بررسی آمارها در بهمن ماه نشان می‌دهد
رصد آب و هوای تورم استان‌ها
کمترین و بیشترین تورم استانی
مرکز آمار کشور گزارش تورم استانی بهمن ماه را منتشر کرد. در این گزارش که در روزهای نخست اسفند ماه توسط مرکز آمار ایران منتشر شده، داده‌های مربوط به شاخص قیمت مصرف‌کننده بهمن ماه گروه‌های مختلف کشور به تفکیک استان‌ها آورده شده است. براساس این گزارش، در دومین ماه زمستان سال جاری عدد شاخص کل برای خانوارهای کشور به ۸/ ۲۹۲واحد رسید که نسبت به ماه قبل ۵/ ۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. (این عدد با توجه به پایه قرار دادن سال (۱۰۰=۱۳۹۵) به دست آمده است.) گزارش این مرکز، اطلاعات مربوط به شاخص قیمت‌ها را در دو دسته خانوارهای شهری و خانوارهای روستایی تقسیم‌بندی کرده و داده‌های مربوط به هر کدام را در جداول مجزایی آورده است. علاوه بر این، در این گزارش سعی شده ضریب اهمیت انواع کالاها در دو گروه کالاهای «خوراکی و آشامیدنی و دخانیات» و کالاهای «غیرخوراکی و با دوام» آورده شود. در بخش دیگر این گزارش، داده‌های تورم ماهانه، تورم سالانه و تورم نقطه‌ای مربوط به گروه‌های اساسی کالایی و گروه‌های خانوارهای شهری و روستایی بیان شده است.
براساس گزارش منتشر شده در میان ۳۱ استان کشور، به ترتیب استان‌های گیلان، خراسان جنوبی، کرمانشاه و کرمان کمترین افزایش شاخص قیمت ماهانه را ثبت کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد استان‌های گیلان و خراسان جنوبی در ماه مذکور تورم ۷/ ۱درصدی را ثبت کرده است. علاوه‌بر این در استان کرمانشاه، تورم شهریور‌ماه معادل ۹/ ۱ درصد و برای استان کرمان نیز به میزان ۲ درصد بوده است. در مقابل، استان‌های چهارمحال و بختیاری، گلستان، قم و بوشهر بیشترین افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده را در دومین ماه زمستان سال‌جاری ثبت کرده‌اند. به‌طوری‌که نرخ تورم ماهانه استان چهارمحال و بختیاری با ۸/ ۳ درصد با اختلاف از سایر استان‌ها قرار گرفته و تورم ۳/ ۳ درصدی استان گلستان برای این استان جایگاه دوم تورم ماهانه در بهمن‌ماه را رقم زد. همچنین استان‌های قم و بوشهر با تورم ۲/ ۳ درصدی در جایگاه سوم بیشترین تورم استانی در این ماه قرار گرفتند. نکته دیگر اینکه بررسی داده‌های سری زمانی مربوط به تورم‌های ماهانه استان‌های ایران فاقد روند منظمی است؛ به‌عنوان مثال نمی‌توان این توقع را داشت مثلا استان‌های گیلان و خراسان جنوبی که در بهمن‌ماه کمترین نرخ تورم ماهانه را ثبت کرده‌اند، در سایر ماه‌ها نیز الگویی مشابه همین‌ماه را برای تورم خود برگزیده باشند.
تفاوت تورم در شهر و روستا
مرکز آمار کشور، جزئیات تورم استانی را براساس دو گروه کالاهای «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و کالاهای «غیرخوراکی و خدمات» منتشر می‌کند. براساس گزارش منتشر شده برای بهمن ماه، ضریب اهمیت کالاهای خوراکی به میزان ۲۴/ ۲۷ درصد و برای کالاهای غیرخوراکی معادل ۷۶/ ۷۲ درصد در کل کشور است. البته این عدد از برآیند ضریب اهمیت برای گروه‌های شهری و روستایی به دست آمده و حاکی از آن است که تفاوت بسیار زیادی بین گروه‌های شهری و روستایی برای صرف هزینه‌های خانوار وجود دارد. ضریب اهمیت کالاهای گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» برای خانوارهای شهری ۲۵ و برای خانوارهای روستایی ۶/ ۳۹ ثبت شده است. از طرفی ضریب اهمیت کالاهای با دوام «غیرخوراکی و خدمات» برای خانوارهای روستایی با اختلاف ۱۰ واحدی با خانوارهای شهری، ۴/ ۶۰ و برای خانوارهای شهری ۷۵ به دست آمده است. بررسی آمارهای رسمی بیان می‌کند که بیشترین ضریب اهمیت گروه کالایی «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات» در خانوارهای روستایی متعلق به استان سیستان و بلوچستان به میزان ۴/ ۵۵ درصد است. در نقطه مقابل پایین‌ترین ضریب اهمیت گروه کالایی «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات» برای خانوارهای شهری متعلق به استان تهران معادل ۸/ ۱۸ درصد است. ضریب اهمیت مربوط به کالاهای خوراکی و غیرخوراکی شاخصی برای مشخص شدن میزان رفاه خانوارها در کشورها است. همچنین آمارها نشان می‌دهد که رفاه اقتصادی خانوارها نتیجه‌ای از سایر شاخص‌های اقتصادی یک استان مانند رشد اقتصادی و میزان توسعه اقتصادی آن استان است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد در خانوارهای شهری استان‌های هرمزگان(۵/ ۳۷ درصد) و کرمانشاه (۸/ ۳۶درصد) بالاترین میزان و استان‌های مازندران و آذربایجان‌غربی (۵/ ۳۰درصد) کمترین میزان تورم ۱۲ ماهه خانوارهای شهری را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین در خانوارهای روستایی استان‌های همدان (۶/ ۴۰درصد) و یزد (۴/ ۴۰درصد) بالاترین میزان و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد(۲/ ۳۱ درصد) و خوزستان(۷/ ۳۰ درصد) کمترین میزان تورم ۱۲ ماهه خانوارهای روستایی را به خود اختصاص داده‌اند.
گرانی خوراکی‌ها در پایتخت
براساس آمارهای ارائه شده در این گزارش، تورم ماهانه برای گروه خوراکی‌های کل کشور در بهمن ماه به میزان ۲/ ۵ درصد و در گروه غیرخوراکیها به میزان ۱/ ۱ درصد بوده است. از آنجا که گروه غیرخوراکیها شامل کالاهای بادوام مصرفی می‌شود، تغییرات قیمت ارز می‌تواند بر افزایش متوسط قیمت این گروه کالایی موثر باشد. نگاهی به استان‌های کشور نشان می‌دهد استان‌های قم، آذربایجان غربی، تهران و گلستان بیشترین تورم ماهانه در گروه خوراکی‌ها را تجربه کرده‌اند. استان قم تورم ۷درصدی، آذربایجان غربی تورم ۵/ ۶درصدی و استان‌های تهران و گلستان ۲/ ۶ درصدی در گروه خوراکی‌ها داشته‌اند. اما از نظرضریب اهمیت کالاهای خوراکی، استان سیستان و بلوچستان بیشترین ضریب اهمیت را به خود اختصاص داده است. در این استان ضریب اهمیت کالاهای خوراکی ۲/ ۴۳ درصد است در حالی که میانگین ضریب اهمیت کالاهای خوراکی در کل کشور حدود ۲/ ۲۷ درصد است. این موضوع به این خاطر است که در استان‌های محروم کشور بخش مهمی از سبد خانوارها را کالاهای خوراکی و ضروری تشکیل می‌دهد. در گروه غیرخوراکیها و خدمات نیز استان چهارمحال و بختیاری بیشترین تورم ماهانه را به خود اختصاص داده است. تورم گروه غیرخوراکیها در این استان به میزان ۶/ ۲ درصد بوده است. این در حالی است که در استان اردبیل کمترین تورم ماهانه این گروه ثبت شده است. تورم گروه غیرخوراکیها و خدمات در استان اردبیل به نسبت دی ماه به میزان صفر درصد بوده است.
مقایسه تورم نقطه‌ای استان‌ها
تورم نقطه به نقطه، میزان تورم ماه مذکور را در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته نشان می‌دهد. براساس آمارهای رسمی تورم نقطه‌به‌نقطه در بهمن ماه، به ترتیب برای استان‌های تهران و قم از سایر استان‌ها کمتر بوده است. تورم مذکور برای استان قم به میزان ۴/ ۴۳ درصد و برای استان تهران معادل ۶/ ۴۳ درصد گزارش شده است. به‌عبارت دیگر سبد مصرفی خانوار در این استان‌ها کمتر از سایر استان‌ها، نسبت به قیمت‌های مدت مشابه در سال گذشته، گران شده است. از سوی دیگر تورم نقطه‌ای ماه مذکور در استان‌های کردستان و چهارمحال و بختیاری بیشتر از سایر استان‌ها بوده است. تورم مذکور در استان کردستان معادل ۳/ ۵۸ درصد و در استان چهار محال و بختیاری به میزان ۵۷ درصد ثبت شده است.
تورم گروه‌های کالایی در استان‌ها
داده‌های دیگری در گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده به تفکیک استان منتشر شده است. در این گزارش جداولی با بررسی داده‌های آماری روی گروه‌های اصلی کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور منتشر شده است. ۱۲ گروه اصلی که در تمامی استان‌های کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند عبارتند از: «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌و‌نقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران»، «کالاها و خدمات متفرقه». بررسی آمارهای رسمی حکایت از این موضوع دارد که دو گروه «دخانیات» و «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها» بالاترین شاخص قیمتی کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور را در ماه مذکور به خود اختصاص داده‌اند.
