سفرنامه‌نویسان اروپایی مراسم عزاداری ماه محرم را بیش از سایر مراسم‌ و آداب و رسوم مردم ایران در سفرنامه‌های خود توصیف کرده‌اند. هرچند شرح و بسط تمام مراسم محرم از سفرنامه‌ها مقدور نیست، زیرا برخی نویسندگان از قبیل تونو، تاورنیه، لوبرن و ... در این‌باره جزئیات مفصلی را در سیاحت‌نامه‌های خود آورده‌اند و اغلب شرح واحدی از واقعه در چند سفرنامه تکرار شده است. سفرنامه‌نویسانی که در سه دوره صفویه، زندیه و قاجاریه به ایران آمده‌اند، در شرح مشاهدات خود از مراسم عزاداری کم و بیش به برخی نکات مشترک اشاره کرده‌اند. نکته‌ای که در همه سفرنامه‌ها دیده می‌شود، توجه خاص حاکمان صفوی و به‌ویژه قاجاری به برگزاری این مراسم است. براساس اظهارات این سفرنامه‌نویسان، توجه شاهان صفوی و قاجاری موجب شد که به تدریج بر تعداد بناها و تکایایی که مکان‌های برگزاری این مراسم بودند، افزوده شود و اقبال عموم به این مراسم بیشتر شود.

- بخشی از مقاله «بازتاب آیین‌های محرم در سفرنامه‌های اروپاییان (از صفویه تا قاجاریه) نوشته دکتر مصطفی خلعتبری لیماکی