چالش آب کشاورزی در خوزستان

دنیای اقتصاد - اهواز - کیوانه گرجی: با وجود بازگشت خشکسالی به استان خوزستان حقابه تالاب‌های استان، همانند سال گذشته برای تالاب شادگان ۳ مترمکعب بر ثانیه و برای تالاب هورالعظیم ۵ مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شد. معاون بهره‌برداری و حفاظت از منابع‌آب سازمان آب و برق خوزستان در کمیته منابع و مصارف آب استان ضمن بررسی وضعیت آورد رودخانه‌های استان در سال آبی جاری با اشاره به آب گیری سد گتوند تاکید کرد: عدم مدیریت و برنامه‌ریزی در آبگیری سد گتوند علیا در سال‌ جاری در خوزستان فاجعه کشاورزی به بار خواهد آورد.

فتح الله دهکردی با اشاره به زمان آبگیری سد گتوند علیا، آبگیری اولیه این سد را در حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب اعلام و بیان کرد: آورد رودخانه‌های استان در مجموع ۱۱ میلیارد و ۴۲۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی شده که در سال‌های نرمال، ۲۷ میلیارد مترمکعب بوده است که امسال حدودا ۴۰ درصد سال‌های نرمال است. دهکردی از محدودیت ۵۹ درصدی در کشت‌های پاییزه و تابستانه سال زراعی جاری در استان خبر داد و گفت: این محدودیت‌ها با توجه به کاهش ۵۰ درصدی بارندگی بر اساس پیش‌بینی‌های هواشناسی و همچنین بر اساس میزان ذخایر و پیش‌بینی آوردهای رودخانه‌ها انجام گرفته است.

وی با اشاره به اینکه آب قابل بهره‌برداری در سدهای استان بر اساس دو بخش زمستانه و تابستانه تقسیم می‌شود، تصریح کرد: بر اساس آمارهای موجود، در کارون بزرگ شامل حوزه رودخانه‌های کارون و دز، ۶۰ درصد نیاز آبی کشت‌های نرمال طی سال آبی قابل تامین است. دهکردی در مورد کشت‌های زیر پوشش حوزه رودخانه کرخه نیز گفت: در این حوزه نیز بر اساس حجم آب قابل بهره‌برداری، ۶۰ درصد کشت تابستانه و ۶۰ درصد کشت زمستانه مقدور است.

وی افزود: در حوزه رودخانه مارون نیز در زمستان ۵۰ درصد و در تابستان ۲۸ درصد آب کشاورزی سال‌های نرمال قابل تامین است که توجه به آن به دلیل نیاز آبی نخیلات در تابستان بسیار اهمیت دارد.

وی با بیان این مطلب که در سال‌های اخیر با استفاده بی‌رویه تعدادی از کشاورزان از آب چاه‌ها، به دلیل شانه خالی کردن از پرداخت آب بها، این چاه‌ها دچار افت شده‌اند، وضعیت این چاه‌ها را اسفبار توصیف کرد و گفت: در صورت استفاده بیشتر از این چاه‌ها، با احتمال کاهش مخزن آنها، حقوق بهره‌برداران دائم نیز به خطر می‌افتد.وی با ابراز نگرانی مجدد از تامین کیفیت آب، دبی در نظر گرفته شده در مقطع اهواز را ۱۵۰ مترمکعب بر ثانیه اعلام کرد و گفت: در مقاطعی ممکن است EC آب به ۳ هزار میکروگرم بر سانتیمتر برسد که باید از هم اکنون این آمادگی و پیش اطلاع به مردم داده شود.

وی کاهش ۴۰ درصدی کشت را مستلزم کنترل و نظارت شدید به ویژه در حوزه‌های بالا دست دانست و گفت: با توجه به اینکه کاهش سهمیه آب در سال‌های گذشته با درگیری‌هایی همراه بوده، برای پیشگیری از این مسائل تقویت کمیته گشت و بازرسی لازم است.

اجازه رهاسازی آب داده نمی‌شود

معاون عمرانی استاندار خوزستان نیز در این نشست با تاکید بر اینکه در تابستان آینده به وزارت نیرو اجازه رهاسازی آب سدها با اولویت تامین‌برق داده نمی‌شود، عنوان کرد: در تابستان گذشته در یک بازه زمانی دوماهه، آب سدها با اولویت تولید برق رهاسازی شد، اما در تابستان آینده مجوز رهاسازی آب با اولویت برق به وزارت نیرو داده نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه در سال‌جاری اولویت با تامین آب شرب است، بیان کرد : دلیل رهاسازی بی‌رویه آب در تابستان گذشته، گرمای زیاد هوا و نیاز کشور به برق بوده، اما به دلیل مشکلات خشکسالی در تابستان آتی اولویت‌های استان تامین آب شرب و کشاورزی مردم است.

کاهش۶ میلیارد مترمکعبی آورد رودخانه‌ها

هوشنگ حسونی زاده، معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان نیز در این جلسه پیش‌بینی کرد: آورد رودخانه‌های استان در سال زراعی جاری در مجموع ۱۱ میلیارد و ۴۲۰ مترمکعب باشد؛ این در حالی‌ است که آورد رودخانه‌های خوزستان در سال‌های با بارندگی طبیعی و نرمال حدود ۲۷ میلیارد مترمکعب است.

وی افزود: این آوردها به تفکیک حوزه‌های آبی استان در کارون بزرگ ۹ میلیارد و ۹۸ میلیون مترمکعب، در حوزه کرخه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب و در مارون ۶۲۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی می‌شود.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی خوزستان نیز در این نشست نسبت به نارضایتی و عکس‌العمل کشاورزان در ایجاد محدودیت دوباره در کشت هشدار داد.

محمد قاسم نژاد با اشاره به خشکسالی سال‌های اخیر، اظهار کرد: با توجه به محدودیت ۶۰ درصدی در کشت در خشکسالی‌های اخیر، ایجاد محدودیت دوباره ممکن است با عکس‌العمل و تنش از سوی کشاورزان مواجه شود. وی پیشنهاد داد: برای کشت پاییزه تا حدامکان سهمیه آب کشاورزان افزایش یافته و تامین شود. قاسم‌نژاد مجموع سطح زیر کشت در استان را یک میلیون و ۴۵۰ هزار هکتار عنوان کرد.

وی با بیان اینکه سطح زیرکشت باغات و کشاورزی تابستانه استان ۲۹۲ هزار هکتار است، گفت: کشت پاییزه نیز بر اساس یک میلیون و ۱۵۴ هزار هکتار خواهد بود. قاسم‌نژاد افزود: بر اساس هشدارهای هواشناسی در مورد بروز خشکسالی کمیته‌ای شامل کادر تحقیق و اجرا تشکیل و راهکارهای مقابله با آثار خشکسالی را ارائه می‌کند.

۵۰ درصد کاهش بارندگی

سال آبی در استان خوزستان در حالی آغاز می‌شود که سازمان هواشناسی استان خوزستان از سالی کم‌باران برای استان خوزستان خبر می‌دهد. سرپرست سازمان هواشناسی استان خوزستان با اشاره به اینکه مدل‌های هواشناسی خبر از بازگشت خشکسالی به استان خوزستان را می‌دهند، بیان کرد: بر اساس مدل‌های بررسی شده هواشناسی میزان بارندگی در پاییز سال جاری کمتر از ۵۰ درصد بارندگی نرمال در استان خوزستان وجود دارد.

شفی خدایی با اشاره به اینکه سهم آورد بارشی استان خوزستان ۳۰ درصد کل سال است، افزود: برای پاییز سال جاری ۵۰ میلیمتر بارندگی پیش‌بینی می‌شود. وی خاطرنشان کرد: همچنین در پاییز سال‌جاری از نظر شرایط آب و هوایی تغییر محسوسی وجود ندارد و آغاز بارندگی‌ها از ۲۰ آذر با تاخیر نسبت به سال گذشته پیش‌بینی می‌شود. وی با بیان این مطلب که بر اساس یک سری از شاخص‌ها خوزستان به سمت کم بارش پیش می‌رود، گفت: در پاییز سال‌جاری که همزمان با آغاز سال آبی است، میزان بارندگی‌ها در استان ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.