گروه تاریخ و اقتصاد: در سال ۱۳۱۰ ش/ ۱۹۳۱ م، شونمان، مهندس آلمانی کارخانه وطن اصفهان، راجع به اهمیت یک کارخانه آهنگری افتتاح شده در اصفهان نوشت: تجارب نشان داده است که هیچ کارخانه‌ای در ایران نمی‌تواند به کار ادامه دهد؛ مگر اینکه یک کارخانه تعمیرکاری با دستگاه ریخته‌گری حاضر باشد؛ زیرا در یک کارخانه‌ای مثل کارخانه وطن اصفهان یا از آن بزرگ‌تر، هم هر روزه اتفاقاتی می‌افتد که یک چیزی شکسته یا ساییده شده و ازمیان می‌رود و این مساله خود یک اسباب لنگی و تاخیر کار می‌شود. نه فقط یک قسمت کارخانه را فلج می‌کند، بلکه به واسطه فلج شدن آن قسمت، تمامی کارخانه فلج خواهدشد.

- تحقیقات تاریخ اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۳، به نقل از مقاله «موانع اجتماعی فرهنگی تشکیل شرکت و تاسیس کارخانه در ایران عصر قاجار» نوشته دکتر عبدالمهدی رجایی