شهرهای نمونه گردشگری بودجه می‌گیرند

گروه گردشگری، عاطفه نبوی: دومین نشست تخصصی شهرداران شهرهای نمونه گردشگری با حضور سعید شیرکوند معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سمیع‌الله حسینی مکارم معاون مدیریت و توسعه این سازمان، رضا عبدالملکی مشاور مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، علی نوذرپور معاون امور شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور و شهرداران شهرهای نمونه گردشگری صبح دیروز در محل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد. در ابتدای این نشست معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت: گرچه بر اساس مجموعه استدلال‌ها و بررسی‌های صورت گرفته ۱۱ شهر به عنوان شهرهای نمونه گردشگری انتخاب شدند، اما با نگاهی به شهرهای انتخاب شده می‌بینیم تفاوتی میان این شهرها و سایر مناطق که عنوان شهر نمونه گردشگری را ندارند، نیست. از این رو برنامه ما این است عملکرد خود را به نوعی تنظیم کنیم تا این تمایز دیده شود.

سعید شیرکوند اعطای معافیت‌های مالیاتی و لغو عوارض را نمونه‌ای از این اقدامات دانست و افزود: تسهیل در روند ارائه مجوزها نیز در این مجموعه قرار می‌گیرد تا سرمایه‌گذار برای انتخاب این شهرها برای فعالیتش رغبت پیدا کند.

وی اجرای چنین برنامه‌هایی را نقطه تمایز شهرهای ۱۱ گانه نمونه گردشگری عنوان و اضافه کرد: ما نیز درصددیم ردیف بودجه مشخصی را برای این مناطق تعریف کرده و آن را به تصویب هیات دولت برسانیم. این بودجه ولو اندک، نشان‌دهنده مفهوم جدایی این شهرها از سایر مناطق است.

معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه هر وقت برنامه‌ریزی‌های زیادی انجام می‌دهیم و بدون توجه به جزئیات پیش می‌رویم کار خاصی انجام نمی‌شود، اظهار کرد: سازمان طی سنوات گذشته بودجه خوبی داشت، اما در تنها جایی که این بودجه به صورت بهینه مصرف شد، پروژه‌های تحقیقاتی بود. از این رو ما شاهد پژوهش‌های خوبی در مطالعه روستاها و مناطق نمونه گردشگری هستیم به‌عنوان مثال ۱۵۰ روستای نمونه گردشگری مطالعه شده‌اند و ۶۸ پروژه مطالعاتی تعریف شده است. وی در ادامه سخنانش به پیشنهادهای عملیاتی برای نشان دادن تمایز این شهرها از سایر مناطق اشاره کرد و گفت: ما می‌توانیم بر سر در شهرهای نمونه گردشگری یک تابلو یا لوگو شبیه هم قرار دهیم تا تفاوت شهرهایی که به واسطه مصوبه دولت عنوان شهر نمونه را دریافت کرده‌اند با سایر شهرها نشان دهیم.

شیرکوند در ادامه به معضل سرویس‌های بهداشتی به عنوان یکی از معضلات عرصه گردشگری و شهرهای نمونه گردشگری به عنوان جزئی از آن پرداخت و اظهار کرد: می‌توانیم در شهرهای نمونه گردشگری سرویس‌های بهداشتی با طراحی جدید و کاربری جدید ایجاد کنیم تا در کنار رفع این معضل، اشتغال‌زایی نیز به وجود آورد. وی در تشریح این امر گفت: به عنوان مثال برای سرمایه‌گذاری که طرح تاسیس سرویس‌های بهداشتی در مناطق نمونه را به عهده می‌گیرد می‌توان خدمات جنبی نظیر تاسیس مغازه و مواردی نظیر آن را واگذار کرد تا این کار به صورت منظم و یک شکل در همه این شهرها اجرا شود. معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افزود: علاوه‌بر رفع مشکلات سرویس‌ بهداشتی کمبود مراکز اقامتی از دیگر کاستی‌های رونق صنعت گردشگری در این شهرها است و تعریف ساخت هتل‌های مجلل، با ضریب اشغال پایین طرح جذابی برای سرمایه‌گذار نخواهد بود. در مقابل ساخت یک واحد اقامتی مثلا ۵ طبقه که در طبقه همکف غرفه تجاری، دوم رستوران و فست فود، سوم پذیرایی و دو طبقه بالا شامل اقامتگاه باشد، طرح جذابی برای مشارکت سرمایه‌گذاران در رفع کاستی اقامتگاه‌ها در این شهرها است. وی در ادامه ضرب‌الاجلی را برای شهرداری‌ها معین و اظهار کرد: بودجه‌ای برای ارائه نقشه راه توسعه گردشگری در شهرهای ۱۱گانه تعریف شده است که برای شهر‌های‌ کوچک ۵۰میلیون، شهر‌های متوسط ۶۰ میلیون و شهرهای بزرگ به ۷۰ میلیون تومان می‌رسد.

شیرکوند در ادامه سخنانش همسانی عملکردها از سوی شهرداری‌های ۱۱ گانه شهرهای نمونه گردشگری را خواستار شد و تاکید کرد: این امر موجب می‌شود سرمایه‌گذار در یک فرآیند تعریف شده و کوتاه‌مدت مجوزها را دریافت و آغاز به‌کار کند. وی در پایان خاطرنشان کرد: یک مساله اساسی در گزینش سرمایه‌گذاران بررسی اهلیت آنها است. شهرداری‌ها باید با سازوکارهایی که با کمک مشاورانشان تعریف می‌کنند ضمانت‌هایی را برای اهلیت سرمایه‌گذار در نظر بگیرند تا پروژه‌های گردشگری نیمه کاره رها نشود.

مهلت سه ماهه برای تکمیل طرح‌ها

در ادامه این نشست معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز بر ضرورت توجه ویژه به این مناطق تاکید کرد و گفت: در بعضی از این مناطق مطالعات خوبی انجام شده و برای سایر آنها نیز مطالعات در حال انجام و تکمیل شدن است. از این رو ما درصددیم با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تکمیل این فرآیند و تقسیم وظیفه صورت گیرد تا بتوانیم در برنامه ششم توسعه جایگاهی برای این امر در نظر گرفته و اعتبارات استانی و ردیف بودجه را به آن اختصاص دهیم. حسینی مکارم تعجیل در تکمیل این فرآیند را خواستار شد و اضافه کرد: ما با محدودیت زمانی مواجه هستیم. باید تا ظرف سه الی چهار ماه آینده این کار انجام شود و به برنامه ششم توسعه این کار را برسانیم.

زمین رایگان نمی‌دهیم

مشاور مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن نیز در این نشست گفت: گردشگری با رویکرد نوین خدمات گردشگری در دو حوزه مدیریت شهری و مدیریت گردشگری قابل بررسی و عدم تفکیک آن به صلاح نزدیک‌تر است. عبدالملکی افزود: ما سی دی اس‌ای متناسب با گردشگری در هر شهری را نداریم، بنابراین اطلاعات جمع‌آوری شده در شهرهای هدف گردشگری باید تبدیل به راهبرد شده و وارد برنامه ششم توسعه شود. وی ادامه داد: در حوزه مدیریت گردشگری ۵ مقوله اقتصاد، فرهنگ، اجتماع، امنیت و زیرساخت قابل تعریف است. نمی‌توان گردشگری را خارج از فضای اجتماعی شهری طراحی کرد، هرچند که مدیریت این مقوله با در نظر گرفتن همه این پارامترها کار بسیار پیچیده‌ای است.

مشاور مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به تعداد گردشگران شهری نظیر مکه در ایام حج تصریح کرد: شما در نظر بگیرید در این شهر زمان پیک سفر ۵/۳ میلیون زائر به‌طور همزمان حضور دارند، درحالی‌که در لحظه تحویل سال نو شمسی و نوروز ۵/۷ میلیون زائر در فضای اطراف حرم امام رضا (ع) داریم، این امر با کمبود زیرساخت‌های مناسب مدیریت این تعداد زائر را برای مسوولان شهری غیرممکن کرده است.

عبدالملکی در ادامه در پاسخ به پیشنهاد اعطای زمین رایگان به بخش خصوصی برای توسعه گردشگری که در کشورهای دیگر نیز وجود دارد، اظهار کرد: زمین فروختن یا واگذاری آن گردشگری را رونق نمی‌دهد، زمین مال ما نیست که آن را در اختیار کسی قرار دهیم. این مقام مسوول سازمان ملی زمین و مسکن در مقابل. ثبات و پایداری نظام گردشگری را در ماندگاری دولت و سیاست‌ها دانست و گفت: در سال‌های قبل تسهیلاتی به شهرداری‌ها داده شد که به واسطه عدم گزارش‌دهی ارزیابی آنها ممکن نیست، اما در مقابل، تسهیلاتی هم بودند که در قالب تکلیفی اعطا شدند و این امر بررسی آنها را آسان می‌کند و باید تسهیلات در نظر گرفته شده برای گردشگری نیز در قالب تسهیلات تکلیفی اعطا شوند. وی همچنین در خاتمه سخنانش راه نجات کشور از نفت را گردشگری عنوان و اضافه کرد: برای رسیدن به این هدف باید به تکریم سرمایه‌گذاران بپردازیم.

نتایج این نشست نشان می‌دهد سیاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بستن پرونده شهرهای ۱۱گانه گردشگری تا پیش از پایان سال ۹۳ است و تعجیل در درخواست‌ها نیز نشان از این امر دارد، با این حال همچنان‌که سعید شیرکوند بر آن اشاره کرده است یکی از مشکلات، فقدان معیار مشخص برای انتخاب این شهرها است.‌ آیا انتخاب آن بر اساس سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته است یا اینکه آنها به شکل تصادفی انتخاب شده‌اند و اگر این انتخاب تصادفی باشد چطور می‌توان از سرمایه‌گذار انتظار داشت سرمایه‌اش را در این راه صرف کند.