دنیای اقتصاد- زنجان - مینا دربندی: طی دو سال گذشته تخریب منابع طبیعی از سوی معدنکاران زنجانی تشدید یافته است به طوری که مسوولان‌ اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان رعایت نکردن حریم منابع طبیعی از سوی معدنکاران را چالشی برای آینده منابع طبیعی عنوان می‌کنند. اما رییس سازمان نظام مهندسی معدن استان در این باره اعتقاد دارد که نبود درک متقابل و تعامل با معدنکاران و ایجاد موانع در شروع اجرای عملیات اکتشافی از سوی منابع طبیعی این قشر را با مشکلاتی مواجه ساخته که برای حل این معضل تعامل دو طرف حائز اهمیت است.بر‌اساس این گزارش، مواد معدنی مورد نیاز برخی صنایع کشور از دل طبیعت استخراج می‌شود؛ به طوری که با اکتشاف و استخراج مواد معدنی، تغییر در شرایط زیست محیطی و منابع طبیعی اجتناب‌ناپذیر است، همین موضوع در برخی مواقع موجب اختلاف میان دستگاه‌های متولی محیط‌زیست، منابع طبیعی و معدنکاران می‌شود. در چند سال گذشته تخریب مراتع توسط معدنکاران برای اکتشاف و بهره‌برداری از معادن در حومه شهرستان‌های زنجان، ماهنشان و ابهر حاد شده است که این موضوع در صورت بی‌توجهی و نظارت نکردن از سوی مسوولان‌ چالشی بزرگ برای منابع طبیعی به عنوان بستر حیات تبدیل خواهد شد. رییس سازمان نظام‌مهندسی معدن استان زنجان درباره اختلاف با منابع طبیعی استان گفت: وجود این اختلاف طبیعی بوده و نشان از اهمیت دادن هر دو گروه به حوزه فعالیت خودشان است؛ چرا که ادارات منابع طبیعی به دنبال حفظ و جلوگیری از خسارت و تخریب منابع طبیعی هستند و مکتشفان و بهره‌برداران معدنی برای دستیابی به منابع و ذخایر معدنی در بسیاری موارد نیازمند اجرای عملیات فیزیکی از قبیل ساخت جاده و سینه کارهای معدنی هستند، که این اقدامات با تخریب و تغییر محیط طبیعی همراه خواهد بود.علی رفیعی با پرداختن به مشکلات پیش روی معدنکاری در بخش منابع طبیعی گفت: ایجاد موانع و انجام مراحل اداری طولانی در ابتدای اجرای عملیات اکتشافی برای اخذ مجوزهای لازم و اخذ مبالغ و جریمه‌های نجومی در برخی موارد حتی قبل از شروع فعالیت‌های معدنی و نبود درک متقابل و تعامل مناسب با معدنکاران از طرف منابع طبیعی جزو مشکلات معدنکاران است.وی اضافه کرد: همین موارد در کنار موانع و هزینه‌های بسیار زیاد تولید، باعث بی‌انگیزگی و فرار سرمایه گذاران حوزه اکتشاف و استخراج معدن می‌شود. این کارشناس حوزه معدن اخذ مجوزهای تکراری از سوی اداره کل منابع طبیعی استان را از زمان شروع اکتشاف تا پایان بهره‌برداری از دیگر مشکلات معدنکاران استان دانست و در این باره افزود: معدنکاران درباره اخذ تنها یک مجوز از ادارات منابع طبیعی برای محدوده معدنی در طول عمر معدن از ابتدای اکتشاف تا پایان بهره‌برداری و جلوگیری از تکرار و طولانی شدن این فرآیند اتفاق نظر دارند.

بی‌توجهی معدنکاران

با این حال، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری این استان، معتقد است برخی از معدنکاران بدون رعایت حریم، برای اکتشاف مواد معدنی اقدام می‌کنند.بهمن اسکندری افزود: متاسفانه نبود نظارت جدی موجب تخریب منابع طبیعی می‌شود که در برخی مواقع این امر بسیار حاد است. وی اظهار کرد: در برخی مواقع مشاهده شده است که معدنکاران مسیر طبیعت بکر را سهل‌ترین راه دسترسی به معدن انتخاب می‌کنند.وی تصریح کرد: این در حالی است که شناسایی محل دقیق مواد معدنی در دل طبیعت بر پایه شانس و احتمال است.اسکندری یادآور شد: در صورت حاد شدن، موضوع را از طریق مراجع قضایی دنبال خواهیم کرد.وی گفت: باید مشکلات معادن در واحد مستقر در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مطرح و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه حل‌و‌فصل شود.مدیر‌کل منابع طبیعی استان با بیان اینکه هیچ‌گونه ممانعتی برای انجام فعالیت‌های معدنی صورت نمی‌گیرد؛ مگر اینکه محدودیت و ممنوعیت قانونی وجود داشته باشد، درباره پاسخگویی به استعلام معدنکاران اظهار کرد: مدت قانون پاسخ به استعلام در ماده ۱۶ اصلاحی ماده ۲۴ قانون جدید اصلاحیه معادن تعیین شده است. وی درباره فرآیند طولانی مجوز از سوی آن اداره اظهار کرد: در اجرای ماده ۴۷ قانون، تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و اصلاحیه‌های بعدی و تبصره‌های ذیل آن، موضوع ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی قانون است که در آن متقاضیان معدن با لحاظ کردن مساحت سینه کار و در مواردی جاده دسترسی به معدن مراحل مذکور در ماده را به مرحله انجام می‌رسانند.اسکندری بر ضرورت هماهنگی با اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در مرحله اکتشاف معدن بدون هرگونه تخریب و استفاده از روش‌های جدید تاکید کرد و گفت: ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان‌ها بر اساس وظایف قانونی و حاکمیتی خود مسوول‌ حفاظت از اراضی ملی هستند و لزوم استخراج مواد معدنی منوط به رعایت حقوق عرفی دامداران و مرتع‌داران، پرداخت حقوق دولتی و تعهد لازم برای احیا و بازسازی اراضی تخریب شده ناشی از برداشت مواد معدنی هستند. با این حال می‌توان استنباط کرد برای اینکه منابع طبیعی این دیار از گزند هرگونه تخریب در امان بماند باید معدنکاران پس از اتمام استخراج، تمامی شرایط محیطی را به حالت اول بازگردانند و تا حد امکان خسارات وارد‌شده به محیط زیست جبران شود، که این امر، مستلزم رعایت استانداردها در بهره‌برداری از معادن مهم است که در صورت رعایت آن کمترین خسارت به محیط زیست وارد و جبران آن آسان‌تر می‌شود. به این منظور استفاده از نیروهای متخصص و تحصیلکرده معدنی برای رعایت اصول علمی در فعالیت‌های معدنی نباید نادیده گرفته شود.