گروه گردشگری، فاطمه باباخانی: یکی از عوامل عدم رونق گردشگری در ایران به کمبود زیرساخت‌ها بازمی‌گردد. جاده مناسب که در آن تردد به‌راحتی صورت گیرد یکی از لازمه‌های توجه توریست‌ها به یک منطقه است اما آیا می‌توان برای این قاعده طبیعی استثناء قائل شد و این گزاره را به چالش کشید؟ امضای ۱۵۱ نماینده مجلس به رئیس‌جمهور و درخواست ساخت جاده در آن از همان ابتدای امر با واکنش‌های تندی از سوی جامعه محیط‌زیستی و حتی کسانی که به مباحث فنی راهسازی آشنا بودند مواجه شد. آنها به اتفاق معتقد بودند ساخت این جاده بدون احتساب هزینه‌های محیط‌زیستی و طبیعی که در توجیه یک پروژه عمدتا نادیده گرفته می‌شود حتی به لحاظ اقتصادی نیز توجیه شده نیست. اما جنگل ابر فارغ از وجه زیست‌محیطی برای هواداران طبیعت‌گردی به‌عنوان یکی از شاخه‌های پر رونق گردشگری داخلی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. طی سال‌های اخیر با استقبال خوب تورهای گردشگری شهرهای بزرگ به مقصد جنگل ابر، روستای ابر به عنوان بزرگ‌ترین روستای منطقه تاثیر زیادی از صنعت گردشگری پذیرفت، بسیاری از روستاییان توانستند با درآمد حاصله نسبت به ترمیم و بازسازی خانه‌هایشان برای پذیرایی از گردشگران اقدام کنند و تعدادی از جوانان روستا نیز تحت عنوان بلد یا راهنمای محلی مشغول به‌کار شدند. فروش محصولات محلی نیز از راهکارهای زنان روستا برای درآمدزایی و توانمندسازی بود. همراه با این اقدامات شورای ده و روستای ابر هم دست به‌کار شده و به خواسته روستاییان برای بهره‌گیری عمومی از درآمدهای حاصله از گردشگری این منطقه جامه عمل پوشاندند. آنها گیت عبور را در مسیر عبور جاده راه‌اندازی کردند و به ازای تردد هر وسیله مبلغی را دریافت می‌کردند و به‌ازای آن پاکسازی جنگل در روزهای میانه هفته را که از گردشگران خالی است، به عهده گرفته و مبلغ باقیمانده را نیز صرف توسعه روستا می‌کردند. حال با احداث جاده، گردشگری جنگل ابر که توانسته است آمار ۲۲ هزار نفر در تعطیلات عید فطر را به نام خود ثبت کند چه جایگاهی خواهد داشت؟

مدیر یک آژانس طبیعت‌گردی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: ما باید به قصد بهره‌وری به جای بهره‌برداری وارد طبیعت شویم تا مناطق طبیعی‌مان به شکل اولیه خود حفظ شوند. پیرو ساخت جاده ما در این منطقه شاهد آلودگی‌ و پس از آن به واسطه فقدان نظارت‌های جدی و مستمر ویلاسازی در حاشیه جاده مشابه سایر مناطق کشورمان خواهیم بود. این امر در کنار ورود بدون ضابطه و توجه به ظرفیت‌های اکولوژیک منطقه، تاثیرات مخربی بر طبیعت منطقه خواهد گذاشت.

سهند عقدایی با بیان اینکه ما باید در طبیعت‌گردی کمترین اثر را بر منطقه مورد بازدید داشته باشیم، خاطرنشان کرد: قرار نیست امکانات شهری در همه مناطق به‌کار گرفته شود و چشم‌انداز مناطق جنگلی را با نمادهای مدرن به هم بریزیم و از محتوا خالی کنیم.

محسن شریعتی از راهنمایان تور جنگل ابر نیز در همین رابطه به «دنیای اقتصاد» گفت: گردشگری در روستای ابر چند سالی است که رونق گرفته است؛ اما جریان جاده‌سازی می‌تواند آن را با خطرات جدی روبه‌رو کند.

وی در توضیح این امر اظهار کرد: گردشگران عموما جنگل ابر را به‌عنوان جنگلی که در آن ساخت‌وسازی صورت نگرفته است می‌شناسند؛ این درحالی است که جاده‌سازی آن را از حالت خاص خود خارج کرده و به صنعت گردشگری در این ناحیه صدمه می‌زند.

در مقابل گفته‌های این دو کارشناس و فعال حوزه طبیعت‌گردی، خداوردی از فعالان گردشگری روستای شیرین‌آباد شهر علی‌آباد کتول معتقد است جاده‌سازی نه‌تنها آسیبی به گردشگری منطقه وارد نمی‌‌کند، بلکه حتی موجب سهولت تردد آنها نیز خواهد شد.

آنچه از سخنان فعالان این عرصه برمی‌آید نشان‌دهنده اولویت سهولت دسترسی برای کسانی است که گردشگری را در اولویت دوم می‌دانند و در مقابل توجه به اقتصاد روستایی برای فعالان عرصه گردشگری است. حال باید دید کاهش فاصله دو روستا به هزینه‌های میلیاردی برای دولت می‌ارزد یا آنها بیشتر به توسعه روستایی توجه می‌کنند؟