تنها ۵۰ روز فرصت باقی است
دست خالی ایران در اسکار ۲۰۲۵ ؟
تاریخ مورد قبول اسکار امسال برای شروع به اکران ۱۱ آبان سال ۱۴۰۳ است. از این زمان تا امروز ۴۸ فیلم در ایران روی پرده رفته‌اند؛ «آبی روشن»، «آپاراتچی»، «آسمان غرب»، «ایلیا جست‌وجوی قهرمان»، «بی‌بدن»، «پرویز خان»، «پول و پارتی»، «تاوان»، «تگزاس ۳»، «تمساح خونی»، «خجالت نکش ۲»، «در آغوش درخت»، «روایت ناتمام سیما»، «روزی روزگاری آبادان»، «ساعت ۶ صبح»، «سال گربه»، «مست عشق»، «مصائب شیرین۲»، «چرا گریه نمی‌کنی؟»، «حدود ۸ صبح»، «عامه‌پسند»، «ویلای ساحلی» و برخی دیگر از جمله فیلم‌هایی هستند که به لحاظ قانونی، امکان معرفی به اسکار دارند.
البته تا نهم مهرماه امسال هم فرصت هست تا فیلم‌های دیگری روی پرده بروند و شرایط اولیه معرفی را به دست بیاورند. به‌هرحال کمتر از دو ماه، یعنی حدود ۵۰ روز، فرصت باقی است تا سینمای ایران آس خود را رو کند و به رقابت نفسگیر اسکار بفرستد.
نکته مهم این است که در این مدت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در آستانه تحویل و تحول در راس وزارتخانه است، احتمالا چالش‌های جدی در این باره خواهد داشت و فرصت چندانی برای اکران فیلم‌های مناسب‌تر، تغییر احتمالی در کمیته انتخاب و معرفی نماینده نهایی ندارد. با این حساب و با توجه به اینکه در انبار اکران هم فیلم چندان تحسین‌شده و امیدبخشی نداریم، احتمالا امسال دست ما خالی است و شانسی در اسکار نخواهیم داشت. بضاعت سینمای ایران در این دوره احتمالا محدود به سه، چهار فیلمی است که در بازار امسال، بیشتر قابل اعتنا هستند، هرچند که بعید است بتوانند در فهرست اولیه اسکار هم جای بگیرند. فهرست پانزده فیلم اولیه اسکار روز ۲۷ آذر و فهرست پنج نامزد نهایی ۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳ اعلام خواهد شد. در این زمینه رائد فریدزاده، مدیر بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی، گفته است: تا پیش از پایان مهلت قانونی، فیلم‌هایی که درخواست اکران داشته باشند نیز می‌توانند در فرصت باقی‌مانده به اکران برسند. طبق روال هر سال و براساس زمان‌بندی، افرادی از سوی خانه سینما مشخص و اعضای کمیته انتخاب فیلم ایران به آکادمی اسکار معرفی شدند.
همچنین محمد اطبایی، پخش‌کننده و کارشناس بین‌المللی سینمای ایران، گفته است: «با بررسی فیلم‌های به نمایش عمومی در آمده در بازه ۱۱ آبان سال گذشته تا امروز، ۴۸ فیلم به نمایش عمومی درآمده‌اند که بی‌تردید این آمار تا فرجه اعلام‌شده کمی بیشتر خواهد شد. فیلم‌های بخش هنر و تجربه بنا به ماهیت پخش و عدم استمرار در نمایش، نمی‌توانند واجد شرایط بررسی قرار بگیرند. متاسفانه هیچ کدام از ۴۸ فیلم تاکنون به نمایش درآمده را نمی‌توان دارای حداقل شانس برای این کارزار در نظر گرفت.»
امیدهای حداقلی
با این همه به نظر می‌رسد تا امروز سه فیلم «مست عشق»، «بی بدن» و «چرا گریه نمی‌کنی؟» گزینه‌هایی باشند که شانسی در کمیته ایرانی انتخاب دارند.
مست عشق: فیلم «مست عشق» ساخته حسن فتحی، اگرچه شرایط لازم برای معرفی به اسکار، ازجمله اکران بموقع، پخش‌کننده خارجی و ...، را دارد اما فیلم اسکارپسندی نیست. اصولا فیلمی نیست که منتقدان سینمایی، امتیاز بالایی به آن داده باشند. «مست عشق» عمدتا با رویکرد فروش بالا در بازار و نفوذ در میان مشتریان سینمایی دو کشور ایران و ترکیه ساخته شده و فروش خوبی هم داشته است، این یعنی احتمالا ادعایی هم در جشنواره‌ها ندارد و مترصد حضور در اسکار نیست. با‌این‌حال، در میان آثار اکران‌شده و در استانداردهای امسال سینمای ایران، بخت بیشتری از دیگران دارد.
بی‌بدن: این ساخته مرتضی علیزاده از فیلم‌هایی است که با استقبال نسبی سینماروها در ایران مواجه شده اما در جشنواره‌های سینمایی محک جدی نخورده و البته منتقدان سینما هم روی چندان خوشی به آن نشان نداده‌اند. «بی‌بدن» برداشتی آزاد از چندین پرونده قضایی واقعی است و همین موضوع احتمالا جالب‌ترین نکته درباره این فیلم باشد.
چرا گریه نمی‌کنی؟: آخرین فیلم علیرضا معتمدی تا امروز، بیشترین بخت رقابت در اسکار را دارد. فیلمی با موضوعی جالب و کمتر‌شنیده‌شده که پرداخت نسبتا مناسبی هم به لحاظ کارگردانی دارد و یک سیمرغ تدوین هم از فجر سال گذشته گرفته است. «چرا گریه نمی‌کنی؟» روایتگر زندگی فردی به نام علی شهناز است که پدر و مادر خود را از دست داده و خود را موظف به مراقبت از برادر کوچک‌ترش که به‌تازگی ازدواج کرده می‌داند. اما بنا بر اتفاق و حادثه‌ای برادر کوچک او نیز از دنیا می‌رود. علی شهناز حال در یاس و ناامیدی در پیله تنهایی خود تمام احساس‌های جهان را از خود دور کرده و به پوچی مطلق رسیده است. در این میان مهم‌ترین معضل او این است که گریه نمی‌کند!
باید منتظر بمانیم و ببینیم که شورای اکران چه ایده‌ای برای اکران فیلم‌های جدید و چیدمان آثار برای معرفی به اسکار دارد. نود و هفتمین دوره جوایز اسکار ۱۲ اسفندماه امسال برگزار می‌شود.
