جشنواره‌ای برای احیای فرش عشایری

امین نوروزی- دومین جشنواره سراسری فرش عشایری که از ۲۲شهریورماه در محل شرکت سهامی فرش ایران، آغاز به کار کرده بود، امروز پس از ۱۲روز فعالیت به کار خود خاتمه می‌دهد. در این جشنواره که با همکاری شرکت سهامی فرش ایران و شرکت بین‌المللی جشنواره‌ها برپا شده بود، ۳۷ شرکت‌کننده از استان‌های چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، کرمان و بخشی از خراسان شمالی و دشت مغان حضور داشتند. به طور کلی جشنواره امسال از لحاظ تعداد شرکت‌کننده نسبت به جشنواره سال قبل ۳۵درصد رشد داشت.

جشنواره گذشته، طی هفت روز برگزار شده بود، اما به علت برگزاری موفقیت‌آمیز، مدت زمان فعالیت جشنواره در سال‌جاری، افزایش یافت.

از جمله ویژگی‌های متمایزکننده فرش روستایی و شهری، تفاوت طرح، رنگ و متحرک بودن ادوات تولید فرش عشایر است.

در فرش‌های شهری اغلب از طرح‌های کلاسیک استفاده می‌شود، در حالی که طرح فرش عشایری از طبیعت الهام گرفته و عمدتا به صورت ذهنی و ابداعی شکل می‌گیرد.

این موضوع، از جهتی موجب تنوع طرح‌های فرش روستایی شده است و از طرف دیگر به سبب دشوار بودن تشخیص معیوب بودن طرح فرش، باعث عدم تمایل عده زیادی از مردم به خرید این نوع فرش شده است.

برای مثال، تشخیص قرینه بودن ترنج فرش عشایری، به سادگی، امکان‌پذیر نیست.

البته ذکر این نکته نیز لازم است که عوامل دیگری هم در استقبال نه چندان گسترده عامه مردم از فرش عشایری دخیل است.

از جمله اینکه این نوع فرش از پشم و کرک بافته می‌شود و بر خلاف بسیاری از فرش‌های شهری، ابریشم ندارد که به فرش اصطلاحا رخ زیبایی ببخشد!

همچنین مواد اولیه به کار برده شده در فرش عشایری، مانند رنگ و نخ، مرغوبیت چندانی ندارد و موجب می‌شود که این فرش‌ها، از همان ابتدا که از دار پایین می‌آیند، کهنه به نظر برسند!

نکته مهمی که در مورد فرش روستایی باید ذکر شود، این است که به‌رغم استقبال محدود در ایران، این نوع فرش در خارج از کشور، طرفداران زیادی دارد.

یکی از عواملی که در صادرات نسبتا خوب فرش عشایری موثر بوده، همان شبه‌کهنه بودن این فرش‌ها است! چرا که بسیاری از افراد در کشورهای اروپایی و آمریکا، علاقه‌مند به خرید فرش‌های کارکرده هستند.

ضمن اینکه نباید فراموش کرد فرش‌های عشایر، از لحاظ قیمت نیز، مناسب‌تر از فرش‌های شهری هستند.

یکی از مسائل عجیب جشنواره امسال، خالی ‌بودن جای تابلو فرش‌ها بود که معمولا در جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها به چشم می‌‌‌‌خورند و سبب استقبال گسترده‌تر مردم می‌شوند.

مطمئنا در صورتی که جشنواره فرش و دستبافته‌های عشایری، در فضای مناسب‌تر و بزرگ‌تری برگزار می‌شد و اطلاع‌رسانی بیشتر و دقیق‌تری صورت می‌گرفت، شاهد حضور گسترده‌تری از سوی مردم در این جشنواره بودیم.

انتظار می‌رود با رفع نواقص موجود در جشنواره سال‌جاری، سال آینده، جشنواره پربارتری از سوی شرکت سهامی فرش ایران برپا شود.