شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • کودتای سوم اسفند 1299،گفتمان سیاسی و فکری جامعه ایران را متحول و مقدمات تغییر نظام سیاسی‌ای را فراهم ساخت که در نهایت، از درون آن دیکتاتوری خودکامه و اقتدارگرا سربرآورد. کودتای 1299، صرفا کودتایی تحمیل شده از سوی دولت‌های بیگانه همانند انگلیس نبود؛ بلکه طیف گسترده‌ای از روشنفکران، سیاستمداران و نخبگان ایرانی، شدیدا خواستار تغییرات اساسی و بنیادین در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور، از طریق کودتا یا اقداماتی مشابه آن بودند. این مساله، آشکارا در آثار نویسندگان آن دوره دیده می‌شود.

  • بر پایه ماده سیزدهم عهدنامه ترکمانچای (1207/ 1828) همه کسانی که طی دو جنگ گذشته بین ایران و روس از دو طرف به اسارت درآمده بودند، باید چهار ماه پس از انعقاد عهدنامه به سرزمین‌های خود بازمی‌گشتند. دولت روسیه گریبایدوف را برای بازگرداندن اسرای روسی و اجرای دیگر مفاد قرارداد ترکمانچای، به ایران فرستاد.

  • عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار پهلوی اول، نهم مهرماه ۱۳۱۲ در زندان قصر کشته شد. محققان دلایل متفاوتی را برای قتل او برشمرده‌اند. تیمورتاش در مردادماه سال ۱۳۰۵ به‌عنوان نماینده فوق‌العاده ایران به منظور انعقاد قرارداد تجاری و رفع اختلافات موجود با دولت شوروی راهی مسکو شد، ولی از این سفر سیاسی موفقیتی به دست نیاورد.

  • کلنل علینقی وزیری ۹ مهر ۱۲۶۵ در گرگان به دنیا آمد. او موسیقیدان و آموزگار موسیقی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای ارکستری موسیقی ایرانی بود.

  • در نخستین روز اکتبر سال 1927میلادی میان ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی یک پیمان عدم تجاوز امضا شد. سران مسکو در پی آن بودند تا از نفوذ انگلستان در ایران بکاهند و امضای این پیمان در راستای این هدف و رفع نگرانی از ایران بود. مسکو همچنین قراردادهای مشابهی هم با افغانستان و ترکیه امضا کرد تا مانع فتنه‌گری انگلستان شود.

  • مهرماه 1310 زادروز «علی‌اصغر حاجی‌بابا» بنیانگذار صنایع ریخته‌گری و فروآلیاژ ایران است. حاجی‌بابا علاوه بر فعالیت صنعتی، یک مبارز سیاسی هم بوده است.

  • کشور لیبی از اوایل قرن شانزدهم میلادی بخشی از قلمرو امپراتوری عثمانی بود و تا سال 1835م که مستقیما تحت نظارت دولت عثمانی قرار گرفت فرمانروایان این کشور، منصوب و مامور خراج‏گیری دولت عثمانی بودند. در این میان دولت استعمارگر ایتالیا که از مدت‏ها قبل چشم طمع به شمال آفریقا به‌ویژه لیبی دوخته بود از ضعف دولت عثمانی استفاده کرد و با یورش به این منطقه در 29 سپتامبر 1911م، آن را تصرف کرد. در پی این جنگ سرزمینی که تا آن زمان بیشتر به طرابلس غرب معروف بود، لیبی نام گرفت. لیبی در جریان جنگ جهانی اول تحت استعمار کامل ایتالیا واقع شد و پس از چهل سال، سرانجام در 24 دسامبر 1951، استقلال خود را اعلام کرد.

  • اشک می‌ریزد وقتی روزهای پرتلاطمی را به یاد می‌آورد که همسرش ترسیده و مضطرب به شهربانی رفت تا با مذاکره ثابت کند او در ماجرای قتل حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت، بی‌گناه است و نباید اعدام شود. علی‌اصغر حاجی‌بابا بعد از گذشت نیم قرن هنوز با یادآوری آنچه در آن روزها بر او رفته و شاید از یادآوری رنج و اضطراب همسر مرحومش بغض در گلو و اشک در چشم دارد. پسرش محسن حاجی‌بابا می‌گوید به همراه مادر در ناصرخسرو بوده که ناگهان روی میز روزنامه‌ها دیده در صفحه اول روزنامه «اطلاعات» عکس پدرش به‌عنوان یکی از پنج نفر اعدامی چاپ شده است.

  • پس از فروپاشی حکومت افشاریان و بروز ناآرامی در بعضی از مناطق ایران، روابط خارجی کشور هم صدمه دید. انگلیس از جمله کشورهایی بود که منافع قابل‌توجهی در خلیج‌فارس داشت. روابط آن کشور با ایران ایجاب می‌کرد تا این موضوع در صدر سیاست‌های بریتانیا قرار گیرد. با قدرت یافتن کریم‌خان زند، انگلیسی‌ها برای تحکیم روابط خود با دربار زندیه، هیاتی دیپلماتیک به شیراز فرستادند و در جریان مذاکرات، موافقت خان زند را برای تجارت آزاد بازرگانان خود دریافت کردند. این موافقت اجازه تاسیس تجارتخانه در بوشهر و معافیت آنان از حقوق گمرکی را شامل می‌شد. در مقابل انگلیسی‌ها متعهد می‌شدند، سودی را که از محل فروش کالاهای خود در ایران به‌دست می‌آورند از ایران خارج نکنند و در عوض اجناس ایرانی را به انگلیس ببرند.

جستجوی پیشرفته