دیوار برلین، دیواری مقابل رشد توریسم

مترجم: مهدی نیکوئی nikoueimahdi@gmail.com از زمان فروپاشی دیوار برلین، تعداد گردشگران این شهر ۵ برابر شده است. صنعت گردشگری برلین در سال ۲۰۱۴ نسبت به برلین زمان فروپاشی دیوار در سال ۱۹۸۹ تفاوت بسیار داشته و رشدی سریع را تجربه کرده است. پیش از فروپاشی دیوار، این شهر عملا از نقشه حذف شده بود. پای گردشگران بین‌المللی از آن کوتاه شده و تنها شعله‌ای کوچک از شکوه و اعتبار پیشین آلمان باقی مانده بود. فروپاشی دیوار را می‌توان جرقه‌ای برای بازگشت استثنایی یک متروپلیس نامید. تعداد گردشگران (با اقامت‌ شبانه) جهش قابل‌توجهی داشت و از ۴/۲ میلیون نفر در سال ۱۹۸۹ به ۳/۱۱ میلیون نفر رسید. بخش بزرگی از این رشد ناشی از ورود گردشگران خارجی بود. در ۱۹۸۹، میهمانان خارجی تنها ۲۷ درصد از گردشگران را تشکیل می‌دادند، در حالی که تا سال ۲۰۱۳ این نسبت به ۴۳ درصد رسید. صنعت گردشگری از آن زمان به بعد تبدیل به بزرگ‌ترین عامل رشد اقتصادی برلین شد؛ این بخش اقتصادی برلین ۲۷۵ هزار شغل ایجاد کرده و گردش پولی سالانه آن ۱۱ میلیارد یورو است. یکی از مسوولان گردشگری برلین می‌گوید: «این شهر در کمتر از دو دهه موقعیت خود را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مقاصد اروپایی پیدا کرد. برای بزرگداشت سالگرد فروپاشی دیوار برلین دوستان و شرکایی از سراسر جهان که در این داستان موفقیت نقش داشته‌اند، به یک گردهمایی دعوت شده‌اند. در این میان ۱۲۰ مدیر عالی از صنعت هواپیمایی و بخش گردشگری به چشم می‌خورند.» تعداد روزافزون گردشگران در زیرساخت‌های گردشگری شهر نیز انعکاس یافته است. تعداد اقامتگاه‌های فعال از ۳۹۸ به ۸۰۱ واحد و تعداد مجموع تخت‌های هتل‌ها از ۳۱ هزار به ۱۳۵ هزار افزایش یافته است. در این مدت، ضمن آنکه توسعه زیرساخت‌ها باعث توسعه گردشگری شد، درآمدهای حاصله از ورود گردشگران نیز به ادامه یافتن ساخت‌وسازها کمک فراوان کرد.

توریسم رویداد

برلین همچنین خود را به‌عنوان یکی از ۵ مقصد برتر اروپایی به منظور برگزاری همایش‌ها و کنفرانس‌ها مطرح کرده است. سال گذشته، پایتخت آلمان میزبان ۱۲۶ هزار رویداد با ۶/۱۰ میلیون مشارکت‌کننده بوده است که بیش از دوبرابر آمار ۲۵ سال پیش است. این رشد به‌خصوص در زمینه کنفرانس‌های علمی و پزشکی قابل‌توجه بوده است. طی ربع قرن گذشته، برلین میزبان رویدادهای عظیم بسیاری بوده است.

در سال ۱۹۹۵، کریستوی هنرمند، تصمیم به بسته‌بندی ساختمان بزرگ «رایستاگ» در آلمان گرفت (پروژه‌های بسته‌بندی کریستو در بین هنردوستان بسیار معروف و پرطرفدار هستند). این رویداد به تنهایی توانست ۵ میلیون گردشگر را جذب آلمان کند. در سال ۲۰۰۲ مراسم افتتاح «برندبرگ گیت» بازسازی شده روند ورود گردشگران را حفظ کرد.

در سال ۲۰۰۶، برلین میزبان جام جهانی فوتبال بود تا بار دیگر موج عظیمی از گردشگران راهی این شهر شوند. سرمایه‌گذاری‌ها و تبلیغات عظیم باعث شد تا مکان‌ها و جاذبه‌های عظیم برلین به مردم یادآوری شود. پس از آن نیز با برگزاری رویدادهای مختلف ورزشی و غیرورزشی (مانند ماراتن برلین و مسابقات قهرمانی جهان)، علاوه بر از بین بردن ویژگی فصلی بودن توریسم، گردشگران بسیاری نیز جذب برلین شده‌اند. به دلیل این رویدادهای متناوب است که امروزه ادعا می‌شود، بسیاری از مکان‌های برلین (مانند ورزشگاه برلین) از شهرت جهانی برخوردار هستند. رویدادهای بزرگ برلین در سال ۲۰۱۵ نیز ادامه خواهد یافت و این شهر میزبان فینال لیگ قهرمانان اروپا خواهد بود. رویدادی که چشم بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال را معطوف خود خواهد کرد. در همین سال، یکی از اولین دوره‌های مسابقات جهانی اتومبیل‌های تمام الکتریکی موسوم به فرمول E در این شهر برگزار خواهد شد.

اما نمی‌توان برلین را تنها با جاذبه‌هایش معرفی کرد، بلکه باید به نشاط حیات فرهنگی آن نیز اشاره کرد. جو برلین بسیار دوستانه و آزاد است و مردم این شهر به عقاید و فرهنگ دیگران احترام می‌گذارند. این موضوع به‌خصوص افراد جوان و تحصیلکرده را جذب برلین کرده که حتی بسیاری از آنها را مصمم به اقامت و زندگی در آن می‌کند. داستان موفقیت برلین بار دیگر یادآوری می‌کند که سیاست و امنیت نقش قابل‌توجهی در اقتصاد و به خصوص گردشگری مقاصد دارد. برلین هم مانند بسیاری از کشورهای دیگر ظرفیت جذب گردشگران بسیاری داشت، اما به دلیل فضای سیاسی و امنیتی، دیگر کشورها تمایلی به ایجاد رابطه با آن نداشتند، اما با تغییر شرایط، اوضاع اقتصادی و گردشگری نیز متحول شد. داستان موفقیت برلین اثبات کرد تنها کشورهایی می‌توانند خود را به‌عنوان کشورهای توریستی مطرح کنند که علاوه بر تامین امنیت داخلی به ثبات سیاسی نیز دست یابند. از طرفی ضرورت درک و تعامل فرهنگی به چشم می‌آید، البته برخی از کارشناسان معتقدند تاثیرات فرهنگی از معایب گردشگری است، اما اکثر آنها اعتقاد دارند که با تکیه بر فرهنگ ملی و درک و احترام به سایر فرهنگ‌ها نه‌تنها می‌توان اقدام به جذب گردشگران کرد، بلکه از حفظ و سلامت فرهنگ ملی نیز اطمینان حاصل می‌شود؛ تجربه برلین و بسیاری از مقاصد گردشگری جهان این موضوع را تایید می‌کنند.