ویترین آشفته صادراتی در «سرو»

اقتصاد، ارومیه، امیررضا علیار: سرو که یکی از مهم‌ترین شهرهای استراتژیک، اقتصادی و گردشگری آذربایجان غربی و ایران است و لقب ویترین و دروازه ورود کشور به اروپا را نیز یدک می‌کشد امروز با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و طرح جامع این شهر با گذشت ۲۲ سال از تصویب هنوز وارد فاز اجرا نشده است. اولین بار طرح جامع شهر سرو به‌عنوان آخرین نقطه متصل صفر مرزی غرب کشور با اروپا سال ۷۱ مورد تصویب شورای‌عالی شهرسازی کشور قرار گرفت؛ ولی به‌دلیل اختلاف سلیقه مدیران وقت از اجرا بازماند.

این طرح بعد از وقفه طولانی پس از بازنگری و بررسی مجدد مورد کارشناسی قرار گرفت؛ ولی طرح کارشناسی و بازنگری شده نیز با اختلافات سلیقه‌ای مواجه شده و هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.

اتصال ایران به چهاردهمین نقطه مهم و استراتژیک دنیا واقع در شهر نصیبین استان ماردین کشور ترکیه که تمامی شاهراه‌های اروپا و همچنین سوریه به این نقطه متصل می‌شوند، کاهش زمان رسیدن از تهران به مرز ترکیه از طریق سرو به هشت ساعت، جابه‌جایی مسافران عتبات عالیات به کشور سوریه، ایجاد اماکن و محل‌های اقامتی برای گردشگران داخلی و خارجی، فعال شدن بازارچه و گمرک مرزی در این شهر ازجمله مزیت‌های بارز طرح اولیه بود.

الحاق چهار روستای اطراف به شهر سرو نیز یکی از علل عدم اجرای طرح اولیه بود؛ به طوری که طرح هادی این روستاها با اندکی تغییر به‌عنوان طرح جامع تصویب شد که باید این نکته را در نظر داشت که زیرساخت‌ها و نیازهای عمرانی و خدماتی یک شهر مرزی با روستاها متفاوت است.

هرچند سرو شهر نوپایی است و ۱۷ سال پیش در این شهر شهرداری راه‌اندازی شده ولی متاسفانه طی این مدت نه‌تنها رشد قابل‌توجهی نکرده بلکه به‌دلیل نبود زیرساخت‌های لازم صنعتی و... ضمن بروز مشکل اشتغال برای جوانان منطقه موجب مهاجرت اهالی برای توسعه به شهرهای دیگر ازجمله مرکز استان ارومیه شده است.

با توجه به اهمیت شهر مرزی سرو به‌دلیل نزدیک بودن به مرکز استان آذربایجان غربی، استانی که با سه تا چهار کشور مرز مشترک دارد و از آن به‌عنوان دروازه ورود ایران به اروپا یاد می‌شود، متاسفانه این ویترین به شکل نامناسبی نگهداری می‌شود. نبود کوچک‌ترین زیرساخت ازجمله نبود شهرک صنعتی، واحد تولیدی، محل مناسب برای اسکان مسافران موجب شده است نه‌تنها سرمایه‌گذاران رغبتی برای حضور در این منطقه نداشته باشند، بلکه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های منطقه نیز به‌دلیل مهاجرت اهالی منطقه، رشد قابل‌توجهی نداشته باشد.

توسعه سرو موثر در توسعه آذربایجان‌غربی

شهردار سرو از شهرهای مرزی کشور به‌خصوص شهر مرزی سرو به‌عنوان ویترین کشور نام برد و گفت: سرو تنها شهر مرزی است که کمترین فاصله را با مرکز استان دارد و توسعه این منطقه نقش مهمی در توسعه استان دارد.

اقصی نقشی‌پور ادامه داد: برای اینکه از پتانسیل مرزی بودن این منطقه استفاده شود باید برنامه‌ریزی اصولی براساس ظرفیت‌های منطقه صورت گیرد. ایجاد شهرک صنعتی، گمرک مناسب، ساخت واحدهای تولیدی و صنعتی با هدف ایجاد اشتغال و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذار می‌تواند بخشی از مشکلات را برطرف کند.

وی با تاکید بر اینکه اهالی منطقه برای معیشت و گذران زندگی نیازمند زیرساخت‌های لازم هستند، گفت: متاسفانه به‌دلیل فراهم نبودن بخشی از این زیرساخت‌ها در کنار بیکاری شاهد مهاجرت اهالی منطقه به شهرهای دیگر ازجمله ارومیه هستیم و اداره یک شهر بدون حضور مردم امکانپذیر نیست.

شهردار سرو خواستار ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در این منطقه شد و عنوان کرد: دایر کردن اداره‌های مرتبط با نیازهای مردم، نمایندگی واحدهای بزرگ صنعتی، میادین میوه و تره بار و غلات در کنار ایجاد اشتغال برای جوانان موجب توسعه و رونق اقتصادی منطقه می‌شود.

نقشی‌پور بااشاره به رشد منفی جمعیت در این منطقه نیز گفت: نزدیک ۱۷ سال از شهر شدن سرو می‌گذرد؛ اما معابر اصلی این شهر امسال آسفالت شده‌اند. یک شهر باید از حداقل امکانات شهری برخوردار باشد. متاسفانه در سال‌های گذشته به‌دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم، شاهد مهاجرت اهالی برای معیشت و ایجاد اشتغال به سایر شهرها بودیم که این امر رشد جمعیت در این منطقه را تحت‌الشعاع قرار داده است.

شهردار سرو درخصوص طرح جامع شهر سرو اظهار کرد: طرح اولیه شهر سرو شامل ۷۵۰ هکتار بود که سال گذشته پس از اصلاح به ۱۸۶ هکتار کاهش یافت؛ ولی به‌دلیل اینکه موافق کاهش محدوده شهر نبودیم، برای اصلاح مجدد، طرح را به استان بازگشت دادیم.

نقشی‌پور ادامه داد: براساس طرح تا افق ۱۴۰۷، باید با احتساب سرریز شدن جمعیت اطراف منطقه به سرو شاهد رشد قابل توجه جمعیت باشیم، ولی متاسفانه به‌دلیل نبود اشتغال و فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم، تعداد جمعیت این شهر کاهش یافته است.

وی افزود: طرح جامع هر شهر براساس جمعیت و آهنگ رشد آن تنظیم می‌شود که باتوجه به کاهش جمعیت این منطقه کاهش وسعت شهر چندان هم بی‌دلیل به نظر نمی‌رسد، ولی ما همچنان مخالف کاهش وسعت شهر هستیم؛ چرا که حفظ حقوق شهروندان در هر قسمت از شهر سرو بر عهده ماست.

طرح جامع هنوز اصلاح و ابلاغ نشده

شهردار سرو گفت: شهرداری سرو ضمن مخالفت با طرح مصوب ۱۸۶ هکتاری جامع شهر سرو و بازگشت طرح به استان پیشنهادهایی نیز برای اصلاح آن ارائه کرده است که امیدواریم با درنظر گرفتن این پیشنهادها طرح به حالت اولیه ۷۵۰ هکتاری بازگردانده شده و برای اجرا ابلاغ شود.

نقشی‌پور شرایط ساخت و ساز و عمران شهر سرو را مناسب ارزیابی کرد و افزود: در سال‌های اخیر ضمن آسفالت خیابان و معابر اصلی شهر توجه خاصی به رونق ساخت‌وسازها ازجمله مغازه‌ها شده است و روند این شهر رو به توسعه و ترقی است.

وی از ایجاد و آسفالت سه خیابان به همراه ساخت ۳۰ الی ۴۰ باب مغازه در این شهر خبر داد و گفت: با توجه به میزان اعتبارات تلاش می‌شود خدمات شهری به نحو احسن به شهروندان ارائه شود.

شهردار سرو با بیان اینکه سرو به‌دلیل نزدیکی حدود ۴۰ دقیقه‌ای به مرکز استان و موقعیت استراتژیک آن با توجه به اتصال ایران به اروپا از طریق این شهر و مرز گفت: با توجه به اینکه شهرهای مرزی ویترین هر کشوری به شمار می‌روند پیشنهاد می‌کنم مسوولان استان به‌خصوص شهرداری ارومیه اعتباری را برای فضاسازی و زیباسازی این منطقه مرزی اختصاص دهند.

نقشی‌پور گفت: با توجه به ورود روزانه مسافران متعدد از کشور و شهرهای مختلف مرزی به ایران از طریق این مرز توجه به فضاسازی و زیباسازی مناسب شهری نقش مهمی در جذب گردشگر و توسعه صنعت توریسم برای استان و ارومیه خواهد داشت.

طرح اولیه توجیه فنی نداشت

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی نیز در خصوص عدم اجرایی شدن طرح جامع شهر سرو گفت: در طرح اولیه متاسفانه بدون توجه به بحث‌های کارشناسی و فنی تمام وسعت منطقه با توجه به طرح‌های هادی و... در قالب طرح گنجانده شده بود که وسعتی به میزان ۷۵۰ هکتار را شامل می‌شد.

خلیل محبت خواه ادامه داد: شهر هر چقدر هم بزرگ باشد نیازمند مدیریت منسجم و خدمات‌رسانی است و در این راستا گنجاندن ۷۵۰ هکتار در قالب طرح جامع تفصیلی شهر سرو توجیه فنی نداشت و نمی‌توانست اجرایی شود.

وی اضافه کرد: برای اجرای بهتر و منسجم‌تر وسعت طرح جامع شهر سرو از ۷۵۰ هکتار به ۱۸۶ هکتار کاهش یافت که این اقدام پس از بحث و بررسی‌های کارشناسی در قالب کارگروه‌های متعددی صورت گرفت.

محبت خواه اعلام کرد: به این منظور طرح در شورای توسعه و برنامه‌ریزی مطرح و مصوب شد سپس برای تصویب به کارگروه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ارجاع شد که سرانجام در تاریخ ۹ بهمن ماه سال ۹۲ به تصویب رسید.

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی گفت: این طرح پس از تصویب در شش بند با اصلاحاتی از جمله تغییر کاربری و نیز خروج اراضی زراعی که در داخل محدوده گنجانده شده بود برای اجرا ابلاغ شده است.

محبت‌خواه یادآور شد: با توجه به اینکه شهر سرو در مرکز چهار روستا قرار دارد بی‌شک بسترسازی برای اشتغال در جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر‌ها موثر خواهد بود.

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با بیان اینکه هم‌اکنون سرو جمعیتی بالغ بر ۲ هزار نفر دارد اضافه کرد: در قالب این طرح برای افق ۱۴۰۷ افزایش جمعیتی به تعداد ۳ هزار و ۷۰۰ نفر یعنی افزایش هزار و ۷۰۰ نفری پیش‌بینی شده است.

نبود جاده دسترسی مناسب، فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب در کنار سایر مسائل و مشکلات، شهر مرزی سرو را که پتانسیل و ظرفیت بالایی دارد در تنگنا قرار داده امید که هرچه زودتر مسوولان با تصویب و ابلاغ و نیز اجرای هرچه سریع‌تر طرح زمینه توسعه این شهر مرزی را فراهم کنند.