پسته کوهی)، کتیرا، آنغوزه و آویشن در برخی از نقاط آن می‌روید. بیشتر زمین‌های مزروعی آن عمدتا با آب چاه‌های عمیق و نیمه عمیق آبیاری می‌شود.

بی‌گمان قدیمی‌ترین سند تاریخی در مورد وجود منطقه بشرویه اشاره‌‌ای است که مقدسی در زیر توضیح سرزمین قوهستان آورده است: «... قصبه آن قاین و شهرهایش: تون، جنابد، طبس عناب، طبس خرما، رقه، خور، خوشت و کری هستند.» هرچند که در پاورقی همین صفحه مصحح کتاب می‌نویسد: «معرفی قوهستان که معرب کوهستان است در معجم‌البلدان از همین کتاب مقدسی نقل شده، ولی به جای چهار نام رقه، خور، خوست و کری واژه «طریثیت» آمده است که معرب ترشیز است» (مقدسی، ۱۳۶۱: ۴۳۷)

- به نقل از مقاله «تاریخ بشرویه»، نوشته معصومه برگی، کارشناس ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه یزد.