یکی از سیاحان و سیاستمداران انگلیسی آرنولد ویلسون (1940-1884) است که کتب متعددی نیز درباره ایران نوشته است. او نماینده سیاسی انگلیس در خلیج‌فارس، مامور نظامی بریتانیا و یکی از مدیران شرکت سابق نفت ایران و انگلیس است که در سفرنامه‌اش وقایع سال‌های 1907 تا 1914 که در جنوب غربی ایران حضور داشته را ثبت کرده است. این مدت دوران یک سلسله فعالیت‌های دیپلماتیک است که به قضایای مهمی ازجمله عقد قرارداد انگلیس و فرانسه در 1904 و انعقاد پیمان روس و انگلیس در 1907 و از همه مهم‌تر حدوث جنگ بین‌المللی منجر و منتهی شد.

مزارعه شیوه مسلط تخصیص محصول مازاد در کشاورزی ایران پیشاسرمایه‌داری بود. سلطه مناسبات مزارعه در روستاهای ایران از ساسانیان تا دوره پهلوی به‌صورت‌های گوناگون به‌وسیله محققان معاصر ثبت شده است. آمارهای رسمی سال 1960 در آستانه اصلاحات ارضی حاکی است که در 54 درصد تمام زمین‌های قابل کشت در ایران، تولید کشاورزی مبتنی بر مزارعه بود. این روش به‌طور گسترده در اغلب مناطق کشاورزی رایج بود اما در مناطق پر محصول مثل آذربایجان، خراسان و کردستان تمرکز بیشتری داشت. بخش عمده شواهد تاریخی مربوط به مناسبات مزارعه در ایران پیشاسرمایه‌داری به دوره بعد از صفویه مربوط می‌شود، یعنی عمدتا قرون نوزدهم و بیستم.

ورنون اسمیت در نخستین روز ماه ژانویه سال 1927 در کانزاس آمریکا به دنیا آمد. او در سال 2002 به همراه دانیل کانمن به‌خاطر «کاربرد تجربه‌های آزمایشگاهی به‌عنوان ابزاری در بررسی مسائل اقتصادی به‌ویژه بررسی مکانیسم‌های مختلف بازار»، جایزه نوبل اقتصاد را به‌دست آورد. رشته تحصیلی اسمیت فیزیک بود؛ اما در سال آخر به مهندسی برق تغییر رشته داد. وی در سال 1949 در رشته مهندسی الکترونیک از انستیتوی تکنولوژی کالیفرنیا در پاسادنا مدرک کارشناسی خود را دریافت کرد.

او در سال 1955 از دانشگاه هاروارد در مقطع دکترای فارغ‌التحصیل شد.

اول ژانویه 1785 میلادی جان والتر در شهر لندن نخستین شماره از روزنامه تایمز را منتشر کرد. این روزنامه از سال 1981 میلادی در مالکیت روبرت مرداک سرمایه‌دار آمریکایی-استرالیایی قرار دارد و زیر مجموعه شاخه بریتانیایی «نیوز کورپوریشن» یک شرکت مادر تخصصی رسانه‌های گروهی چندملیتی مستقر در نیویورک است. این روزنامه اولین روزنامه‌ای بود که با این نام در جهان منتشر می‌شد، بعد از آن نشریاتی در اقصی نقاط دنیا از جمله هند، سنگاپور، سیاتل، نیویورک، مالاوی، مانیل، کانبرا، کلمبیا، ملت و واشنگتن با همین نام منتشر شدند.

براساس نحله‌ای که آنتونی اسمیت و چند نفر دیگر پایه‌گذاری کردند، دولت‌های مدرن لوح سفید نیستند و بر بستری از خاطره استوارند و مساله عناصر ذهنی برایشان اهمیت دارد. اسمیت این نگره‌ها را مورد نقد قرار می‌دهد که چند نمونه آن را ذکر می‌کنم: انتقاد اول اسمیت این است که گسست را نباید به معنای مرگ بدانیم؛ مثلا اگر ایران در طول تاریخ چندهزارساله‌ا‌ش گسست‌های مختلفی داشته به معنی مرگ یک هویت و سرزمین نیست، چون ممکن است یک ملت خودش را بازسازی کند.

انتقاد دوم اسمیت به این موضوع است که این دو گروه گرایش خیلی اروپامدارند و مناطقی مثل آمریکای لاتین، ‌آسیا، خاورمیانه و.

«ایران در یک قرن پیش»، سفرنامه دکتر ویلز پزشک انگلیسی است که آن‌گونه که خود اشاره دارد به منظور طبابت در دوران حکومت ناصرالدین شاه وارد ایران می‌شود. شیوه برخورد وی با امور و نوع معاشرت‌هایی که در ایران دارد، وضعیت او را تا حد زیادی از یک پزشک عادی خارج می‌کند و به فعالیت‌های وی رنگ وابستگی سیاسی به دولت انگلستان می‌دهد. ویلز در مدت حضور خود در ایران از برخی شهرهای ایران دیدن می‌کند و زمانی که در شیراز حضور دارد نشانه‌های قحطی نمایان می‌شود.

او در بخشی از سفرنامه خود به شرح این قحطی پرداخته که با مطالعه آن تا حدودی به شرایط اجتماعی ایران و فشار زندگی مردم در این زمان می‌توان پی برد.

بنای کاروانسرا، کاروانسرای حسن‌آباد در جاده قم از سه طرف که شمـال و جنوب و مغرب باشد، تماما با سنگ‌های بسیار صاف خوب لبه‌دار و کج ساخته شده، پنج ذرع ارتفاع عمارت و جدار دارد. به‌طوری سنگ‌کاری شده که اگر با آجر ساخته می‌شد به این صافی و مستقیم نمی‌بود. ولی به‌قدر پنج رک با‌ آجر و گچ چیده و ساخته شده برای حفظ از آب باران که پشت سنگ‌چین نیفتد. لیکن از طرف شرقی که جلو در و سردر کاروانسرا است، تماما از گچ و آجر ساخته شده. وارد دالان کاروانسرا که می‌شوید طرفین دالان دو اتاق مقابل یکدیگر است.