توسعه هتل‌سازی باید کیفی باشد
گروه گردشگری- پرستو فخاریان*: نشست کارشناسی کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی ایران چهارشنبه گذشته، با موضوع «بررسی راهکارهای توسعه مراکز اقامتی» و با حضور رجبعلی خسروآبادی -مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران- و تعدادی از فعالان بخش خصوصی در حوزه گردشگری برگزار شد.
ارائه تسهیلات به بخش خصوصی برای هتل‌سازی، شرایط نامناسب برای سرمایه‌گذاری در این زمینه در کشور، اتحاد اصناف مختلف در حوزه گردشگری به منظور توسعه، اقدام جدی برای تسهیل ورود گردشگران آمریکایی و کانادایی و انگلیسی، ارتقای درجه هتل‌های موجود، لزوم توجه بسیار بیشتر به گردشگری در تدوین برنامه‌های توسعه و... محورهای درخواست اعضای کمیسیون گردشگری اتاق ایران و فعالان بخش خصوصی در این جلسه بود.
شبنم بهرامی، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران، در ابتدای جلسه به تشریح وضعیت واحدهای اقامتی کشور از سال ۵۷ تاکنون پرداخت و تصریح کرد: تعداد هتل‌ها از آن سال تاکنون تغییر قابل توجهی نداشته است؛ چه اینکه به ازای هتل‌های جدیدی که ساخته شده، تعدادی دیگر تغییر کاربری داده‌اند. وی افزود: میزان اشغال هتل‌های تهران در حال حاضر ۵۰ درصد است و این درحالی است که این میزان در مشهد زیر ۵۰درصد و در اصفهان و شیراز قریب به ۱۰۰درصد است. بهرامی نتیجه گرفت: بنابراین در دو شهر اصفهان و شیراز با کمبود هتل و واحد اقامتی مواجه می‌شویم.
مشکل زمین
و جذب سرمایه‌گذار برای هتل
رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران، که خود سال‌ها در بخش خصوصی در حوزه گردشگری فعال بوده است نیز در سخنان خود هتلداری را امری سهل و ممتنع نامید و مشکل اصلی را در توسعه مراکز اقامتی، جذب سرمایه در این حوزه دانست. وی تصریح کرد: متاسفانه گویا هتل‌سازی در کشور ما امری ضروری محسوب نمی‌شود، در حالی که در کشورهای دیگر هتل نیز مانند بیمارستان، مدرسه و ... یکی از الزامات شهری است. همان‌طور که شهرداری‌ها وظیفه دارند بابت حضور یک گردشگر در شهر به او خدمات شهری ارائه کنند، هتل نیز یکی از این خدمات شهری است، اما ما در حال حاضر به ویژه در تهران این خدمت را به درستی به گردشگر ارائه نمی‌کنیم و هیچ کس هم در قبال این امر پاسخگو نیست.
خسروآبادی مشکل اصلی هتل‌سازی را در تهران، مشکل زمین عنوان کرد و افزود: در این زمینه، مشکل اصلی سرمایه نیست. ما هتل ۵ستاره در تهران کم داریم، اما اینکه چند هتل ۵ستاره باید ساخته شود، نیاز به کار کارشناسی دارد. وی ادامه داد: هر چه کار اقتصادی بزرگ‌تر باشد ریسک آن هم بیشتر می‌شود که این خوب نیست و متاسفانه هزینه سربار را آنقدر بالا بردیم که کسی در این فضا وارد نمی‌شود و این نقض غرض است. مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران افزود: اگر می‌خواهیم سرمایه‌گذار بیشتری جذب کنیم باید مواهبمان بیشتر و مالیات کمتر شود در حالی که در حال حاضر نگاه شهرداری و مالیات و عوارض این‌گونه است که کار اقتصادی بزرگ‌تر مالیات بیشتری دریافت می‌شود لذا باید این مشکل را به سرعت حل کنیم و شهرداری باید سهمی از کمک به ساخت هتل‌ها را بپردازد.
خسروآبادی، با اشاره به لزوم کمک دولت به بخش خصوصی، خاطر نشان کرد: در بودجه‌ریزی کشور، حوزه ای به نام «کمک» وجود دارد که طی آن دولت باید از بخش خصوصی در انجام پروژه‌هایی که وظیفه دولت بوده، حمایت کند. وی همچنین از مذاکرات برای استانداردسازی هتل‌های استان تهران خبرداد و ابراز امیدواری کرد که طی ۶ ماه آینده بخش قابل توجهی از آن به انجام برسد. خسروآبادی تاکید کرد: توسعه هتل‌سازی اگر کیفی نباشد و صرفا جنبه کمی آن درنظر گرفته شود، استانداردها از دست خواهند رفت.
مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان تهران، در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای اقتصاد» که «با توجه به اظهارات ضد و نقیض فعالان در حوزه مراکز اقامتی، آیا هتل‌ها و اقامتگاه‌های کنونی پاسخگوی نیاز گردشگران ورودی طی ماه‌های آتی هستند یا خیر؟» توضیح داد: از این لحاظ که ما هنوز نتوانسته‌ایم تنظیمی در زمان استفاده از اتاق‌های هتل‌ها صورت دهیم، می‌توان گفت که زیاد هتل داریم، اما با توجه به پیک ایام سفر با کمبود هتل مواجه می‌شویم.
خسروآبادی در پاسخ به درخواست‌ها مبنی بر کاهش مالیات هتل‌ها، تصریح کرد: من نمی‌توانم خلاف لایحه دولت حرف بزنم یا در برابر همه مشکلات پاسخگو باشم؛ اینکه دولت جمع‌بندی کرده برای محیط‌زیست عوارض تهیه کند نظر دولت است و نظر من نیست اما من وظیفه دارم همه اینها را پیگیری کنم و زنجیره‌های این حوزه را به هم متصل کنم. وی خطاب به فعالان بخش خصوصی گفت: تا زمانی که شما متناظر با بخش دولتی دست به چینش نفر به نفر نزنید، نخواهید توانست با این بخش مذاکره کنید و به نتیجه دست پیدا کنید. او در پایان خواستار هم‌افزایی بخش‌های مختلف گردشگری نظیر آژانس‌ها، هتل‌ها و اصناف دیگر شد.
ایران، قطب گردشگری سلامت
مدیرکل اتاق اسلامی، نیز با اشاره به اینکه چنانچه بخواهیم در زمینه هتل‌سازی برنامه‌ریزی کنیم، باید در راستای تولید برای صادرات باشد، خاطرنشان کرد: باید هتلی بسازیم که بدانیم میهمان خارجی کاملا از آن راضی است و حتی از اینکه چنین هتلی در کشور او نیست، غبطه بخورد. کرباسی ضمن ابراز خرسندی از این موضوع که بخش خصوصی در این حوزه فعالیت خود را آغاز کرده، آمادگی اتاق ایران را به عنوان پارلمان بخش خصوصی جهت حمایت از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این حوزه اعلام کرد.
وی ضمن تشریح فعالیت‌های اتاق ایران برای توسعه گردشگری سلامت در کشور طی چهارسال اخیر، گفت: در حالی که در سال ۸۸ جمهوری اسلامی هیج موضوعیتی در حوزه گردشگری سلامت نداشت، فعالیت‌ها باعث شد که اکنون شاهد افزایش ۲۰تا ۳۰درصدی گردشگران سلامت باشیم. کرباسی با اشاره به برگزاری چهار کنفرانس بین‌المللی در این زمینه با حضور نمایندگان ۳۰کشور، از برگزاری اولین اجلاس هتل‌داران و تورگردانان منطقه اکو در سال جاری، اولین کنفرانس گردشگری سلامت در ساری در مرداد ماه و پنجمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری سلامت در مهر یا آبان ۹۳ در مشهد خبر داد. وی با خاطرنشان کردن دستاوردهای گردشگری سلامت برای کشور افزود: گردشگری سلامت ۳هزار تا ۵هزار دلار به ازای هرنفر، ارزآوری دارد و این درحالی است که با درنظر گرفتن همراهان بیمار، این میزان بالاتر نیز می‌رود. وی تاکید کرد: درآمد دنیا از گردشگری سلامت رقمی بالغ بر ۱۰۰میلیارد دلار است و این درحالی است که همچنان سهم کشورهای اسلامی بسیار ناچیز است.
شفاف‌سازی کنیم!
رئیس اتحادیه هتل‌ها و هتل ‌آپارتمان‌های استان تهران نیز ضمن بیان این نکته که ما نیازی به سرمایه‌گذار خارجی نداریم، تصریح کرد: در تهران بیش از ۱۰۰هتل در سال‌های اخیر اجازه ساخت گرفته‌اند و این نشان می‌دهد ما به قدر کافی سرمایه‌گذار داخلی داریم که در این امر سرمایه‌گذاری کنند اما باید مشکل را جای دیگری جست. محمد علی فرخ‌مهر خاطر نشان کرد: ما در حال حاضر از نداشتن شفافیت رنج می‌بریم. چرا نباید مشکلاتمان را با دولت در میان بگذاریم و به صورت مشخص از مشکلاتمان صحبت کنیم؛ مثلا از دولت بخواهیم اگر فلان مناطق را منطقه آزاد اعلام کرده است، از همه لحاظ آزادی را داشته باشد تا بتوانیم برای آن گردشگر جذب کنیم. وی افزود: گاهی شرایطی به وجود می‌آید و این شائبه را به همراه دارد که گویا دست‌هایی در کار است که نمی‌خواهد گردشگری در این کشور توسعه یابد و می‌خواهد آن را به زمین بزند؛ مثلا در کیش به زنان دوچرخه‌سوار نیز تذکر داده و مانع آنها می‌شوند. وی اضافه کرد: در چنین شرایطی چه توقعی می‌توان داشت؟ همین اتفاقات موجب می‌شود که گردشگر ایرانی، ایران را رها کند و برای حداقل‌های تفریحی خود به کشورهای همسایه برود.
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران، نیز با اشاره به اینکه لزومی ندارد همه تورهای ورودی را به هتل‌های مشهور ببریم، اظهار کرد: باید این را ترویج کنیم که از همه هتل‌ها و اقامتگاه‌ها بهره ببریم. ناصر گلدوست ادامه داد: سال‌ها است که خود را با کشورهایی نظیر ترکیه و دبی مقایسه می‌کنیم، اما هیچ نتیجه‌ای برایمان نداشته است. بنابراین به جای این باید داشته‌های خود را ارتقا بدهیم. وی با اشاره به قانون آزادسازی قیمت‌ها، گفت: نظارت بر کار اصناف گردشگری نباید صرفا روی قیمت‌ها باشد چرا که بحث آزادسازی قیمت‌ها مدت‌ها است که مطرح شده؛ به جای این، باید پای درد دل هتلداران نشست و مشکلات‌شان را شنید و حل کرد. گلدوست مالیات را عاملی برای بهبود زندگی مردم دانست و این‌گونه مالیات گرفتن از هتل‌ها را مغایر با هدف اصلی مالیات دانست. وی همچنین از مشکلاتی که سر راه ورود گردشگران آمریکایی وجود دارد و پروسه بلندمدت آن یاد و امثال این موضوع را یکی موانع بر سر ورود گردشگر عنوان کرد.
parastoo.fakharian@gmail.com*