گردوغبار‌ها می‌آیند و می‌روند
سلامت مردم خوزستان در تهدید «غبار»
دنیای اقتصاد - اهواز - کیوانه گرجی: این روزها در خوزستان برای خارج شدن از خانه ضروری است تا گوش به اخبار هواشناسی بسپاری و از میهمان ناخوانده‌ای خبر بگیری که چیزی جز ضرر و زیان برایت ندارد. امروز در خوزستان مادران برای ترساندن کودکانشان برای خارج نشدن از خانه در ساعات استراحت آنها دیگر به سراغ حقه‌های قدیمی بچه دزد نمی‌روند و کودکانشان را از این دیو سلامت می‌ترسانند. این دیو سلامت همان گردوغبار است. گرد و غباری که به تدریج از سال ۸۰ و در ابتدا با ۶ روز و ۴۸ ساعت ماندگاری ۶/۱۴ برابر حد مجاز ،خودی در خوزستان نشان داد تا در سال ۸۸ با ۶۸ روز وقوع و ماندگاری ۱۲۰ ساعته و به ویژه در اسفند ماهی که همه خوزستان را گزینه‌ای برای سفرهای نوروزیشان در نظر می‌گیرند و در حالی که سیر نزولات آسمانی هم صعودی است با حداکثر غلظت ۶ هزار و۹۰۰ میکرو گرم بر مترمکعب ۴۶ برابر حد مجاز گزارش شود و در این میان تنها چیزی که همواره گزارش نمی‌شود آمار بیماران و مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی تحت تاثیر این پدیده است.
نکته اینجا است که میزان استاندارد گرد و غبار در هوای آزاد تنها ۱۵۰ میکرو گرم بر مترمکعب است و مردم خوزستان باید در هوایی تنفس کنند که میزان آلایندگی‌های آن ۶۰۰ میکروموس بر سانتی مترمکعب یعنی ۴ برابر حالت استاندارد است، هر چند که آنها در سال ۸۶ تنفس در هوایی با حداکثر غلظت ۸هزار و۳۶۰ میکرو گرم بر مترمکعب، در سال ۸۷، ۸ هزار و۸۶۰ میکروگرم بر مترمکعب و در سال ۸۸ نیز ۶۹۰۰ میکرو گرم بر مترمکعب را تجربه کرده‌اند و دم بر نیاورده‌اند.
شاید بهتر باشد که دیگر حرفی هم از آثار زیانبار و نهفته وقوع این پدیده در بهداشت و سلامت مردم زده نشود.
وقوع بیش از ۶۰ مورد گرد و غبار، ۴۵ حادثه طبیعی، خشکسالی، زلزله، سیل و نشت‌های لوله‌های نفتی تنها بخشی از حوادثی است که مردم خوزستان در یک سال تجربه کرده‌اند. تجربه‌ای که نه شاید، بلکه به طور حتم در هیچ جای جهان ثبت نشده است.
بسیاری از مسوولان علت وقوع این پدیده را خارج از کشور می‌دانند و هیچ پدیده داخلی را در علت وقوع آن دخیل نمی‌دانند. این سامانه که اصولا منشا آنها در کشورهایی چون عراق، سوریه، لبنان، عربستان، کویت و ... است توانسته ۹ استان کشور و حتی در مقطعی ۱۷ استان کشور را درگیر خود کند.
اما آخرین پدیده گردوغبار روزهای ۴ و۵ اسفند ماه در حالی که چهارمین دوره غدیر کارگاه آموزشی تمرینی مدیریت بحران کشور با میزبانی خوزستان برگزار شد با ۴۶ برابر حالت استاندارد آغاز شد و در نهایت به تعطیلی تمامی ادارات، مدارس اهواز و برخی دیگر از شهرهای استان انجامید و اداره کل فرودگاه‌های خوزستان نیز از لغو ۳۰ پرواز شرکت‌های هواپیمایی در فرودگاه اهواز به دلیل غلظت گرد و غبار در این دو روز خبر داد. این در حالی است که غلظت آلودگی و میزان آلاینده‌ها در اولین روز وقوع این پدیده به مراتب بسیار بیشتر بود، با این حال حداقل به تعطیلی مدارس شیفت صبح هم نینجامید بحثی که همواره در استان گلایه‌مندی شهروندان را نیز به دنبال دارد.
اما وقوع همزمان این پدیده با زمان برگزاری کارگاه آموزشی تمرینی مدیریت بحران شاید این بار خالی از لطف نبود؛ چرا که این بار فرصتی شد تا مدیران دیگر استان‌ها نه به صورت تمرینی، بلکه به صورت عینی تجربه مواجه با بحرانی را کسب کنند که آرام آرام می‌آید و سلامت مردم را نشانه می‌رود.
مهندس باقری، مدیر کل بحران کشور در این ارتباط با اشاره به بحث زیست‌محیطی بودن گرد و غبارها گفت: با توجه به فرامنطقه‌ای بودن این پدیده در جلسات ستاد مقابله با گرد و غبار تلاش شد تا بعد وزارت خارجه آن بسیار جدی دنبال شود که با توجه به اهمیت زیست‌محیطی این بحث، ستاد آن به معاونت رییس‌جمهور و سازمان محیط‌زیست کشور منتقل و دبیر خانه آن نیز تشکیل شد تا بدین طریق بتوانیم به طور همزمان امور بین‌الملل و منطقه‌ای آن را پیگیری کنیم.
وی افزود: در این راستا سه کار مهم و اساسی در چند ماه گذشته انجام شده است که حاصل آن را هموطنان ۹ استان درگیر با بحث پدیده گردوغبار به زودی مشاهده خواهند کرد.
وی با اشاره به ضرورت اجرای زیرساخت‌ها و ضوابط این اقدامات گفت: ابتدا نیاز بود تا ستاد مدیریت بحران کشور ستادی قوی باشد تا بتواند ضمن در اختیار داشتن اختصاص به موقع اعتبارات فعالیت‌های مربوط به این بخش را نیز خود پایش کند و به معاون رییس‌جمهور نیز ماموریت داده شد تا نسبت به بررسی بخش‌های داخلی و خارجی مرتبط با این بحث اقدام کند.
مدیر کل مدیریت بحران کشور همچنین گفت: وزارت خارجه نیز جلسات متعددی را تشکیل داد که در نهایت خروجی آن، سفرای ایران در کشورهای منشا گرد غبار مکلف شدند تا پیگیری موضوع را در اولویت کاری مسوولان طراز اول این کشورها قرار داده و کنوانسیون‌های بین‌المللی را اجرا کنند.
باقری با اشاره به برگزاری جلسات و سفرهای دو جانبه و چند جانبه در خصوص اقدامات مربوط به بخش اعتبارات نیز گفت: هر چند که در برخی کشورها همچون عراق بحث عدم تامین اعتبارات مربوط به این بخش مطرح بود، اما در نهایت با توجه به سفر رییس سازمان محیط‌زیست کشور و تشکیل کمیته مشترک مقرر شد تا از محل توافقنامه‌های مشترک اعتبارات مربوط به این بخش تامین شود. وی گفت: حوادث طبیعی به تدریج مشکل‌ساز می‌شوند و رفع آنها نیز تدریجی است.
استاندار خوزستان هم در ارتباط با عدم تعطیلی به موقع در روزهای تشدید این پدیده گفت: مدت زمان رصد پدیده گرد و غبار از محل شکل گیری تا ورود به استان ۵/۲ ساعت است و با توجه به این که زمان وقوع این پدیده در شب است همواره در استان به جهت اطلاع‌رسانی با مشکل مواجه هستیم؛ چرا که اولین برنامه اطلاع‌رسانی استان در ساعت ۷ صبح است که در این ساعت هم بسیاری از کارکنان و دانش‌آموزان دیگر از منزل خارج شده‌اند و عملا امکان اطلاع‌رسانی از بین می‌رود.
سید جعفر حجازی با اشاره به پیش‌بینی‌های هواشناسی نیز گفت: ۶۰ درصد پیش‌بینی‌های هواشناسی هم منطبق با زمان حرکت این سامانه نیست؛ چرا که این ریز گرد‌ها که عمدتا به علت خشکانده شدن تالاب‌های عراق در غرب بغداد هستند بسیار نرم وسبک می‌باشند و با کوچک‌ترین باد در هوا پراکنده می‌شوند و از حیث مقایسه با گرد و غبارهایی که در سال‌های گذشته در عربستان و به علت تغییرات آب و هوایی حادث می‌شدند بسیار نگران‌کننده هستند؛ چرا که ریز گرد‌های گرد و غبارهای عربستان عمدتا درشت و سنگین‌تر هستند.
حجازی احیای تالاب‌های غرب بغداد و افزایش پوشش گیاهی در منطقه را عاملی جهت کاهش این پدیده دانست و اقدامات انجام شده در این بخش را بسیار مناسب، اما زمان‌بر ارزیابی کرد.
رییس مجمع نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم خرمشهر نیز در این ارتباط گفت: موضوع گرد و غبار به عنوان بحثی که همواره استان با آن درگیر بوده است؛ در حالی تشدید پیدا کرد که خواهش‌ها و درخواست‌ها مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه به پایتخت رسید آنگاه مورد توجه قرار گرفت.
مصطفی مطورزاده اذعان کرد: گاه شدت این پدیده به قدری است که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی جوابگوی مراجعه‌کنندگان نیستند و نقش این پدیده در بحث سلامت مردم بسیار نگران‌کننده است.
مصطفی مطورزاده با بیان اینکه آثار وقوع این پدیده در تولید کشاورزی، دامی و صنعتی استان نقش بسزایی را اعمال می‌کند ترک سرمایه‌گذار در استان به علت این پدیده را از مواردی عنوان کرد که نیازمند دقت و توجه ویژه است.
وی با تاکید بر این مطلب که نباید به این موضوع به عنوان یک پدیده زودگذر و مقطعی نگاه شود، تصریح کرد: این موضوع می‌تواند آینده استان را دستخوش تغییرات جبران‌ناپذیری کند که در گذشته نیز به علت جنگ با آن مواجه بوده‌ایم.
مطور زاده همچنین در پایان تاکید کرد : ضروری است این موضوع در سطح کلان کشور و تشکیلات جهانی مرتبط با سلامتی و شیوه زندگی مردم بحث شود تا با توجه به کانون فرا منطقه‌ای آن تصمیمات جدی در این زمینه اتخاذ شود و تدابیری اندیشیده شود که چاره‌ساز باشند و مردم را از این بحران برهانند.
با تمام این احوالات رفع این معضل با توجه به آثار زیانبار آن در بحث سلامت جامعه نیازمند تلاشی است که عزم ملی را می‌طلبد.
ارسال نظر