آسیب مشروطه از فقدان نهادهای مدنی
ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ، ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎی ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻝﺧﻮﺍﻫﯽ ﻭ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽﺧﻮﺍﻫﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻌﺎ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻮﯾﺶ (ﺩﺍﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻡ) ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﻗﺪﺭی ﺷﺮﺡ ﺑﺪﻫﻢ ﮐﻪ ﭼﻄﻮﺭی ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﺎ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩ، ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮﺍی ﺣﮑﻤﺮﻭﺍﯾﯽ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﯿﺎﺳﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺍﻓﺮﺍﺩی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻧﻈﺎﻡﺍﻟﻤﻠﮏ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ.
ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ، ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺭﺧﺪﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎی ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﺗﺎﺑﯽ ﺍﺯ ﺗﺤﻮﻝﺧﻮﺍﻫﯽ ﻭ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽﺧﻮﺍﻫﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻌﺎ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﻮﯾﺶ (ﺩﺍﯾﻨﺎﻣﯿﺰﻡ) ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﻗﺪﺭی ﺷﺮﺡ ﺑﺪﻫﻢ ﮐﻪ ﭼﻄﻮﺭی ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﺎ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩ، ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺑﺮﺍی ﺣﮑﻤﺮﻭﺍﯾﯽ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﺑﺎﺑﮑﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﯿﺎﺳﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺍﻓﺮﺍﺩی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻧﻈﺎﻡﺍﻟﻤﻠﮏ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ. ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍﯾﯽ، ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍی ﻓﺮﻩ ﺍﯾﺰﺩی ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻧﻈﻢ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖ، ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺍﺳﺘﺒﺪﺍﺩ ﺩﺭ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﻭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺷﺪ.
ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻥ، ﺳﻨﺖ ﺣﮑﻤﺮﻭﺍﯾﯽ ﺩﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻨﯽﻋﺒﺎﺱ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺗﺌﻮﮐﺮﺍﺗﯿﮏ (ﺍﻟﻬﯽ) بوﺩ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﯾﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻭ ﺍﺟﺮﺍی ﺍﻣﺮ ﺍﻟﻬﯽ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺍﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺷﺮﻋﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺻﻔﻮﯾﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺗﺌﻮﮐﺮﺍﺗﯿﮏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ ﺷﯿﻌﯽ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺯﺩ ﻭ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﻧﯿﺎﺑﺖ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﻭﺩ ﮐﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﻮﯾﻪ، ﻣﺮﯾﺪ ﻭ ﻣﺮﺍﺩی ﺗﺼﻮﻑ ﻫﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﻧﯿﺎﺑﺖ، ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﻭﻻﯾﺖ ﺍﺯ ﺻﻔﻮﯾﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺻﻠﯽ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﺻﻔﻮی ﺑﻮﺩ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺟﯿﻪﮐﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﯿﺖﺩﻫﻨﺪﻩ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺯﻭﺍﻝ ﺻﻔﻮﯾﻪ ﻭ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺍﻓﻐﺎﻥ ﺳﻨﯽ ﺑﺮ ﺍﯾﺮﺍﻥ، ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﺷﺪ ﻭ ﻓﻘﻬﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﻧﯿﺎﺑﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻓﻘﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﺌﻮﺭﯾﺰﻩ ﺷﺪﻥ ﻭﻻﯾﺖﻓﻘﯿﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮﺍﻗﯽ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺟﺮﯾﺎﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩ.
ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺿﻌﻒ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ، ﺷﺮﺍﯾﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺟﺪﯾﺪ، ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ، ﻗﺎﻧﻮﻥ، ﻋﺮﻑ، ﺁﺯﺍﺩی ﻭ ﺍﻭﻣﺎﻧﯿﺴﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ، ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ، ﮐﺘﺎﺏﻫﺎ، ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﺷﻬﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﻭﺍﺝ ﭘﯿﺪﺍ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺴﺘﺮ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﻖﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ، ﯾﮏ ﺳﻨﺖ ﺣﮑﻤﺮﻭﺍﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽﺧﻮﺍﻫﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻋﺮﻓﯽ، ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺕ، ﻧﻬﺎﺩﻫﺎی ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺗﯿﮏ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻫﻢ ﺍﺧﺘﻼﻑﻧﻈﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻗﺎی ﺩﮐﺘﺮ ﺳﯿﺪ ﺟﻮﺍﺩ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺁﻗﺎی ﺟﻌﻔﺮﯾﺎﻥ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺤﻘﻖ ﺟﺪی ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﻨﺖ ﻓﮑﺮی ﺟﺪﯾﺪ ﺩﺭ ﮔﺴﺴﺖ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺎ اﺳﺖ، ﺯﯾﺮﺍ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺳﻨﺖﻫﺎی ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ، ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺍﺧﺬ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﻋﻤﻞ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭﻟﯽ ﺑﻨﺪﻩ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺍﯾﻦﻣﻮﺿﻮﻉ ﻧﯿﺴﺘﻢ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺗﺎ ﺣﺪی ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺳﻨﺖﻫﺎی ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﺸﺎﻥ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍی ﺩﺭﮐﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺍﺯ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﮐﻨﻨﺪ، ﭼﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﺎ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﯾﮏ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻬﺮی ﻭ ﺻﻨﻔﯽ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺻﻨﻒﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭﯾﺎﻥ، ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺷﻬﺮی، ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ ﺯﺩ؛
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﯾﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎی ﺻﻨﻔﯽ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﻓﮑﺮی ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﻣﺎ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺭﻩ، ﺍﻣﮑﺎﻥ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎی ﻣﻠﺖﻫﺎی ﺩﯾﮕﺮ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻣﻦ ﺩﺭ ﮐﻞ، ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﮔﺴﺴﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺳﻨﺖﻫﺎی ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ، ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﻘﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻡ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻧﺰﺩ ﻣﺘﻔﮑﺮﺍﻥ ﻭ ﻗﺸﺮﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﮏ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﻮﺍﻧﺸﯽ ﺍﺯ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﺤﻮﻝﺧﻮﺍﻫﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﭘﻮﯾﺶ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑﻪ ﺁﺯﺍﺩی، ﺑﺮﺍﺩﺭی ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮی ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﭘﯿﺸﮕﺎﻩ ﻗﺎﻧﻮﻥ، ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﻣﺼﻮﺏ ﻭ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﻨﺘﻬﺎ ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺮﺍﮊﯾﮏ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺩﺭﮎ ﺗﺤﻮﻝﺧﻮﺍﻫﺎﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﻋﺪﯾﺪﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺷﻬﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﯽ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﭘﯽﺟﻮﯾﯽﻫﺎ، ﺍﻧﻘﻼﺏ، ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﯽﺧﻮﺍﻫﯽ ﻭ ﺗﺤﻮﻝﺧﻮﺍﻫﯽ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﺪﺍﺩ، ﺯﯾﺮﺍ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻭﻝ، ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺍﺯ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﻭ ﻣﻼﮐﺎﻥ، ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺳﻮﻡ، ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺭﺍ ﻫﻢ ﮐﺴﺐ ﮐﺮﺩﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻮﯾﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﺮﺩﻡ ﺷﻬﺮ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻬﺎﺩﯾﻨﻪ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﯿﺪﺍ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎی ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺗﯿﮏ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ، ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮐﻨﺪ؛ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﺍﻧﻘﻼﺑﯽ ﺗﺮﺍﮊﯾﮏ ﺑﻮﺩ، ﺯﯾﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﻬﺎﺩﯾﻨﻪ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﺗﺸﮑﻞ ﺑﺨﺸﯿﺪﻥ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪﺍﻧﻮﺍﻉ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭیﻫﺎ ﺑﻪﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ. ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺗﻠﮕﺮﺍﻑﻫﺎ نیز ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﺍﺕ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍی ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪﻭﺳﯿﻠﻪ ﺯﯾﻦﺍﻟﻌﺎﺑﺪﯾﻦ ﻣﺮﺍﻏﻪﺍی ﺩﺭ ﺗﺒﺮﯾﺰ تاﺳﯿﺲ ﺷﺪ، ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ، ﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮﺭ ﻣﺠﻠﻪﻫﺎ، تاﺳﯿﺲ ﺩﺍﺭﺍﻟﻔﻨﻮﻥ، ﺗﻠﻔﻦ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻠﮕﺮﺍﻑ ﺑﻮﺩﯾﻢ ﮐﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﯾﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ، ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻪ ﺭﺍ ﻣﺤﻘﻖ ﮐﺮﺩ.
به نقل از یک گفتوگو با ﻣﻘﺼﻮﺩ ﻓﺮﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻩ، محقق و جامعهشناس
ارسال نظر