کتابچه دریانورد یونانی

کتابچه باقی مانده از یک دریانورد یونانی که به سال ۱۰۶ میلادی نگاشته شده برای نخستین بار در ۱۶ اکتبر سال ۱۹۲۱ به‌صورت ضمیمه یک کتاب اکتشافات جغرافیایی انتشار یافت. در این نقشه راه‌های کشتیرانی دریای سرخ و شرق اقیانوس هند و اوضاع جغرافیای انسانی، اقتصادی و طبیعی مناطق ساحلی این آب‌ها را ترسیم و روشن ساخته و از دریای سرخ و حاشیه اقیانوس هند به نام دریای «اریتره» نام برده است. موکا (عدن) را مهم‌ترین بندر این منطقه خوانده و نوشته است که جزیره زنگبار مرکز عمده تجارت برده سیاهپوست و صدور ادویه است. از سومالی به‌عنوان سرزمین بدون حکومت و قانون نام برده است و حبشی‌ها را مردمانی متمدن و بس آرامش‌طلب خوانده و نوشته است که هرچه از آب‌های کم عرض اریتره درجهت جنوب شرقی و جنوب دور شویم رنگ پوست مردم سیاه‌تر، لب‌هایشان کلفت‌تر و موهایشان مجعد و کوتاه و طول پاهایشان بلندتر از تنه آنها می‌شود که مردانشان دوندگانی خوب هستند و هیچ‌گاه چوبدستی (نیزه) را از خود دور نمی‌سازند. این دریانورد یونانی بدون ذکر نام دولت‌ها نوشته است که در شرق و غرب دریای مرکزی (مدیترانه) دو دولت بسیار نیرومند و دارای قانون وجود دارد که رقیب یکدیگر هستند و در صلح نیستند و همین حالت دشمنی میان آنها باعث موازنه در سایر اقلیم‌ها شده است و در جاهای دیگر جز منازعات قبیله‌ای (داخلی) کسی را با کسی کاری نیست و در عین حال همه از این دو دولت می‌ترسند.