رکود بازار پتروشیمی و سناریوهای بازار
گروه بورس کالا- حمزه بهادیوند چگینی: رکود در بازار محصولات پتروشیمی به تاثیر از اخباری که این روزها در نتیجه ثبت‌نام کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به گوش می‌رسد ادامه دارد. فعالان بازار با اشاره به این موضوع معتقدند تحلیل بازار بر این امر استوار است که انتخابات به نزول بیشتر قیمت ارز و در نتیجه قیمت محصولات منجر خواهد شد و این امر به تعلل خریداران دامن زده است. این در حالی است که فروشنده‌های بازار عرضه‌های قابل توجهی را برای جلوگیری از زیان بیشتر راهی بازار می‌کنند که البته تقاضایی برای آن نیست.

به گفته فعالان بازار در حال حاضر از دو بعد با محدودیت مواجهیم؛ نخست آنکه در بازار داخل این نگرش که قیمت‌ها کاهش می‌یابند رکود را دامنه‌دار کرده و دوم آنکه برخلاف اخباری که آزادسازی صادرات را اعلام می‌کند، صادرات همچنان قفل است، بنابراین بازارهای خارجی نیز از خرید کالاهای تولید داخل محرومند. این امر نتیجه‌ای جز تعطیلی تولید در داخل یا کاهش ظرفیت‌های تولیدی ندارد، این در حالی است که انبارهای کارخانه‌ها نیز از مواد اولیه تولید خالی است، اما تقاضا در این شرایط از جنبه‌های روانی به صرفه نیست. این موضوعات علاوه بر رکود داخل به از دست رفتن بازارهای خارجی نیز تا حدی منجر شده است و با تجمیع تحلیل‌های بازار مواد پتروشیمی باید گفت ریسک‌های آتی بازار و صنعت این محصولات فراوانند، به طوری که لااقل نمی‌توان تا آخر خرداد ماه پیش‌بینی قابل قبولی از بازار داشت.
این در شرایطی است که دو سناریوی انتخاباتی در بازار مطرح است که تحقق هر کدام از این دو می‌تواند بازار را تا پایان سال هدایت کند؛ سناریوی اول روی کار آمدن دولتی است که قادر به کاهش آثار تحریم در بازار پتروشیمی باشد که در این صورت اگرچه روند کاهشی قیمت‌ها را در بازار پیش رو خواهیم داشت، اما انتظار آنکه بازار و تولید سرو سامان بگیرد، کم نیست. سناریوی دوم افزایش قیمت ارز و محصولات پتروشیمی است که در این صورت حجم بالایی از تقاضای انباشته در مورد این نوع کالاها به بازار سرریز خواهد شد که نتیجه این امر تورم بالایی است که بازار و مصرف‌کنندگان را در بر خواهد گرفت.
در عین حال کارشناسان معتقدند در شرایط کنونی که مصرف کاهش یافته و بازار پتروشیمی نیمه تعطیل است نقدینگی نیز از بازار کوچ کرده و به بازارهایی نظیر مسکن و سایر مشاغل حرکت کرده است، به طوری که خریدها که قبلا تا ۳۰ تن در ماه بود به ۲ تن رسیده است. در عین حال زیان ناشی از خریدها به دلیل آنکه قیمت‌ها روند کاهشی یافته بالا است و در نتیجه متقاضیان از بازار گریزانند و منتظر ثبات قیمت‌ها هستند. این در حالی است که در گذشته نوسانات سود در بازار صعودی بود و این روند به افزایش تقاضاها منجر شده بود، اما شرایط کنونی برخلاف سال ۹۱ است.
رکود تقاضا به حدی است که حتی برخی کالاها که در فصل مصرف آنها هستیم با کمبود تقاضا مواجهند، به طوری که بر همین اساس عرضه‌های این کالاها در بورس کالا نیز کاهش یافته، اما برای همین حجم از عرضه‌ها تقاضایی ثبت نمی‌شود. در عین حال به عقیده کارشناسان بازار، اختلاف قیمت‌ها برای اکثر کالاها در بورس کاهش یافته و انگیزه‌های سفته بازی بازار نیز قابل توجه نیست، این در حالی است که برخی کالاها از جمله PET ها با اختلاف 200 تومانی در بورس و بازار مواجهند و این امر کمی به تحرک بورس کالا در این بخش کمک‌کرده است وگرنه معاملات رونقی ندارند.
در عین حال دیروز عرضه‌های بورس کالا وزن بالایی نداشت و البته معمولا عرضه‌های روز شنبه چندان قابل توجه نیست، با این حال نگاهی به معاملات آخر هفته قبل نشان داد که در غیاب عرضه‌های پی‌وی‌سی اروند فروش محصولات غدیر و بندر امام با سقف قیمت معامله شد، این در حالی است که در غیاب این عرضه، پتروشیمی آبادان نیز توانست کالای عرضه شده خود را به فروش برساند. دیروز پتروشیمی اروند با عرضه ۴ هزار تن پی‌وی‌سی ۶۵ که البته به صورت جامبو عرضه شده بود، با تقاضای پایینی مواجه بود که به گفته کارشناسان این سطح پایین خریدها دو دلیل داشت؛ اول آنکه در پایان ماه معمولا ظرفیت کمی برای خرید برای شرکت‌ها وجود دارد که دلیل آن به شارژ کدهای خرید از بورس برمی‌گردد. دلیل دیگر آن است که معمولا خریدهای جامبو مشتری زیادی ندارد و کیسه و پالت با تقاضای بیشتری رو به رو است، خصوصا آنکه واسطه‌گران بازار که بخش قابل توجهی از معاملات بازار را هدایت می‌کنند، به این نوع عرضه‌ها اقبال بیشتری نشان می‌دهند.
در کل دیروز در مبادلات بورس کالای ایران در تالار محصولات پتروشیمی کالای خاصی برای عرضه وجود نداشت و عرضه های تزریقی‌ها نیز که صورت گرفت با تقاضای چندانی رو‌به‌رو نشد؛ چراکه در شرایط کنونی بازار این محصولات در رکود به سر می‌برد.