زادروز مورخ ایران دوست

ریچارد فرای در ژانویه ۱۹۲۰ در خانواده‌ای سوئدی تبار در ایالت آلاباما به دنیا آمد. وی از همان نوجوانی به مطالعه تاریخ به‌ویژه تاریخ شرق بسیار علاقه‌مند بود و همین امر باعث شد همزمان با مطالعه رشته فلسفه در دانشگاه ایلینوی در رشته تاریخ نیز به تحصیل بپردازد. آشنایی با آلبرت اومستد موجب شد که او مجذوب کشفیات موسسه شرق‌شناسی در تخت جمشید شود و شروع به یادگیری زبان فارسی کرد. وی پیش‌تر زبان عربی و ترکی را نیز آموخته بود. او با ترجمه کتاب «تاریخ بخارا» موفق شد از انجمن بورسیه‌های دانشگاه هاروارد بورسیه شود و در دانشکده مطالعات مشرق زمین و آفریقا در لندن به تحصیل پرداخت و در بازگشت در هاروارد به تدریس تاریخ و مذاهب خاورمیانه پرداخت و همزمان زبان ارمنی آموخت. با کوشش‌های او بود که کرسی تدریس مطالعات ایرانی در دانشگاه کلمبیا تاسیس شد. یکی از دیگر فعالیت‌های برجسته فرای پایه‌گذاری «مرکز مطالعات خاورمیانه» در تهران بود. او سال‌ها در برنامه‌ریزی کنگره‌های مربوط به ایران‌شناسی با دانشگاه‌ها و مراکز مختلف در ایران و خارج از کشور مشارکت داشت. وی پژوهش‌های مختلفی در رابطه با تاریخ ایران به‌ویژه ایران باستان و ادیان گوناگون این کشور داشته است.فعالیت‌های او به آشکار شدن سهم ایران در تاریخ آسیای مرکزی انجامید. فرای برای انجام پژوهش‌های خود در رابطه با شرق‌شناسی و ایران‌شناسی در ایران و سایر کشورها جوایز گوناگونی را نیز دریافت کرد. علاقه وی به ایران تا به این حد بود که زمانی‌که دهخدا به او لقب «ایران دوست» داد، وی این عنوان را به امضای خود اضافه کرد. فرای همچنین همواره از نام «خلیج‌فارس» دفاع کرد، اما شاید آنچه عموم ایرانیان را با نام فرای آشنا کرد زندگی و فعالیت‌های بی‌شمارش نبود، بلکه ماجرای مرگ وی و علاقه او به دفن شدن در کنار زاینده‌رود بود. هرچند آرزوی او تحقق نیافت و ۲۷ مارس ۲۰۱۴ در بوستون درگذشت و جسدش سوزانده شد.