تاسیس سازمان «اوپک»

چهارماه پس از اجلاس بغداد که در دهم سپتامبر ۱۹۶۰م. و درباره تاسیس یک سازمان مشترک نفتی تشکیل شده بود، سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا اوپک که مخفف حروف اول سازمان به انگلیسی است، در پانزدهم ژانویه سال ۱۹۶۱م. از طرف پنج کشور صادر کننده نفت شامل ایران، عربستان سعودی، عراق، کویت و ونزوئلا به دنبال کنفرانسی از نمایندگان این پنج کشور در کاراکاس پایتخت کشور ونزوئلا به‌وجود آمد. تا قبل از تشکیل اوپک، کمپانی‏های بزرگ غربی که کار اکتشاف، استخراج، توزیع و فروش نفت در بازارهای جهانی را در دست داشتند، بهای نفت را به میل خود تعیین می‏کردند و برخلاف معمول در مورد کالاهای تجارتی جهان، تولید کنندگان و صاحبان اصلی نفت، هیچ نقشی در تعیین قیمت آن نداشتند.

چهارماه پس از اجلاس بغداد که در دهم سپتامبر 1960م. و درباره تاسیس یک سازمان مشترک نفتی تشکیل شده بود، سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا اوپک که مخفف حروف اول سازمان به انگلیسی است، در پانزدهم ژانویه سال 1961م. از طرف پنج کشور صادر کننده نفت شامل ایران، عربستان سعودی، عراق، کویت و ونزوئلا به دنبال کنفرانسی از نمایندگان این پنج کشور در کاراکاس پایتخت کشور ونزوئلا به‌وجود آمد. تا قبل از تشکیل اوپک، کمپانی‏های بزرگ غربی که کار اکتشاف، استخراج، توزیع و فروش نفت در بازارهای جهانی را در دست داشتند، بهای نفت را به میل خود تعیین می‏کردند و برخلاف معمول در مورد کالاهای تجارتی جهان، تولید کنندگان و صاحبان اصلی نفت، هیچ نقشی در تعیین قیمت آن نداشتند.

در این اوضاع، اوپک که به‌عنوان واکنشی در برابر کاهش ناگهانی بهای نفت از طرف کمپانی‏ها تشکیل شده بود، در آغاز کار، در برابر قدرت‏های جهانی نفتی کاری از پیش نمی‏برد، ولی باپیوستن تدریجی کشورهای صادرکننده نفت از قبیل الجزایر، لیبی، نیجریه، قطر، امارات متحده عربی، اندونزی، اکوادور و گابن به اوپک، این سازمان به تدریج قدرت بیشتری یافت و از آن پس به رویارویى با شرکت‏های بزرگ نفتی غرب پرداخت. هرچند در مسیر فعالیت‏های اوپک فرازو نشیب‏های متعددی وجود داشته، ولی این سازمان در مقاطع زمانی متعددی توانسته است با تعیین سهمیه تولید برای کشورهای عضو باعث تعادل قیمت این ماده حیاتی و افزایش آن شود.