دنیای اقتصاد- روز گذشته بورس اوراق بهادار در حالی شاهد افت سنگین ۸۳۴ واحدی شاخص کل (معادل ۸۵/۱ درصدی) و رسیدن عدد شاخص به مرز ۴۴ هزار واحد بود که دلایل متعددی برای این سقوط عنوان شده است؛ اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل این وضعیت ناشی از تصمیماتی باشد که مجلس درخصوص اخذ عوارض ۲۶ درصدی از صادرات پالایشگاه‌ها گرفته است. البته گمانه‌زنی‌ها درباره وضعیت پتروشیمی‌ها از دیگر موضوعاتی بود که افت بازار سرمایه طی دو روز اخیر را رقم زد. جنب پل حافظ

افت سنگین بازار و تداوم اصلاح قیمت‌ها

گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران دیروز سقوط سنگینی را با ثبت افت ۸۳۴واحدی شاخص کل (معادل ۸۵/۱) درصد را تجربه کرد تا شاخص به مرز ۴۴هزار و ۱۲۹واحد برسد.

در بازار دیروز معامله‌گران در شرایطی فعالیت خود را شروع کردند که تصمیم روز دوشنبه مجلس شورای اسلامی در مورد اخذ عوارض ۲۶درصدی از صادرات پالایشگاه‌ها، شرکت‌های خصوصی این گروه را با صف فروش سنگینی مواجه کرده است. این امر در کنار تمایل معامله‌گران به تجهیز نقدینگی برای عرضه اولیه سهام هلدینگ نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) موجب افت یکپارچه بازار شد تا در نهایت با تشکیل صف فروش برای نماد هلدینگ خلیج فارس بازار مترصد افت سنگین شاخص شود. در این میان شکست در عرضه تاپیکو در ساعت پایانی بازار موجب شد تا معامله‌گران بار دیگر به خرید سهام به ویژه صف‌های فروش شرکت‌های ارزنده بازار بپردازند که البته این امر تاثیر منفی بر شاخص را افزایش داد. در بازار دیروز معامله‌گران در مورد آینده گروه پالایشی برخی از گمانه‌زنی‌ها را مورد توجه قرار دادند؛ از نظر برخی از کارشناسان گروه پالایشگاهی در آینده نزدیک به دو گروه شرکت‌های ارزان و گران تقسیم شده و نمادهای سه گانه پالایشگاهی اصفهان ،شیراز و تبریز که دیروز حجم معاملات قابل ملاحظه‌ای را شاهد بودند به مدد پی به ای کمتر خود به تعادل خواهند رسید و نمادهای گران‌تر این گروه شامل بندرعباس و تهران که دارای پی‌به‌ای بیش از ۱۰ هستند نیازمند اصلاح خواهند بود. در این شرایط اما گروه پالایشگاهی که از اسفند ماه گذشته تا‌کنون لیدر بازار بوده‌اند، استراحت را تجربه کرده و لیدری بازار را به گروه‌های دیگری منتقل خواهند کرد. در این میانه گمانه‌زنی‌ها در مورد گروه‌های جایگزین از اهمیت برخوردار است. در بازار دیروز در حالی عرضه تاپیکو شکست خورد که روند منفی بازار و عدم حمایت از نمادهای زیر مجموعه این هلدینگ شامل سه نماد نفت پاسارگاد، ایرانول و پتروشیمی خراسان جو منفی را بر این عرضه اولیه حاکم کرده بود. عرضه سهام این هلدینگ در ۳هزار و ۳۰۰ریال با عدم اقبال مواجه شد؛ این در حالی است که عرضه‌کننده در آخرین دقایق ۱۰۰ریال دیگر از قیمت سهام کاست، اما این تصمیم نیز راه به جایی نبرد. وضعیت عرضه این شرکت و پیش از آن هلدینگ خلیج فارس نشان از ضرورت مذاکرات پیش از عرضه و تعیین قیمت را نشان می‌دهد؛ چرا‌که بازار به هیچ وجه نمی تواند در چند دقیقه در مورد خرید ۴۵/۱ میلیون سهم به ارزش نزدیک به ۵۰۰میلیارد تومان تصمیم‌گیری کند. در همین حال در شرایطی که سه نماد این هلدینگ در شرایط نامناسب معاملاتی قرار داشتند عدم استقبال از این نماد منطقی بود. در همین حال مدیرعامل شرکت بورس در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد تاکید کرد: قیمت پیشنهادی فروشنده سهام تاپیکو با قیمت مدنظر بازار فاصله زیادی داشت که باعث شد این عرضه صورت نگیرد. قالیباف افزود: باوجود اینکه نظر خریداران به فروشنده اعلام شد، فروشنده قیمت خود را تعدیل نکرد و ما نیز به این نتیجه رسیدیم که عرضه و تقاضا با هم مطابقت نخواهد یافت به همین دلیل نیز زمان انجام این عرضه تمدید نشد. وی درخصوص زمان بعدی این عرضه گفت: تاپیکو شرایط پذیرش و مهلت عرضه را دارد و هر زمان که به این جمع‌بندی برسیم این عرضه می‌تواند از سوی فروشنده با قیمت‌های مناسب انجام شود و یک عرضه موفق باشد این عرضه انجام خواهد شد. قالیباف درخصوص تغییر شیوه عرضه‌های اولیه گفت: پیشنهادهایی از طرف شرکت بورس به سازمان بورس ارائه داده شده است. اگر چه در روش فعلی فروشنده با شروع رقابت از قیمت‌های مدنظر بازار مطلع می‌شود و می‌تواند درخصوص قیمت موردنظر خود تجدیدنظر کند. به اعتقاد کارشناسان NAV تاپیکو در حدود ۳۵۰۰ ریال برآورد شده است که این عرضه می‌توانست در قیمت‌هایی معادل ۷۰ تا ۸۰ درصد NAV مورد استقبال خریداران قرار بگیرد. این در حالی است که به اعتقاد برخی منابع آگاه سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی طبق یک برنامه زمان‌بندی شده در نظر دارد تعداد زیادی از شرکت‌های خود را در بورس و فرابورس عرضه کند. برای این منظور باید در روند واگذاری سهام خود سرعت عمل داشته باشد و با توجه به اینکه عرضه تاپیکو برای اسفندماه نیز مدنظر شستا بود، به نظر می‌رسد عرضه دوباره تاپیکو در دستور کار شستا باشد. در رابطه با شرایط بازار دیروز معاون بازار شرکت بورس با اشاره به علل کاهش ۸۳۴ واحدی شاخص بورس گفت: این پدیده ناشی از تصمیماتی بوده که در مورد پالایشگاه‌ها اعلام شده است. همچنین برخی شایعات در مورد پتروشیمی‌ها مطرح شده که موجب افت بازار سرمایه در دو روز اخیر شده است. به گزارش خبرگزاری فارس، علی صحرایی پس از عدم موفقیت عرضه سهام شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: عرضه‌کننده سهام طبق قانون این اختیار را دارد که با توجه به شرایط بازار، سهام خود را عرضه نکند. وی در پاسخ به این سوال که چرا عرضه‌کننده مطابق با تقاضای بازار قیمت را کاهش نداد، گفت: به هر حال آنها معیار قیمت‌گذاری دارند و باید نسبت به آن پاسخگو باشند؛ با توجه به اینکه وضعیت بازار منفی بوده شاید تشخیص داده‌اند که در زمان دیگری این عرضه انجام شود. وی در مورد قیمت‌های مورد نظر طرف عرضه و تقاضای این معامله، گفت: قیمت عرضه‌کننده حدود ۳۲۰ تومان بود که در این قیمت تنها برای ۳۰ میلیون سهم تقاضا وجود داشت، در حالی که حداقل باید حدود ۸۷۰ میلیون سهم در آن قیمت معامله می‌شد تا از لحاظ قانون این معامله قابل پذیرش شود. وی تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود که در روزهای آینده بازار به شرایط عادی باز خواهد گشت و پس از تعدیل قیمت‌ سهام شرکت‌ها، دوباره تقاضای بالقوه به بالفعل تبدیل خواهد شد. صحرایی به سهامداران توصیه کرد که تحت تاثیر شرایط روانی و شایعات قرار نگیرند و سهام‌ خوب خودشان را به بازار عرضه نکنند زیرا به زودی بورس به حالت عادی خود برمی‌گردد. معاون بازار شرکت بورس در مورد تاثیر مصوبه مجلس مبنی بر پرداخت سهم ۲۶ درصدی صندوق توسعه ملی توسط پالایشگاه‌ها، گفت: به نظر می‌رسد بازار واکنش بیش از اندازه‌ای به این اخبار نشان داده است و چرا که اثر ریالی این اقدام باید بررسی شود، این مصوبه تنها بر یک گروه از صنایع در بورس تاثیر‌گذار است، اما با این حال همه بازار را تحت تاثیر خود قرار داده است. در همین رابطه مدیر‌عامل شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) دلایل معامله نشدن سهام این شرکت در بورس تهران را تشریح کرد. مرتضی زرین گل در گفت‌وگو با «سنا» گفت: مصوبه اخیر مجلس مبنی بر الزام پالایشگاه‌ها به پرداخت سهم ۲۶ درصدی درآمد خود به صندوق توسعه ملی، تاثیر بسزایی در عرضه ما داشت. وی نبود شناخت کافی سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه از مزیت‌های تاپیکو را یکی دیگر از دلایل معامله نشدن سهام این شرکت در بورس تهران اعلام کرد و اظهار کرد: معتقدم باید اطلاع رسانی لازم در مورد ویژگی‌های تاپیکو صورت گیرد تا سرمایه گذاران بیشتر با پتانسیل‌های این شرکت آشنا شوند.

مدیر عامل تاپیکو در باره زمان عرضه دوباره سهام این شرکت گفت : تلاش خواهیم کرد تا با هماهنگی‌های لازم با مسوولان‌ ذی‌ربط، هر چه سریع‌تر این عرضه دوباره صورت گیرد. در بازار دیروز همچنان مذاکرات مجلس شورای اسلامی در مورد لایحه بودجه با دقت از سوی معامله‌گران دنبال شد. دیروز در بررسی مفاد لایحه بودجه برخی از نمایندگان به نقد عرضه هلدینگ خلیج‌فارس پرداختند و از این نماد به عنوان سهمی با ارزش بالا یاد کردند. در همین حال معاون بودجه و برنامه‌ریزی راهبری ریاست جمهوری با اشاره به ابهامات فروش هلدینگ خلیج فارس از نظر نمایندگان در لایحه بودجه ۹۲، از احتمال حضور رییس سازمان خصوصی سازی یا وزیر اقتصاد در مجلس برای ارائه توضیحات در این خصوص خبر داد. رحیم مبینی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: در لایحه پیشنهادی دولت منابعی از فروش هلدینک خلیج فارس پیش بینی و منظور گردیده است اما این امر در نزد نمایندگان با ابهاماتی همراه است. ممبینی در ادامه از ارائه توضیحات در خصوص نحوه فروش سهام هلدینگ خلیج فارس و ارائه آن در لایحه بودجه خودداری کرد و گفت: در لایحه بودجه پیشنهادی دولت موضوع بند ۱۳ این امر مورد توجه نمایندگان قرار گرفته است اما گویا نمایندگان از توضیحات بنده قانع نشده و خواستار بررسی این موضوع در جلسه علنی فردا شده اند. نمایندگان مجلس دیروز همچنین با واگذاری ۴۹ درصد از سهام باشگاه‌های ورزشی دولتی همچون پرسپولیس واستقلال به هواداران و ۵۱ درصد از این سهام به بخش خصوصی موافقت کردند. دیروز در گروه پتروشیمی معاون کل سازمان توسعه تجارت به تفاهم نامه معاونت بازرگانی داخلی و پتروشیمی اشاره کرد و گفت: مقرر شد میزان مصرف داخلی پتروشیمی و فولاد کشور تا پایان سال شناسایی و مابقی تولید برای صادرات آزاد شود. کیومرث کرمانشاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه یکی از اهداف مهم معاونت توسعه تجارت در سال جاری مدیریت و بهبود صادرات است، اظهار کرد: برای تحقق این هدف درصددیم تا در حوزه محصولات پتروشیمی و اقلام فولادی با برگزاری جلساتی تسهیل صادرات آنها را انجام دهیم. در مجموع بازار دیروز بازاری ضعیف بود که در آن ۱۰۸میلیارد تومان سهام مورد معامله قرار گرفت که ۳۲درصد آن را معامله ۶/۳۵ میلیون سهم خلیج فارس تشکیل داد.