شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • ترجمه: مهرناز زاوه
    ۸۵ سال پیش در سوم ژانویه سال ۱۹۳۲ دولت وقت هندوراس برای سرکوب شورش کارگران موز که از سوی کمپانی یونایتد فروت اخراج شده بودند، حکومت نظامی اعلام کرد. این ناآرامی‌ها منجر به اتفاقاتی در آمریکای لاتین شد که بعدها جنگ موز نام گرفت. جنگ موز، دوران اشغال، اقدامات پلیس و مداخله در بخشی از ایالات‌متحده در آمریکای مرکزی و سواحل کارائیب است که در پایان جنگ اسپانیا و آمریکا در سال ۱۸۹۸ و در آغاز «سیاست همسایه خوب» در سال ۱۹۳۴ اتفاق افتاد. این مداخلات نظامی بیشتر توسط سپاه تفنگداران دریایی ایالات‌متحده انجام ‌شد که استراتژی و تاکتیک‌های جنگ‌های کوچک را در سال ۱۹۲۱ براساس تجربیات خود توسعه داد.
  • پس از جنگ‌های 201 و 202 جنگ دیگری که در میان سپاهیان مامون و لشکر بابک روی داده در سال 204 بوده است. طبری در این زمینه می‌گوید: در این سال یحیی بن معاذ با بابک جنگ کرد و هیچ یک را پیشرفت نبود. ابن الاثیر نیز همین نکته را آورده است. ابن قتیبه در کتاب المعارف گوید: در سال 204 چون مامون به بغداد رسید یحیی بن معاذ را به جنگ بابک فرستاد و یحیی شکست خورد.
  • غلامرضا تختی (۵ شهریور ۱۳۰۹ در تهران - ۱۷ دی ۱۳۴۶ در تهران) «جهان‌پهلوان»، فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران بود.تختی در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن با امامعلی حبیبی نخستین مدال‌های طلای تاریخ ورزش ایران را در بازی‌های المپیک کسب کردند. او با یک مدال طلا و دو مدال نقره المپیک، دو طلا و دو نقره قهرمانی جهان و یک طلای بازی‌های آسیایی در فهرست برترین‌های قرن فدراسیون جهانی کشتی در جایگاه سیزدهم قرار دارد. تختی در ۱۷ دی ۱۳۴۶ در اتاقش در هتل آتلانتیک تهران درگذشت. او دو روز قبل از مرگش یعنی ۱۵ دی، وصیت‌نامه اش را در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۲۰۲ تحت شماره ۳۴۲۸ و با تعیین کاظم حسیبی به‌عنوان سرپرست فرزندش بابک (که تنها ۴ ماه داشت)؛ به ثبت رسانده بود. درباره دلایل مرگ او اختلاف‌نظرهای زیادی وجود دارد.غلامرضا تختی…
  • 17 دی‌ماه سال 216 خورشیدی بابک خرمدین رهبر جنبش سرخ‌جامگان به دست خلیفه معتصم به دار آویخته شد. بابک خرمدین نقش سرنوشت‌سازی در شکل‌گیری یک جریان انتقادی و اعتراضی در دوره خودش داشت و نام خود را به‌عنوان یکی از قهرمان‌های تاریخ ایران ثبت کرده است. به گفته طبری بابک از تیره مزدکیان بوده است.
  • تاسیس مدارس به سبک جدید یکی از راه‌های آشنایی مردم با تمدن نوین بود. نحوه آموزش در این مدارس بسیار آسان‌تر از نحوه آموزش در مکتب خانه‌ها بود. دانش‌آموزان زودتر یاد می‌گرفتند و آموخته‌های خود را به منزل و جامعه می‌بردند و در تغییر منش این دو مکان فرهنگی تاثیرگذار می‌شدند.
  • 17 دی ماه 1314 به‌دنبال تصویب یک لایحه در مجلس شورای ملی با فرمان رضاشاه زنان و دختران ایرانی از استفاده از چادر، روبنده و روسری منع شدند. طبق این قانون ماموران انتظامی مجاز بودند زنان محجبه را تعقیب کنند و به منزل آنها وارد شوند، صندوق‌های لباس آنها را تفتیش کنند و اگر چادر بیابند به غنیمت ببرند یا آن را پاره کنند.
  • بیشتر سفرنامه‌های بازدیدکنندگان اروپایی در دوره صفویه، در بازه سال‌های 1600 تا1750 میلادی (1163-1008 ق) نگاشته شده است. سفرنامه‌های: برادران شرلی(1598)، دن گارسیا فیگوئرا (1614)، پیترو دلاواله (1617)، تاورنیه (1632)، آدام اولئاریوس (1636)، شاردن (1664)، سانسون و نیز کمپفر (1683)، کروسینسکی (1707) که به فارسی برگردان شده و برخی مانند سفرنامه رافائل دومان (1660) که هنوز ترجمه نشده است مربوط به همین دوره از تاریخ ایران است.
  • در عصر ناصری کلیه محاسبات مستوفیان، با خط سیاق ضبط و ثبت می‌شد و شیوه نگارش آن کاملا رمزی و پیچیده بود که تنها مستوفیان و اهل دفتر به رموز آن آگاهی داشتند.