تولید و مصرف فولاد یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها به‌شمار می‌آید. حضور صنعت فولاد در یک منطقه توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، آموزش و تجارت آن منطقه را تحت تاثیر قرار داده و به‌نوعی زندگی روزمره را به خود گره می‌زند.

محصولات فولادی علاوه بر اینکه در صنعت ساختمان‌، صنایع، انتقال انرژی و سیالات، راه‌ها و... در داخل کشور  به‌کار گرفته می‌شود؛ از ظرفیت مناسبی برای صادرات هم برخوردار است. فارغ از این مساله، صنعت فولاد ارتباط تنگاتنگی نیز با دیگر صنایع دارد و محصولات نهایی کارخانه‌های فولادی همچون فولاد‌مبارکه و ذوب‌آهن، ماده اولیه‌ای برای صنایعی مانند صنعت لوله و پروفیل یا تجهیزات ساختمانی، خودروسازی و ساخت قطعات خودرو یا حتی صنایع بسته‌بندی به شمار می‌رود.

این موارد در کنار نقشی که صنعت فولاد در اشتغال‌زایی ایفا می‌کند، این صنعت را جزو صنایع سنگین و استراتژیک قرار می‌دهد که به‌شدت برای هر کشوری حائز اهمیت است. سرمایه‌گذاری عظیم کشورهای توسعه‌یافته یا در حال ‌توسعه‌ای چون چین، ایالات‌متحده آمریکا و ژاپن در این حوزه دلیل محکمی بر این مدعا است.

اگرچه این صنعت همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده اما این اهمیت در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها مواجه بوده و اقتصاد اولویت اول نظام محسوب می‌شود، نمود بیشتری دارد. به همین دلیل سال 1400، از سوی مقام معظم رهبری «تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها» نام‌گذاری شد. حال از آنجا که شرکت فولاد‌مبارکه، بزرگ‌ترین شرکت فولادی کشور بوده و بیش از نیمی از سهم بازار فولاد خام و انواع ورق کشور را در اختیار دارد، در تلاش است تا با توسعه هرچه بیشتر خود، ضمن لبیک به منویات مقام معظم رهبری، ایران را در حوزه فولاد خام و انواع ورق‌های فولادی بی‌نیاز کرده و حتی بخشی از نیاز کشورهای دیگر را در قالب صادرات برطرف کند.

در همین راستا شرکت فولاد‌مبارکه به‌رغم چالش‌های متعددی که در حوزه‌هایی نظیر انرژی و تامین تجهیزات موردنیاز ساخت خارج دارد، در سال گذشته موفق شد 730 هزار تن بر حجم تولید فولادخام (تختال) خود اضافه کرده و رکورد 6میلیون و 450 هزار تنی خود در سال 1396 را بهبود بخشد؛ اما این پایان کار نبود. مسوولان و کارکنان فولاد‌مبارکه پس از ثبت رکورد تولید 7میلیون تن فولادخام در یک سال، ثبت رکورد تولید 7میلیون و 200هزار تن فولادخام را در اردیبهشت سال‌جاری رقم زدند.

بر اساس داده‌های موجود، ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم این شرکت که وظیفه تولید فولادخام (تختال) را بر عهده دارد به‌منظور تولید 600 هزار تن تختال طراحی‌شده درحالی‌که در فروردین 99، 636 هزار تختال، در اسفند 99، 662 هزار تن تختال و در فروردین 1400 با ثبت دو رکورد 141 ذوب و 144 ذوب در روز، 700هزار تن تختال در ماه تولید کرده است که خود رکورد جدیدی برای این شرکت محسوب می‌شود. براساس ضرب‌المثل معروف «سالی که نکوست از بهارش پیداست» می‌توان گفت فولاد‌مبارکه گام اول را برای دستیابی به هدف تولید 2/ 7میلیون تن تختال محکم برداشته است.

با گذر زمان، نیازهای صنایع به محصولات فولادی جدید و باکیفیت‌تر بیشتر می‌شود. بنابراین لازم است سبد محصولات فولاد‌مبارکه نیز توسعه‌یافته و کالاهای استراتژیک را نیز شامل شود. تولید این کالاهای استراتژیک در کشور به‌نوعی تعیین‌کننده پیشرفت یا عدم‌پیشرفت در حوزه‌های خاص و مهمی چون نفت و انرژی است. بنابراین حرکت این شرکت برای افزایش سهم خود در این راستا تلاش دیگری برای تحقق شعار سال محسوب می‌شود.

واحد «RH-top» این شرکت که ساخت محصولات استراتژیک برای صنایع استراتژیک نظیر صنعت نفت و گاز، خودروسازی و پتروشیمی را بر عهده دارد، در صف اول این جبهه مشغول فعالیت است. این بخش نیز در سال ۹۹ شاهد یک جهش تولید بود که با توجه به شرایط تحریمی قابل‌توجه است. سطح تولیدات این واحد در سال۹۸ نزدیک به ۵۳۰هزار تن بود که تا پایان سال ۹۹ به بیش از ۹۰۰هزار تن افزایش‌ یافته است.

فارغ از مسائل فوق، کاهش وابستگی کشور به ورق‌های فولادی از دیگر برنامه‌های این شرکت محسوب می‌شود. براساس اطلاعات موجود، سالانه 900میلیون یورو ارز برای واردات ورق‌های فولادی از کشور خارج می‌شود که فارغ از وجود یا عدم‌وجود تحریم‌های اقتصادی، بسیار قابل‌توجه است. به همین منظور تلاش برای راه‌اندازی واحد نورد گرم 2 توسط این شرکت از اقدامات مهم فولاد‌مبارکه در این راستا محسوب می‌شود.

در این میان آنچه بسیار حائزاهمیت است، جایگاه فولاد‌مبارکه در عرصه جهانی است. صنعت فولاد در عرصه بین‌المللی بسیار فعال بوده و بنابراین شرایط برای رقابت فولاد‌مبارکه در این عرصه دشوار است، بنابراین این شرکت نه‌تنها باید در عرصه داخلی پیشرو و پیشرفته باشد بلکه در عرصه بین‌المللی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد. رقبای اصلی این شرکت اعم از تاتااستیل هند، پوسکوی کره‌جنوبی و آرسلورمتال آمریکا وارد انقلاب صنعتی چهارم شده‌اند. این در حالی است که مجمع جهانی اقتصاد و مکنزی، باشگاه «فانوس‌دریایی» را تشکیل داده‌اند و شرکت‌ها با پیاده‌سازی موفق انقلاب صنعتی چهارم می‌توانند به عضویت این باشگاه درآیند.

طرح تحول دیجیتال که بارها و بارها مورد تاکید قرارگرفته گام مهمی در این راستا محسوب می‌شود. طرح تحول دیجیتال برای هوشمندسازی یا ایجاد تغییری شگرف در تمامی فعالیت‌های یک سازمان یا عملکرد یک کشور با محوریت فناوری‌های تحول‌آفرین است. شدت تاثیرگذاری و جذابیت بخش به میزانی بوده است که بسیاری از صنایع در نواحی مختلف جهان در آستانه انطباق خود با آنها هستند . شاید ملموس‌ترین نتیجه اجرای این طرح بالابردن میزان بهره‌وری در تولید و همچنین کاهش هزینه‌ها است. در واقع این طرح حاشیه سود ۶ تا ۸ درصد در سال به همراه خواهد داشت که هر درصد آن رقمی بین ۳ تا ۴هزار میلیارد تومان برای شرکت فولاد‌مبارکه حاصل می‌کند.