بخش پایانی

مهم‌ترین ابعاد و اثرات توسعه گردشگری را میﺗﻮان در ۳ حوزه اقتصادی، اجتماعی و طبیعی تقسیم کرد که متاسفانه نبود یک مدیریت جامع توسعه و هدایت گردشگری شهری در کشور، موجب رکود در حیات این مقوله مهم اقتصاد شهری شده است. محمد حسن اکبرزاده، مدیرشهرسازی و معماری استان خراسان رضوی در این باره می‌گوید:«مشکلات بنیادی در توسعه گردشگری شامل فقدان رویکردی جامع و هماهنگ در توسعه گردشگری محلی و بین المللی، ناهماهنگی میان نهادهای شهری، زیست محیطی، ایرانگردی و میراث فرهنگی، نقش کم رنگ دولت و شهرداری‌ها در توسعه گردشگری شهری، نقش ضعیف برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای در تامین زیرساخت‌ها و تسهیلات گردشگری، حضور کم رنگ بخش خصوصی و ضعف مشارکت در زمینه گردشگری و نیز کافی نبودن آموزش تبلیغ و اطلاع‌رسانی است.»

اکبرزاده بر این باور است که « مدیریت شهری نقش بسیار مهم و موثری در ایجاد هماهنگی و تعامل بین عوامل موثر و تاثیرگذار بالا را دارد.» نکته مهم در این باره این است که اگر به تجربه‌های دیگر کشورها دقت شود در شهرهایی که ویژگی‌های گردشگری را ندارند، مدیران شهری به ایجاد و توسعه پارک‌های چندمنظوره، ایجاد مجموعه‌های فرهنگی - ورزشی و فرهنگسراها، ایجاد انواع موزه‌های طبیعی، تاریخی و هنری و تبدیل بناهای با ارزش قدیمی به مراکز فرهنگی و هنری، ایجاد و ساماندهی مسیرهای پیاده و دوچرخه سواری و نیز ایجاد بناهای یادمانی اقدام میﻛﻨﻨﺪ. دکتر نصراله کمالیان، نماینده و عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می‌گوید:« کشف و شناخت استعدادها و توانمندی‌های بومی هر شهری از جمله وظایف مدیران و مسوولان محلی است که با دیگر نقاط کشور متفاوت است.» کمالیان با انتقاد از رشد کمی صنعت در برخی شهرها با جذابیت‌های گردشگری و زیارتی می‌گوید: «توجه و حمایت ما بیشتر باید به رشد کیفی صنایع موجود باشد؛ زیرا در شهری مثل مشهد با وجود مضجع شریف امام هشتم (ع) که بالاترین جاذبه شهری در راستای رشد اقتصاد شهری است، توسعه شهرک‌های صنعتی موجود می‌تواند مزاحم و بازدارنده باشد.» در واقع بسیاری از معضلات موجود در شهرهای بزرگ کشور ناشی از عدم شناخت صحیح مسوولان و مدیران از توانمندی‌های بالقوه در آن شهرها است.

سید حسین میربهرسی