معتبرترین نام تجاری خدماتی در دنیا

کیانا غلامی

آمریکن اکسپرس (American Express) یک شرکت خدمات مالی بین المللی است که دفتر مرکزی آن در نیویورک قرار دارد و یکی از اجزای اصلی شاخص صنعتی داو جونز می‌باشد. آمریکن اکسپرس آژانس مسافرتی شماره یک جهان است و مجلات متنوعی مثل فود اند واین(Food and Wine) تراول اند لیژر (Travel and Leisure) را منتشر می‌کند. آمریکن اکسپرس تاریخچه قابل توجهی دارد. این شرکت در سال ۱۸۵۰ به عنوان یک شرکت حمل و نقل سریع تاسیس شد و در زمان جنگ‌های داخلی آمریکا به عنوان شرکتی که مواد اولیه را به ارتش می‌رساند، اعتبار یافت.

در سال‌های ۱۸۸۰، آمریکن اکسپرس همچنین به حمل و نقل کالا مشغول بود؛ ولی در همین دوران یک بخش نقل و انتقال مالی هم ایجاد کرد که بیشتر مشتریان آن را موج تازه مهاجران اروپایی تشکیل می‌دادند که می‌خواستند برای خانواده خود در میهن اصلی شان پول بفرستند.

در سال ۱۸۱۹ آمریکن اکسپرس، چک مسافرتی را ابداع کرد و با این کار، همزمان، انقلابی در صنعت توریسم و مسافرت و صنایع مالی و پولی به وجود آورد. تا سال ۱۹۸۵ که آمریکن اکسپرس دومین ابداع بزرگ خود یعنی کارت اعتباری آمریکن اکسپرس را ارائه داد، این کارت پلاستیکی سبزرنگ توانست مثل چک‌های مسافرتی، موانع دست و پاگیر نقل و انتقال پول را از سر راه مردم، نه تنها مسافران بلکه خریداران عادی، بردارد.

کارت اعتباری آمریکن اکسپرس برای اولین بار به مردم امکان داد بدون حمل پول نقد در جیب شان، خریدهای خود را انجام دهند. این کارت دارای تعرفه قابل شارژ بود؛ از این رو در دسترس همه اقشار جامعه قرار نداشت. بنابر این کارت آمریکن اکسپرس را به عنوان سمبلی برای کسب موقعیت اجتماعی تبدیل شد؛ نشانه اینکه «من دارای اعتبار مالی بالایی هستم.»

آمریکن اکسپرس از سال ۱۸۸۰ در جست‌وجوی شیوه‌ای بود که از دردسرها و اوضاع نامنظم جابه‌جایی فیزیکی پول نقد، در نقل و انتقالات مالی خلاص شود. کارت‌های اعتباری شارژی موفق شد بخش بزرگی از جامعه را یک گام از اسکناس و سکه (نقدینگی سخت) دور و به دنیای تمیزتر نقدینگی نرم نزدیک‌ کند.

در نیمه دوم قرن بیستم، فعالیت‌های تبلیغاتی آمریکن اکسپرس، کارت اعتباری را سمبل شخصیت و مقام جلوه می‌دادند و گاه آن را به عنوان نشانه عضویت در یک کلوپ و باشگاه ویژه نشان می‌دادند. یکی از شعارهای تبلیغاتی معروف آمریکن اکسپرس این بود: «عضویت، امتیازات خاص دارد.» تجار موفق و شناخته شده‌ای مثل ریچارد برانسون در آگهی‌های تبلیغاتی، عضویت در آمریکن اکسپرس را توصیه می‌کردند.

امروزه، این شرکت به یک «سوپرمارکت مالی» یا به گفته خودشان به شرکت خدمات متنوع مسافرتی، مالی و شبکه‌ای در سراسر جهان تبدیل شده است؛ ولی هنوز قسمت اعظم شهرت آن به دلیل کارت‌های کوچک پلاستیکی‌اش است.

با این حال، در قرن جدید تصویر ذهنی نام تجاری، آمریکن اکسپرس و کارت‌هایش به طرز غیر قابل انکاری، از یک نام تجاری انحصاری و گران به یک نام تجاری همگانی تغییر یافت.

نوعی کارت‌های اعتباری که دیگر نشان‌دهنده موقعیت اجتماعی نبودند و کاربرد آنها تسهیل امور مالی بود، جایگزین کارت‌های قبلی شدند. مردم دیگر از کارت‌های آمریکن اکسپرس برای پرداخت خریدهای پیش‌پاافتاده‌ای مثل خرید از سوپر مارکت یا حتی اجاره ماهانه استفاده می‌کردند.

آمریکن اکسپرس با استفاده از تبلیغاتی که مخاطبش خریداران جزء هستند، موفق شده است جایگاه قدیمی‌خود را به عنوان سمبل پرستیژ و مقام اجتماعی پایین بیاورد و عموم مردم را هدف قرار دهد. هرچه باشد، سال‌ها از دهه پنجاه میلادی می‌گذرد و امروز دیگر همه جهان بر پایه کارت‌های اعتباری می‌چرخد!

با اینکه تغییر از جایگاه «ویژه» به «مردمی»، استراتژی پرخطری بود، ولی پیشینه قدیمی‌و معتبر آمریکن اکسپرس در امانت داری و امنیت مالی، این انتقال را برای این نام تجاری، نسبت به بسیاری از نام‌های تجاری دیگر، آسانتر ساخت. اکنون آمریکن اکسپرس می‌تواند ادعا کند که به هدف اولیه خود یعنی ایجاد «معتبرترین نام تجاری خدماتی در دنیا» نزدیک شده است.

آمریکن اکسپرس با داشتن بیش از ۶۸ هزار کارمند در سراسر جهان، در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر ۲۶ میلیارد دلار داشته است که نزدیک به ۸۰ درصد آن، تنها از ایالات متحده به دست می‌آید. کارت‌های اعتباری این شرکت اکنون ۲۴ درصد حجم مبادلات مالی آمریکا را برعهده دارند.