چرا پوتین هشدار آمریکا را درباره حمله تروریستی جدی نگرفت؟
دو دلیل نادیده گرفتن اخطار سیا در کرملین
در واقع، هشدار عمومی سفارت ایالات متحده در ۷مارس درباره حملات تروریستی احتمالی در دو روز بعد بود. «جولیان ای.بارنز» در گزارش ۲آوریل در نیویورکتایمز نوشت، افراد مسلح در ۲۲مارس به سالن یورش بردند و ۱۴۴نفر را کشتند که مرگبارترین حمله در روسیه در نزدیک به ۲۰سال گذشته بود. داعش مسوولیت این حمله را بر عهده گرفت و روسیه چهار مرد تاجیکستانی را به انجام این قتل عام متهم کرد. اما ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و سایر مقامات ارشد همچنان بدون مدرک ادعا میکنند که اوکراین میتوانسته در این حمله نقش داشته باشد؛ اظهاراتی که مقامات آمریکایی بارها آن را بیاساس اعلام کردهاند.
این خبر مبنی بر اینکه هشدار ایالات متحده هدف دقیق این حمله را مشخص کرده است، اوایل روز سهشنبه توسط واشنگتن پست گزارش شد. ایالات متحده بهشدت برای جمع آوری اطلاعات درباره توطئههای احتمالی داعش و شاخه خراسان این گروه فعالیت میکند. ایالات متحده با مسلح شدن به این اطلاعات، توانسته به روسیه درباره اهداف خاصی که داعش قصد حمله به آنها را داشت، هشدار دهد. اما در هر دو مورد به هشدارها توجه نشد؛ حداقل توجه آنقدری نبود که برای توقف خشونت کافی باشد. برخی از مقامات غربی گفتند که روسیه تا حدودی به هشدار ارائهشده توسط ایستگاه «سیا» مستقر در مسکو توجه کرد و اقداماتی را برای بررسی این تهدید انجام داد؛ اما اطلاعات جدید پرسشهایی را درباره این مساله مطرح میکند که چرا سیستم اطلاعات روسیه نتوانست سطوح امنیتی بالاتری را حفظ کند. در زمان حمله، هیچ تدبیر امنیتی مضاعفی در محل انجام نشد.
مقامات غربی گفتند که وقتی حمله بلافاصله انجام نگرفت، به نظر میرسد روسیه «گارد خود را پایین آورد» و سطح هشدار را کاهش داد و احتمالا هشدار آمریکا را نادرست دانست. روز سهشنبه، خبرگزاری دولتی اینترفاکس روسیه گزارش داد که «سرگئی ناریشکین»، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه هشدار آمریکا را «خیلی کلی» اعلام کرد و در نتیجه به مقامات اجازه شناسایی مهاجمان احتمالی را نداد. کاخ سفید، سازمان سیا و دیگر مقامات اطلاعاتی از اظهارنظر درباره جزئیات جدید هشدار خودداری کردند. اما مقامات کاخ سفید قبلا به هشدار گستردهای که به روسیه داده شده بود، اذعان داشتند.
چند روز قبل از حمله، پوتین هشدارهای آمریکا را به دیده تحقیر نگریست و گفت که این هشدارها «باج گیری آشکار» و تلاش برای «ارعاب و بیثبات کردن جامعه ما» بودند. درحالیکه سرویسهای امنیتی روسیه دههها پیش بر تروریسم متمرکز بودند، اکنون بر مخالفان داخلی پوتین متمرکز شدهاند. کارشناسان گفتهاند که متمرکز شدن بر سرکوب مخالفان پوتین، تمرکز سرویسهای امنیتی بر تروریسم را کمرنگ کرده و بهطور بالقوه به ناتوانایی در استفاده از هشدار آمریکا برای جلوگیری از حمله کمک میکند. درحالیکه در نگاه اول ممکن است عجیب به نظر برسد که ایالات متحده به کشور متخاصمی مانند روسیه از حمله بگوید، اما طبق قانون، سازمانهای اطلاعاتی آمریکا «وظیفه هشدار دادن» دارند.
اگر آژانسهای جاسوسی از یک حمله احتمالی مطلع شوند، باید به هدف بگویند تا آنها را قادر به انجام اقداماتی برای محافظت از خود کنند. اما جنگ در اوکراین و حمایت نظامی ایالات متحده از کییف، تنش و بدگمانیای را بین مسکو و واشنگتن ایجاد کرده که از زمان جنگ سرد دیده نشده است. به نظر میرسد که این امر باعث شده است پوتین و دستیاران ارشد او هشدار آمریکا را نادیده بگیرند.