8 میلیون تن برداشت غیر مجاز از معادن خوزستان

دنیای اقتصاد - اهواز - کیوانه گرجی: با نگاهی اجمالی به زندگی بشر از آغاز پیدایش تا کنون به‌راحتی می‌توان دریافت که بشر پیوسته برای بقا و ادامه حیات خویش به زمین و مواد تشکیل‌دهنده آن متکی بوده است. توجه وتلاش آدمی ‌برای یافتن کانسار‌های جدید و گسترش و استفاده بیشتر از آنها در طول تاریخ بر کسی پوشیده نیست و در این میان توجه بشر به کانی‌های موجود در پوسته زمین و با اولویت اهمیت و کاربرد آنها نیز نشان از دغدغه آدمی ‌برای کسب اطلاعات جدید در این بخش دارد.

امروزه استفاده بهینه از سرمایه‌های موجود و همچنین ضرورت توجه به بخش معدن و زمین‌شناسی از جمله مواردی است که می‌تواند به عنوان یکی از ارکان‌های توسعه پایدار در هر کشور قلمداد شود.

توسعه بخش معدن نیز از مهم‌ترین ابزارهای تحقق چشم‌انداز توسعه اقتصادی کشور است که می‌تواند متضمن ایجاد مبانی لازم برای استفاده از فرصت‌های پیشرو و توانایی‌های موجود باشد.

در این میان علاوه بر ضرورت توجه به بخش معدن، نظارت و کنترل دقیق بر میزان برداشت‌های مجاز و غیرمجاز با توجه به سودآوری بالا در بخش برداشت‌های معدنی خود می‌تواند نکته مهمی‌باشد که میزان تحقق توسعه‌ای این بخش را ضمانت کند.

معاون معدنی سازمان صنایع ومعادن خوزستان با بیان اینکه خوزستان از نظر معدنی استانی فقیر است‌، اظهار کرد: این مهم به واسطه ماهیت جغرافیایی وپتانسیل استانی و اینکه مواد معدنی خاصی در استان موجود نیست خوزستان را از لیست استان‌های معدنی کشور خارج کرده است.

بختیار رازانی با اشاره به اینکه هر چند تاکنون پتانسیل فلزی خاصی در استان مشاهده و کشف نشده است، اما استان به دلیل وجود مواد معدنی پر کاربرد در صنعت‌،ساخت‌وساز و راه‌سازی سرشار از مواد معدنی است که نمی‌توان منکر ارزش اقتصادی آنها شد، افزود: در حال حاضر اکثر مواد معدنی موجود در استان شامل مصالح ساختمانی از قبیل شن و ماسه‌، سنگ لاشه‌،سنگ گچ‌، سنگ‌های آهکی و مواد اولیه صنایع سیمان است.

وی با بیان اینکه حدود ۵هزار و۵۰۰ معدن در کشور وجود دارد که ۳۰۰ معدن آن در خوزستان کشف شده است‌، گفت‌: سالانه ۲۷۰ میلیون تن مواد معدنی از معادن کل کشور استخراج و روانه بازار می‌شود که این میزان در استان حدود ۱۵ میلیون تن می‌باشد.

به گفته رازانی، حدود ۵۷ میلیارد تن ذخیره قطعی کشف شده معادن کشور می‌باشد که از این میزان سهم خوزستان نیز حدود ۳ میلیارد تن است.

وی با بیان اینکه ۲۱۰ معدن شناخته شده در استان وجود دارد که پروانه بهره‌برداری از آنها صرفا توسط سازمان صنایع ومعادن استان صادر شده‌، اظهارکرد: خوزستان از نظر زمین‌شناسی به دو بخش کوهستانی وجلگه‌ای تقسیم می‌شود که اکثر معادن آن در ناحیه کوهستانی که از شمال به سمت شمال شرقی استان و در محدوده شهر‌های اندیمشک‌، شمال دزفول، شمال گتوند وشمال شوشتر، رامهرمز، بهبهان‌، مسجد سلیمان و ایذه است قرار دارند.

عضو شورای معادن استان با بیان اینکه حدود ۹۰ معدن رودخانه‌ای نیز در استان وجود دارد که مجوزشان توسط دفتر فنی استانداری صادر می‌شود‌، خاطرنشان کرد‌: خوزستان در تولید واستحصال نمک از آب دریا در خاورمیانه حرف اول را می‌زند؛ به طوری که سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن نمک از آب دریا استخراج شده وعمدتا به مصرف صنایع پتروشیمی ‌می‌رسد.

۸ میلیون تن برداشت غیرمجاز

معاون معدنی سازمان صنایع ومعادن خوزستان در ادامه با بیان اینکه برداشت‌های غیرمجاز مهم‌ترین موضوع معدنی استان تلقی می‌شوند‌، اظهار کرد‌: بیشتر برداشت‌های غیرمجاز در استان مربوط به برداشت‌های رودخانه‌ای است؛ به طوری ‌که سالانه حدود ۸ میلیون تن برداشت غیر مجاز در استان صورت می‌گیرد.

رازانی با اشاره به اینکه طی سال‌های گذشته و با توجه به آورد مناسب رودخانه‌های استان به ویژه رودخانه‌های شمالی از جمله کهنگ دزفول‌، اعلا رامهرمز و رودخانه زهره‌، دفتر فنی استانداری خوزستان طبق ماده ۴ قانون معادن و با کسب اجازه از سازمان آب وبرق خوزستان به عنوان متولی رودخانه‌های استان اقدام به صدور مجوز برداشت رودخانه ای کرد، گفت‌: اما از ۴ سال گذشته سازمان آب و برق اعلام کرده است که به دلیل عدم آورد کافی رودخانه‌های استان هیچ گونه مجوز برداشت رودخانه‌ای صادر نشود.

این مقام مسوول ادامه داد‌: متاسفانه از ۴ سال گذشته تا کنون همچنان از بستر‌، حاشیه و زمین‌های کشاورزی این مناطق و در طول شبانه‌روز برداشت صورت می‌گیرد.

وی با بیان اینکه میزان مواد معدنی مورد مصرف استان ۲۳ میلیون تن است، گفت‌: ۱۵ میلیون تن از این مقدار از مناطق رسمی‌برداشت می‌شود و ۸ میلیون تن دیگر به صورت غیر مجاز است.

به گفته رازانی، بیشترین برداشت‌ها در دزفول صورت می‌گیرد؛ به‌طوری‌که برآورد‌های اولیه نشان می‌دهند سالانه ۵ میلیون تن مصالح توسط ۳۰ سنگ شکن از بستر رودخانه کهنگ در دزفول برداشت غیرمجاز می‌شود.

رازانی با بیان اینکه مدیریت استان به جد به دنبال ساماندهی وجلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز است گفت‌: به این منظور پیشنهاد پلیس معدن (همیار معدن) نیز به منظور کنترل ونظارت بر میزان برداشت‌های معادن و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز داده شده است که توسط استانداری در حال پیگیری است.

وی یاد آور شد‌: طرح جدیدی نیز در وزارت صنایع ومعادن به نام بازرسی فنی معادن تعریف شده است که توسط اعضای سازمان نظام مهندسی معدن در استان‌ها انجام خواهد شد.

مشکل تامین اعتبار کارخانه‌های سیمان

معاون معدنی سازمان صنایع ومعادن خوزستان در ادامه به ظرفیت تولید سیمان در استان اشاره کرد و گفت‌: در حال حاضر ظرفیت تولید سیمان در استان با توجه به فعال بودن یک کارخانه ۵ هزار و۱۰۰ تنی و دو کارخانه به ظرفیت ۳ هزار و۳۰۰ تن در شهر‌های مسجد سلیمان‌، رامهرمز و بهبهان ۱۱ هزار تن تولید است که در صورت تحقق سه طرح مطالعاتی در این بخش ظرفیت تولیدی استان به ۲۰ هزار تن خواهد رسید.

رازانی در تشریح طرح‌های مطالعاتی سیمان استان مشکلات اعتباری این طرح‌ها را یادآورد شد و گفت‌: هر چند که مطالعات معدنی این طرح‌ها در شهر‌های اندیمشک‌، هفتگل و امیدیه به اتمام رسیده وبخش خصوصی نیز وارد شده است، اما بحث تامین اعتبار لازم در این بخش با توجه به اینکه به‌طور میانگین برای احداث یک کارخانه سیمان با ظرفیت ۳هزار و۳۰۰ تن ۱۴۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است مشکل اصلی این طرح‌ها تلقی می‌شود.

معاون معدنی سازمان صنایع ومعادن خوزستان در ادامه ازکشف ۱۷ معدن در شش ماه نخست سال جاری خبر داد و گفت‌: در این مدت ۲۵۰ مورد تقاضای اکتشاف داشتیم که برای برای ۳۱ فقره پروانه اکتشاف صادر شده است.

وی با بیان اینکه در ۶ ماه نخست سال جاری ۲۴ پروانه معدن نیز صادر شده است، گفت‌: با صدور این تعداد پروانه معدنی بالغ بر ۲ میلیون تن به استخراج معادن نسبت به سال گذشته افزوده شده است.

رازانی اشتغال مستقیم ایجاد شده در بخش معدن و صنایع معدنی را بالغ بر ۲ هزار نفر دانست و افزود‌:۳۵ فقره مجوز موقت با ظرفیت یک صد هزار تن نیز برای طرح‌های عمرانی و سایر طرح‌های موقت صادر شده است.

به گفته رازانی، حدود ۵۰ درصد مصالح استخراجی استان را شن و ماسه‌،۳۰ درصد مخلوط‌های کوهی و سنگ‌های سیلیسی و۲۰ درصد را سایر مواد معدنی تشکیل می‌دهند.