اکونومیست تحلیل کرد
آیا جام جهانی هدر دادن پول است؟
براساس گزارشی از اکونومیست، بخش اعظم هزینههای قطر صرف زیرساختها شده است، از جمله چند خط مترو جدیدی که برای پذیرایی از 5/ 1میلیون توریست فوتبالی ساخته شده است. مسوولان برگزاری اصرار دارند که ساختوسازهای صورتگرفته در روزهای بعد از جام جهانی نیز کارکرد دارد. هرچند تجربه جامهای پیشین نشان میدهد چنین امیدی بیراه است و صرف هزینه هنگفت برای رویدادهای ورزشی بهعنوان سرمایهگذاری، در اکثر اوقات بیمعنا هستند. به گفته محققان دانشگاه لوزان، در فاصله سالهای 1964 تا 2018، 31رویداد از 36رویداد بزرگ از جمله جام جهانی یا بازیهای المپیک تابستانی و زمستانی، میزبانهای خود را متحمل ضررهای کلان کردهاند.
از 14جام جهانی که در مطالعات این دانشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، تنها یک جام تابه حال سودآور بوده است: روسیه در 2018 مازادی 235میلیون دلاری بهدست آورد که قسمت عمده آن مربوط به قرارداد هنگفت حق پخش میشد؛ اما با این وجود بازگشت سرمایه روسیه از این مسابقات تنها 6/ 4درصد بود. در میزبانی مسابقات تقریبا تمام هزینههای اصلی بر عهده کشور میزبان است. فیفا، نهاد بینالمللی حاکم بر فوتبال، تنها هزینههای عملیاتی را پوشش میدهد و عملا بخش عمده درآمد را به خود اختصاص داده است: فروش بلیت، حمایت مالی و حق پخش به خزانه این سازمان روانه میشود. برای مثال، در آخرین جام جهانی برگزارشده 4/ 5میلیارد دلار سهم فیفا بود که تنها بخشی از آن به تیمهای ملی منتقل شد.
دادههای لوزان شامل بررسی هزینههای مربوط به مکانهای برگزاری مانند ساخت استادیوم، تدارکات و هزینههای کارکنان میشود. ارزش پروژههای غیرمستقیم مانند زیرساخت مترو قطر و هتلهای جدید نادیده گرفته شده است. هرچند برخی از پروژههای زیربنایی، در بلندمدت بر رشد اقتصادی تاثیر دارد؛ اما بسیاری از استادیومهای پرهزینه بلااستفاده خواهند شد و این رویدادها به ندرت منجر به توسعه پایدار اقتصادی در کشور میزبان میشود. شهروندان در گذر زمان بیشتر شروع به زیر سوال بردن مزایای صرف میلیاردها دلار برای رویدادهای ورزشی بزرگ کردهاند. در نتیجه، کشورهای کمتری برای کسب عنوان میزبانی داوطلب میشوند.
درحالیکه هفت شهر برای میزبانی بازیهای المپیک تابستانی2016 نامزد شده بودند، برای 2024 فقط دو پیشنهاد نهایی وجود داشت. جام جهانی1966، با حضور 16تیم، حدود 200هزاردلار (معادل ارزش 2018) به ازای هر فوتبالیست هزینه داشت؛ درحالیکه در 2018، این رقم به حدود 7میلیون دلار افزایش یافت. در گذر زمان ساخت استادیومهای جدید هزینه بیشتری به خود اختصاص داده است. قطر هفت مورد از هشت استادیوم موجود را برای برگزاری این مسابقات ساخته است؛ درحالیکه انگلستان برای جام 1966 هیچ استادیوم جدیدی نساخته بود. فارغ از مسائل اقتصادی، قطر در تلاش است تا اعتباری را که برای شهرهای میزبانش کسب میکند، حفظ کند.