دنیای اقتصاد: ارومیه: بهاره پورعلی: بحران کم آبی دریاچه ارومیه که طی دهه اخیر به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسوولان تبدیل شده با باقی ماندن حدود ۷ درصد مساحت آبی دریاچه بحران‌های جدی را ایجاد کرده که تصمیم به توقف سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه یکی از راهکارهای جلوگیری از توسعه این بحران بود. دولت یازدهم با عمل به شعار انتخاباتی خود در اولین جلسه هیات دولت عزم راسخ خود را برای احیای این دریاچه نیلگون با ارزش بین‌المللی نشان داد که در لابه‌لای مصوبات خود برای نجات این تالاب بین‌المللی نسخه توقف سد‌سازی را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پیچید. موضوعی که مورد مناقشه کارشناسان موافق و مخالف قرار گرفت، به طوری که برخی سدها را عامل اصلی خشکی دریاچه ارومیه دانسته و برخی احداث سد را ضمن مدیریت آب‌های مرزی برای مدیریت مصرف آب در این حوضه ضروری می‌دانند. به گفته دانشجو مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان غربی اتمام عملیات اجرایی و آبگیری سدهای در دست احداث به‌ویژه نازلوی ارومیه ضرورت دارد. دانشیار مهندسی رودخانه گروه مهندسی آب دانشگاه ارومیه در این راستا با اشاره به جاری بودن ۱۰ رودخانه دائمی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، ادامه داد: باید برای تمام طول سال به صورت ماهانه سهم آب را برای ورود به دریاچه تعیین کنیم. مهدی یاسی با بیان اینکه با توجه به وجود ۱۴ رودخانه فصلی نیز می‌توان با مدیریت درست آب پخش شده روی زمین را به طور طبیعی هدایت و وارد دریاچه کنیم، اظهار کرد:‌ انتقال آب به دریاچه ارومیه با وجود سدها امکان‌پذیرتر است.

وی با بیان اینکه در حوضه دریاچه ارومیه پنج رودخانه شامل زولا، شهرچایی، مهاباد، زرینه رود و آجی چای توسط سدها کنترل می‌شوند، عنوان کرد: وجود سد به این معنی است که مدیریت خرید حقابه و انتقال از طریق رود با وجود سدها امکان‌پذیرتر بوده پس سدها در کوتاه‌مدت به عنوان عارضه منفی یا غیر قابل استفاده نیستند.

وی با اشاره به توقف احداث سد در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و ناتمام ماندن عملیات اجرایی برخی طرح‌ها، گفت: احداث مراحل ساخت سد نازلو و باراندوز چای سال‌ها طول کشید پس هیچ ایرادی ندارد تا چند سال آینده نیز متوقف شود، به طوری که سرمایه‌گذاری در این سدها اعتبار مالی است که بتواند حقابه این رودخانه‌ها را تامین کند.

این در حالی است که محمد درویش، مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت مردمی‌ سازمان حفاظت محیط‌زیست تاثیر سدسازی در وضعیت

پیش آمده دریاچه ارومیه را مهم دانسته و متذکر شده است: ساخت سد در خشک شدن این دریاچه تاثیر زیادی داشته اما آشکارا میزان این اثرگذاری را زیر پنج درصد اعلام می‌کنند.

معاون وزیر نیرو نیز اعلام کرده که اگر بخواهیم مدیریت به هم پیوسته منابع آب را در حوضه دریاچه اعمال کنیم، بیش از اینکه به اعتبار نیاز داشته باشیم به مدیریت نیاز داریم، اما دولت پس از پایان مهلت دو ماهه کارگروه دریاچه ارومیه برنامه مالی و زمانی را هم‌راستای برنامه مدیریتی ارائه خواهد کرد. علیرضا دائمی ادامه داد:‌ سدهایی که در حوضه دریاچه ارومیه وجود دارد در حدود ۷/۱ میلیارد مترمکعب ظرفیت ذخیره‌سازی دارند، بخشی از سدها نیز در حال ساخت هستند و بخشی نیز در حد مطالعه‌اند، تصمیم فعلی این است که ساخت و مطالعه سدهای جدید متوقف شود.وی عنوان کرد:‌ اما در مورد سدهای در حال بهره‌برداری امکان رهاسازی آب را داریم که در این صورت پیش از اجرای این تصمیم باید اعلام کنیم که به‌طور مثال امسال برای صد هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی امکان تامین آب نخواهیم داشت.

مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان غربی ضمن تاکید بر لزوم آب‌های مرزی و انتقال بین حوضه‌ای آب به دریاچه ارومیه به ویژه از منطقه گلاس اعلام کرد: با مهار آب در این منطقه سالانه ۶۴۰ میلیون متر مکعب آب به حوضه آبریز دریاچه ارومیه منتقل می‌شود که ضمن ایجاد اشتغال منجر به مهار آب‌های مرزی و استفاده بهینه از حقابه جمهوری اسلامی ایران از این آب‌ها و جلوگیری از هدر رفت و از دست دادن فرصت‌ها می‌شود. کیومرث دانشجو خواستار تخصیص اعتبار لازم برای اتمام عملیات احداث سد نازلوی ارومیه شد و عنوان کرد: دو سرشاخه اصلی این رود در خاک کشور ترکیه قرار گرفته که در صورت تعلل در تامین اعتبار اجرای این طرح باید از سالانه ۲۳۰ میلیون متر مکعب حقابه ایران از این رود با توجه به برنامه‌ریزهای ترک‌ها برای بهره‌برداری از این آب چشمپوشی کرد. وی در ادامه از کاهش ذخایر آبی سدهای استان خبر داد و عنوان کرد: متاسفانه با ادامه کاهش بارش‌ها، طی سال آبی جاری تاکنون با کاهش ۳۰ میلیون متر مکعبی در سد شهرچایی ارومیه، ۱۴۰ میلیون متر مکعبی در سد شهید کاظمی پلدشت و ۱۵۰ میلیون متر مکعبی در سد مهاباد و کاهش ذخیره آبی سد زرینه‌رود مواجه هستیم.

دانشجو با بیان اینکه طی سال آبی

۹۱-۹۰ میزان آب ذخیره شده در سد زرینه رود یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون متر مکعب بود، گفت:‌ این در حالی است که این میزان طی سال آبی

۹۲-۹۱ به ۲۳۶ میلیون متر مکعب و امسال تا کنون به ۱۰۲ میلیون متر مکعب کاهش یافته است، این روند در سایر سدهای استان نیز محسوس است، وی ذخیره آب سد سیمینه رود را طی سه سال آبی اخیر به ترتیب ۲۲۷، ‌۷۱ و ۵۲ میلیون متر مکعب برشمرد و اضافه کرد:‌ ذخیره سد ساروق نیز از ۸۳ میلیون متر مکعب به ترتیب به ۳۲ و هم‌اکنون به ۲۴ میلیون متر مکعب کاهش یافته که این روند کاهشی در سد مهاباد از ۱۸۱ میلیون متر مکعب، ۳۴ و ۲۰ میلیون متر مکعب بوده است.