تعاملات آنلاین در روزهای قرنطینه خانگی چگونه بود؟
روایت کافه بازار از رفتار کرونایی کاربران
در این میان خانه‌نشینی، دوری از روال زندگی اجتماعی و تعاملات با افراد مهم‌ترین چالشی شد که بهترین چاره آن دنیای مجازی و انجام امور مختلف به صورت آنلاین و از راه دور است. در واقع این موضوعی است که حالا حتی آنهایی هم که چندان با دنیای مجازی رابطه خوبی نداشتند، به شکلی ناگزیر با آن کنار آمده و در مسیر استفاده از آن قرار گرفته یا می‌گیرند. با این اوصاف است که بررسی رفتار کاربران در فضای مجازی و استفاده آنها از اپلیکیشن‌های مختلف می‌تواند چشم‌انداز بهتری از تغییر سبک زندگی در دوران شیوع ویروس کرونا بدهد. همین موضوع بهانه‌ای شده است تا «کافه بازار» به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه اپلیکیشن ایرانی به بررسی تحلیلی میزان جست‌وجو، نصب و به‌روزرسانی برنامه‌های کاربردی متنوع در دوره گسترش ویروس کرونا در ایران بپردازد. به همین دلیل در این گزارش رفتار کاربران در بازه ابتدای اسفند ماه سال گذشته تا پایان هفته دوم فروردین ماه سال‌جاری و در واقع پایان تعطیلات نوروزی، در نظر گرفته شده و با هفته‌های قبل از آن -یعنی از ابتدای سال ۹۸ تا ابتدای اسفند ماه- مقایسه شده است.
جست‌وجو در واکنش به ترس
ترس، شک و نگرانی شاید ملموس‌ترین و تکراری‌ترین احساسات اغلب ما در این روزها باشند که طبیعتا محصول این شرایط پیچیده هستند. تقریبا همه ما در این روزها بارها و بارها از خودمان پرسیده‌ایم که آیا ویروس کرونا به بدن من هم رسیده است و برای پیدا کردن پاسخ آن تمام علائم حیاتی بدن خود را کنترل کرده‌ایم. با این حال اما احتمالا برای اطمینان بیشتر ترجیح داده‌ایم جست‌وجوهای بیشتر و دقیق‌تری انجام بدهیم و همین شده است که در طول این روزها، ویروس کرونا و مسائل مربوط به آن بیشترین جست‌وجوها را به خودشان اختصاص داده‌اند. بررسی‌های کافه بازار نشان می‌دهد که بیشترین کلمات جست‌وجو شده مرتبط با کرونا در این دوره ۴۵ روزه به ترتیب شامل کرونا، تست کرونا، سامانه مقابله با کرونا، بازی کرونا، نرم‌افزار کرونا، تب‌سنج کرونا، کروناسنج و کرونا ویروس بوده‌اند.
جالب است بدانید که این جست‌وجوها در نیمه اسفند ماه گذشته و با تشدید شیوع این ویروس به اوج خودشان رسیده‌اند و با نزدیک شدن به روزهای تعطیلات سال نو کمتر شده‌اند، اما خانه‌نشینی عید نوروز گویا باعث شده است که این دغدغه یک بار دیگر در ذهن مردم جدی‌تر شود و به همین دلیل در هفته اول فروردین ماه، رشد نسبی و ناگهانی را در نمودار جست‌وجوی این کلمات می‌بینیم.
پناه به ویدئوهای آموزشی
قرنطینه و خانه‌نشینی در روزهای اخیر وابستگی همه ما به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را بسیار بیشتر کرده است. کرونا هم که دیگر نقل محافل است و در هر بحث و دورهمی مجازی هم مهم‌ترین موضوع و دغدغه‌ای است که افراد درباره آن صحبت و اظهارنظر می‌کنند. در میان تمام پیام‌های متنی، عکس‌ها، فایل‌های صوتی و اطلاعات مختلف که درباره بیماری کووید-۱۹ و ویروس کرونا در فضای مجازی دست به دست می‌شود، اما ویدئوها جذاب‌ترین و محبوب‌ترین محتوا بوده‌اند. بررسی‌های تحلیلی کافه بازار هم این موضوع را تایید می‌کند. بر اساس این گزارش، در طول بازه ابتدای اسفند ماه تا پایان تعطیلات نوروز امسال میزان تماشای ویدئوهای آموزشی مربوط به ویروس کرونا به بیش از ۵/ ۳ میلیون دقیقه رسیده است.
از آنجا که تا پیش از ورود کرونا به کشور ما در روزهای ابتدایی اسفند ماه، این ویروس کشورهای دیگری را هم درگیر کرده بود، گاهی ویدئوهای مربوط به آن در میان کاربران ایرانی هم رد و بدل می‌شدند، اما با شیوع این بیماری در ایران و شدت گرفتن آن، نرخ تماشای این ویدئوها هم بیشتر و بیشتر شده است تا جایی که این میزان در مقایسه با روزهای پیش از ورود کرونا، رشد ۷۴ درصدی داشته است. بد نیست بدانید که در اولین روزهای سال جدید میزان تماشای ویدئوهای آموزشی مربوط به ویروس کرونا بیشترین افزایش را داشته است.
رشد انفجاری برنامه‌های دارو و درمان
افزایش میزان دانلود اپلیکیشن‌ها و به‌روزرسانی آنها شاید طبیعی‌ترین واکنش کاربران در دنیای مجازی بوده است. با این حال اما رفتار و تمایلات آنها در این روند، جالب توجه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد به طور کلی کاربران از ابتدای اسفند ماه گذشته تا ۳۳ درصد بیشتر از هفته‌های قبل در سال ۹۸، برنامه‌های جدید را دانلود یا به‌روزرسانی کرده‌اند. بر اساس این آمارها، در دوره شیوع کرونا برنامه‌های مربوط به دارو و درمان با رشد ۳۱۳ درصدی، خبر و نشریات با رشد ۱۸۷ درصدی و موسیقی و صدا با رشد ۳۳ درصدی، بیشترین رشد میانگین هفتگی دانلود و به‌روزرسانی را به خودشان اختصاص داده‌اند. در مقابل اما برنامه‌های ورزشی با ۱۴ درصد، سیر و سفر با ۱۵ درصد و آب و هوا با ۳۵ درصد بیشترین کاهش دانلود و به‌روزرسانی برنامه‌ها در این ایام را به نام خودشان ثبت کرده‌اند. آمارهای منتشرشده از سوی کافه بازار نشان می‌دهد در این دوره ۴۵ روزه، میزان دانلود و به‌روزرسانی مجموع برنامه‌ها و بازی‌ها به ۳۱۴ میلیون رسیده است. به این ترتیب میزان دانلود و به‌روزرسانی برنامه‌ها در این زمان به ۲۰۷ میلیون رسید که رشد میانگین هفتگی آن در ابتدای شیوع کرونا ۳۵ درصد و در پایان تعطیلات عید با ۳۸ میلیون دانلود برابر ۶۹ درصد بوده است.
همان‌طور که احتمالا برای اغلب ما قابل پیش‌بینی است، در این دوره بازی‌ها محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. بر اساس گزارش کافه بازار، بازی‌های استراتژی با ۵۳ درصد، خانوادگی با ۴۱ درصد و ماجرایی با ۳۷ درصد بیشترین میزان رشد را در این مدت داشته‌اند. با این حال اما بازی‌های شبیه‌سازی با ۱۴ درصد، آموزشی با ۱۱ درصد و اکشن با ۸ درصد، کمترین رشد میانگین هفتگی را در این روزها به ثبت رسانده‌اند. این آمارها نشان می‌دهد که میزان دانلود و به‌روزرسانی بازی‌ها از ابتدای اسفند ماه تا پایان هفته دوم فروردین ماه سال‌جاری به ۱۰۷ میلیون رسیده است که رشد میانگین هفتگی آن در ابتدای اسفند ماه ۳۰ درصد و در پایان تعطیلات عید نوروز با ۲۲ میلیون دانلود برابر ۷۲ درصد بوده است.
محبوبیت برنامه‌های دورکاری
افزایش اقبال برنامه‌های کاربردی مربوط به دارو و درمان در این دوره چندان هم دور از انتظار و بعید نبود. اما ورود ویروس کرونا باعث ایجاد موج تازه‌ای از طرحی و توسعه اپلیکیشن‌های آموزشی و درمانی بوده است که اتفاقا بسیاری از آنها با استقبال کاربران هم مواجه شده‌اند. گزارش تحلیلی کافه بازار نشان می‌دهد میزان نصب فعال برنامه‌های درمانی در این دوره رشد صددرصدی داشته است. در این میان اما برنامه رسمی ستاد مقابله با کرونا با یک میلیون نصب فعال در یک روز، رکورد سرعت نصب را از دیگر برنامه‌ها ربوده و به خودش اختصاص داده است. بعد از این برنامه، «پزشکت» که امکان ویزیت و مشاوره آنلاین با پزشکان را می‌دهد با رشد ۲۶۶۸ درصدی، «ماسک» با ارائه نقشه ابتلا و سنجش احتمال ابتلا به بیماری کووید-۱۹ با ۲۰۰ هزار نصب فعال، «گهواره» مشاوره آنلاین بارداری و تربیت کودکان در دوره کرونا با رشد ۱۲ درصدی و «سفیران سلامتی» با ارائه خدمات آموزشی و غربالگری اعضای خانواده برای مقابله با کرونا با ۵۰ هزار نصب فعال، در رتبه‌های بعدی برنامه‌های پرطرفدار قرار دارند.
شیوع ویروس کرونا باعث شد دورکاری هم به عنوان یکی از راهکارهای مهم در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و شکستن زنجیره انتقال این ویروس، مطرح شود. به همین دلیل هم هست که در این روزها برنامه‌های کاربردی مربوط به دورکاری طرفداران بیشتری پیدا کرده‌اند و بر اساس بررسی‌های انجام‌شده توسط کافه‌بازار، میزان نصب فعال این برنامه‌ها در دوره شیوع کرونا تا ۱۳ درصد رشد کرده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که برنامه‌های Adobe Connect با رشد ۳۹۱ درصدی، Cloud Zoom Meetings با رشد ۱۴۰ درصدی، «تمام‌کننده» با رشد ۹۹ درصدی و Skype با رشد ۴۸ درصدی، محبوب‌ترین برنامه‌های مربوط به دورکاری در این دوره بوده‌اند.
در میان بازی‌ها اما به ترتیب «دریفت بی‌نهایت ۲» با رشد ۱۱۸ درصدی، «ادا بازی/ پانتومیم» با رشد ۶۰ درصدی، Real Flying Car با رشد ۵۶ درصدی و Dog Run با رشد ۵۴ درصدی در نصب، پرطرفدارترین بازی‌های دوره کرونا بوده‌اند.
