راه دشوار موفقیت

نویسنده: دانیل پلتکا

اشاره: دانیل پلتکا نایب رییس مرکز مطالعات سیاست‌های خارجی و دفاعی در موسسه‌ آمریکایی پژوهش‌های سیاست‌های عامه است.

برخی انتخاب محمد مرسی به ریاست‌جمهوری مصر را یک پیروزی باارزش می‌دانند: پیروزی اخوان المسلمین، پیروزی هدف اسلامی و نیز پیروزی صندوق رای بر وحشت و ترور. اکنون مرسی رهبر اسمیِ ۸۰ میلیون مصری، یعنی بزرگترین ملت عربی است. با این حال، هرگز نباید تصور کنید که اخوان المسلمین در این شرایط که مصر بدترین وضعیت‌اش را می‌گذراند، واقعا پیروز شده ‌است.

مرسی زمام مصری را به دست گرفته است که وضعیت وخیمی دارد. کشور به لحاظ اقتصادی ویران است: توریسم سی درصد کاهش یافته، و سرمایه‌گذاری خارجی نیز ۹۰ درصد کاهش نشان داده است.

اکنون سه ماه است کشور با استفاده از ذخایر خارجی هزینه‌هایش را می‌پردازد و فعلا تنها دورنما برای ورود پول به کشور از سوی صندوق بین‌المللی پول با شروط مختص به آن است. دادگاه قانون اساسی منسوب‌شده در زمان مبارک پارلمان را منحل کرده است و مشخص نیست چگونه پارلمان بازگشایی خواهد شد. در عین حال، کشورهای منطقه نیز نگران تحولات مصر هستند و برخی از آنها بابت انتخاب‌شدن مرسی اصلا خوشحال نشده‌اند.

مردم مصر هم انتظارات و توقع‌هایی دارند و شاید همین حالا هم کمی نسبت به انقلاب‌شان نومید شده باشند. نزدیک به ۵۰ درصد رای‌دهنده‌ها به یک ژنرال سابق نیرو هوایی مبارک، یعنی احمد شفیق رای داده اند و احتمالا نیت آنها بازگرداندن امنیت به مصر بوده است. دیگرانی که به مرسی رای داده‌اند، می‌خواهند تا اسلام‌گراها به وعده‌هایی عمل کنند که سال‌ها تبلیغ کرده‌اند و البته اسلام را نیز به عرصه‌ سیاست بکشانند، رابطه‌ کمتری با رژیم صهیونیستی و آمریکا برقرار کنند و البته عدالت اقتصادی و اصلاحات اجتماعی را نیز به انجام رسانند.

مرسی مصر است که طرح او اعتماد داخلی و خارجی را بازسازی خواهد کرد. او لحن مبارزه‌جویانه چند سال قبلش را کمرنگ کرده و وعده داده است تا «رییس‌جمهور همه‌ مصری‌ها» باشد: «من رییس‌جمهور همه‌ مصری‌ها هستم: مسلمانان، مسیحیان، سالخوردگان، کودکان، زنان، مردان، کشاورزان، معلمان، کارگران، آنهایی که در بخش‌های خصوصی و عمومی کار می‌کنند، و بازرگانان.»

در بهترین شرایط، چالش‌های جدی در برابر مرسی قرار دارد؛ باید دخالت‌های بیش از حد شورای عالی نیروهای مسلح مصر را هم در نظر بگیرید که می‌خواهد برای خود قدرت‌های سیاسی و پلیسی جدیدی تعریف کند و کمیته‌ای برای تدوین قانون اساسی جدید منسوب کند و خود را محافظ وضعیت مصر بخواند. اکنون افسار حرکت مصر به دستان مرسی است و مردم مصر نیز خواه ناخواه با او به پیش خواهند راند.