سالروز نبرد دلواروشکست انگلیسی‌ها

گروه تاریخ و اقتصاد: ۱۷ مرداد سالروز اشغال بوشهر توسط نیروهای انگلیسی و بروز جنگ دلوار است.

به دنبال اشغال بوشهر، در ۱۷ مرداد ۱۲۹۴. ش (۸ آگوست ۱۹۱۵. م) نیروهای انگلیسی با چهار ناو جنگی به دلوار عازم شد. به دلیل بدی آب وهوا با چند روز تاخیر، در ۱۳ آگوست انگلیسی‌ها عملیات حمله به دلوار را آغاز کردند. قوای خالوحسین از راه لاور ساحلی و بخش ساحل دریا خود را به دلوار رساندند. آنها درست هنگامی به دلوار رسیدند که جنگ سختی بین نیروهای انگلیسی و تنگستانی‌ها در گرفته بود.

خالوحسین و تفنگچی‌های دشتی بدون درنگ به یاری مجاهدان تنگستانی شتافته و وارد کارزار شدند. انگلیسی‌ها از دریا با توپ‌های دورزن، مواضع مجاهدین را زیر آتش قرار دادند. تنگستانی و دشتی‌ها ناچار دست به عقب نشینی تاکتیکی زده و به مناطق اطراف دلوار پناه بردند. با فرارسیدن شب، نیروهای تنگستانی و دشتی دست به شبیخون علیه انگلیسی‌ها زدند و تلفات به آنان وارد آوردند. در این نبرد انگلیسی‌ها با بر جای گذاشتن ده‌ها کشته و زخمی مجبور به عقب‌نشینی از دلوار و پناهنده شدن به ناوهای مستقر در خلیج‌فارس شدند. دراین نبرد، میجر وینتل، فرمانده نیروهای پیاده شده در دلوار به دست رئیسعلی دلواری زخمی و ناخدا سوم «تی.‌ثی. ا. بلومفیلد» کشته شد.

سومین هجوم انگلیسی‌ها به بوشهر در اواسط تابستان ۱۲۹۴. ش (۱۹۱۵. م) در جنگ اول جهانی صورت گرفت که انگلیس بی‌طرفی ایران را نقض کرد و برای حفظ منافع خود به جنوب ایران حمله‌ور شد و خارک، بوشهر، برازجان، و... را به اشغال خود درآورد. در این اوضاع و احوال، رئیسعلی دلواری برای ژرفا بخشیدن به مبارزات ضدانگلیسی خود، به دیدار خوانین منطقه تنگستان و دشتی رفت و آنان را به قیام و مقاومت مسلحانه علیه نیروهای انگلیس برانگیخت. او با خالوحسین نیز دیداری داشته و او را به مبارزه دعوت کرد. در همین زمان علما و مجتهدین مقیم «نجف اشرف» و «کربلا» طی فتواهای جداگانه‌ای علیه بریتانیا اعلام جهاد کردند. از جمله فتوای علما که مستقیما از نجف اشرف برای خالو حسین ارسال شد، متن جهادیه آیت‌الله شیرازی بود.