بازار طلا چشم‌به‌راه مشتری
چرا قیمت طلا ریزش پیدا کرد؟
طلا از آن دسته کالاهایی است که نرخ آن تحت تأثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی داخلی و مسائل بین‌المللی نوسان پیدا می‌کند.
اما این روزها باوجود روند صعودی طلا در بازارهای جهانی، در بازار داخلی سکه و طلا همچنان در مسیر کاهش قیمت بوده است. این روند کاهشی تقریبا با ورود به تابستان آغاز و به‌تدریج، شدت یافت هرچند همچنان، تقاضا در این بازار اندک است.
به نظر می‌رسد مردم در انتظار اتفاقاتی هستند که شاید شرایط متحول‌تر و امکان سرمایه‌گذاری برای آن‌ها، فراهم آید. به گفته فعالان و مسوولان بازار طلا، فرارسیدن ایام محرم و پس‌ازآن صفر نیز تقاضای طلا را کاهشی‌تر و بازار را کسادتر می‌کند.
قابل‌تأمل آنکه در سال‌های گذشته قبل از فرارسیدن محرم به دلیل برگزاری جشن‌ها، خریدها بالا می‌رفت و در دوماهه محرم و صفر با کاهش تقاضا روبرو بودیم. ولی امسال با توجه به شرایط اقتصادی خاصی که اغلب اقشار را تحت تأثیر خود درآورده است شرایط متفاوت‌تر و دامنه رکود، فراگیرتر شد است. در این میان، مسوولان و فعالان بازار طلا نیز هرکدام دلایلی را عنوان می‌کنند که موجب رکود این بازار در شرایطی شده است که ریزش قیمت‌ها شکل‌گرفته است. چه‌بسا انتظار می‌رفت در این زمان‌ها، بازار پویاتر از قبل باشد حتی اصفهان که به‌عنوان قطب طلای ایران مطرح است و معمولا بازارهای طلای آن پرتحرک‌تر از دیگر نقاط بوده با بی‌رونقی کم‌سابقه‌ای روبرو شده است.
بذرافشان رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر تهران با تأکید بر رکود و کاهش تقاضای بازار طلا می‌گوید: طبق برآوردها، نسبت به رشد تقاضا، حدوداً ٧٠ درصدی رکود و کاهش تقاضا طی سال داشته‌ایم؛ که در یک هفته اخیر بیشتر هم شده به‌گونه‌ای که صنعت طلا را در وضعیت نامناسبی به لحاظ تولید قرار داده است. از دیدگاه این مسوول ثبت‌نام خودرو، کاهش قیمت طلا و سکه، اخبار سیاسی و اقتصادی از عوامل اصلی کاهش تقاضا بوده است. علاوه بر آنکه افت قدرت خرید مردم و همچنین انتظار مردم برای ریزش بیشتر قیمت طلا و سکه از دیگر دلایل کاهش تقاضا در این بازار است درصورتی‌که از ابتدای امسال قیمت طلا و سکه نزدیک به ۱۵ درصد کاهش داشته است.
عده‌ای دیگر نیز معتقدند گرانی و اوج گرفتن قیمت طلا در مقاطعی باعث شد که درمجموع، تمایل مردم نسبت به خرید طلا اعم از مصرفی و یا سرمایه‌گذاری کمتر شود. حتی اکنون‌که قیمت‌ها نسبت به چند ماه گذشته کاهش نسبی داشته اما در مقایسه با یک سال قبل هم هنوز، نرخ این مصنوعات بالا و باوجود گرانی انواع و اقسام کالاهای اولویت‌دار، خرید طلا تقریباً از سبدها خارج‌شده است.
هوشنگ شیشه بران، رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر اصفهان دراین‌باره به دنیای اقتصاد می‌گوید: خرید طلا برای سرمایه‌گذاری از اقداماتی است که به‌طورمعمول خانواده‌های اصفهانی انجام می‌دادند اما اخیراً با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، گرایش افراد نسبت به این موضوع کمتر شده و اگر خریدی هم انجام می‌گیرد برای مراسم‌هایی مانند ازدواج است که معمولاً از مصنوعات کم‌وزن و ارزان‌قیمت‌تر، استفاده می‌شود. وی می‌افزاید: با این اوصاف و باوجود رکود فعلی تعدادی از فعالان تغییر شغل داده‌اند.
در این حال باوجود تأکید مسوولان این بازار بر تأثیر مستقیم عرضه و تقاضا بر تعیین شرایط بازار طلا اما ازنقطه‌نظر عده‌ای دیگر، قیمت‌ها در این بازار بر اساس افت‌وخیز دلار تعیین می‌شود و نه عرضه و تقاضا. به گفته کارشناسان اقتصادی، قیمت طلا و سکه در ایران، بیش از هر چیزی تحت تأثیر نرخ دلار است و حتی نوسانات جهانی انس طلا هم نمی‌تواند تأثیر چندانی بر قیمت این دو بگذارد. بر این اساس برای بررسی روند قیمتی طلا و سکه در روزهای آتی و یا دو ماه محرم و صفر باید نوسانات قیمت دلار را در نظر داشت. اما دلیل دیگر که حتی از آن به‌عنوان عمده‌ترین عامل برای تغییر مسیر طلا نام‌برده می‌شود. مربوط به نرخ سود بانکی است؛ که از ۱۸ درصد به ۲۲ درصد رسید.
بدون شک، سپرده‌های بانکی با توجه به کم ریسک بودن، جذاب‌تر بوده و سرمایه‌گذاری در بازار طلا را کمتر کرده است که نتیجه تدریجی این رویکرد، از آغاز امسال تابه‌حال، کاهش تقاضا در بازاری چون طلا و تاثیر بر نرخ‌ها بوده است.
راهکارهای رونق گیری بازار طلا
و حالا در شرایطی قرارگرفته‌ایم که بنا بر هر دلیلی که باشد بازار داخلی طلا بی‌رونق است. معاملات در اصفهان به دلیل نوسانات نرخ ارز و قیمت طلا و سکه راکد است و مردم هم قدرتی برای خرید ندارند.
به‌این‌ترتیب ضرورت دارد با تدابیری تحرکی در این بازار به وجود آید. برخی از صادرات طلا به‌عنوان مهم‌ترین تدبیر در این شرایط نام می‌برند.
اما تحریم طلا و موانعی چون بازگشت ارز حاصل از صادرات چالش‌هایی را در این مسیر موجب شده است که ضرورت رفع آن‌ها بسیار محسوس است.
حتی گفته می‌شود صنعت طلا و جواهر در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها می‌تواند جایگزین خوبی برای صادرات نفت و فرآورده‌های آن باشد.
چه‌بسا ظرفیت صنعتگران در بخش طلا، برای صادرات به میزانی چشمگیر است که می‌توان به اشتغال‌زایی و ارزآوری آن امیدوار بود.
ابراهیم حبیب الهی عضو هیات‌مدیره اتحادیه طلا و جواهر اصفهان، گسترش بازارهای صادراتی را راهکاری برای رونق بازار تولیدکننده عنوان می‌کند و می‌گوید: ایجاد و افزایش صادرکنندگان موفق در تعداد تولیدکنندگان گام مهمی است.
این فعال تصریح می‌کند: اما اولین اقدام مهم اتحادیه‌ها برای رونق صنعت طلا حذف خریدوفروش آب‌طلا است که باید از خریدوفروش حذف شود. چرخه صنعت طلا و مردم و شمش جایگزین شود و اتحادیه‌ها باید با تشکیل دبیرخانه مرکزی، کل کشور به اتحاد برسند و تعدادی از مسائل و مشکلات را به‌صورت داخلی برای یکدیگر نهایی و الزام‌آور کنند.
رئیس کمیته استاندارد ایران بیان می‌کند: در حال حاضر اتحادیه اصفهان مصمم است با داشتن اختیارات و ضوابط اجرایی از خریدوفروش طلای دست‌دوم جلوگیری کند و با مشاهده این امر، همکاران طبق ضوابط و مقررات موجود، اقدام خواهند کرد. حداقل این تخلف را گزارش کنید.
وی می‌افزاید: دومین موضوعی که باید در سطح ملی اجرایی شود بحث ارزهای خارج از کارت‌های بانکی و مبارزه با جعل است که باید اجرایی شود.
حبیب الهی تأکید می‌کند: سکه باید داخل دستگاه پرس ضد جعل باشد و هر فروشگاهی در هنگام فروش سکه باید سکه‌هایی را بفروشد که ارتباط خاصی با آرم و تابلوهای امنیتی مصوب اتحادیه دارد.
این فعال خاطرنشان می‌کند امیدوارم قیمت‌ها تثبیت شود زیرا نوسانات نزولی یا صعودی خساراتی به تولیدکننده و اهالی صنعت طلا وارد کرده است.
