جنگ خانه‌های اجاره‌ای و هتل‌ها
داریوش آل آقا
روزنامه‌نگار و کارشناس هتلداری
alagha@bazarhotel. com
وقتی صحبت از خانه‌های استیجاری می‌شود، نخستین تصویر در ذهن‌مان، مردمان پلاکارد به‌دست کنار جاده‌ها، فریادزن‌های ترمینال‌ها و در نهایت این اواخر تبلیغات علنی در شبکه‌های اجتماعی تداعی می‌شود که همگی فی‌نفسه به زعم ما مروج بی‌اخلاقی‌اند و نشان از یک آشفتگی آشکارا در بازار اماکن اقامتی. بنابراین تنها راه چاره می‌تواند ساماندهی این خانه‌ها و تحت کنترل گرفتن فعالیتشان باشد؛ حال آنکه این موضوع، ریشه‌ای فراتر از مرزها و تصورات ما دارد و صنعت هتل جهان فراتر از باورهای ما درباره این خانه‌ها، آنها را با نگاهی دیگر می‌نگرد.
داریوش آل آقا
روزنامه‌نگار و کارشناس هتلداری
وقتی صحبت از خانه‌های استیجاری می‌شود، نخستین تصویر در ذهن‌مان، مردمان پلاکارد به‌دست کنار جاده‌ها، فریادزن‌های ترمینال‌ها و در نهایت این اواخر تبلیغات علنی در شبکه‌های اجتماعی تداعی می‌شود که همگی فی‌نفسه به زعم ما مروج بی‌اخلاقی‌اند و نشان از یک آشفتگی آشکارا در بازار اماکن اقامتی. بنابراین تنها راه چاره می‌تواند ساماندهی این خانه‌ها و تحت کنترل گرفتن فعالیتشان باشد؛ حال آنکه این موضوع، ریشه‌ای فراتر از مرزها و تصورات ما دارد و صنعت هتل جهان فراتر از باورهای ما درباره این خانه‌ها، آنها را با نگاهی دیگر می‌نگرد.
از یک استارت‌آپ ساده تا پیشرفت در حد یک صنعت
سال ۲۰۰۷ پس از یک سال موفقیت‌آمیز به لحاظ درآمد برای صنعت هتل جهان و همزمان با شروع بحران اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۸، یک استارت‌آپ ساده به نام Airbnb در سان‌فرانسیسکو شکل گرفت تا راهی برای کمک به مردمی که قصد دارند اتاق‌های مازاد یا خانه خود را برای روزهای محدود به‌صورت آنلاین اجاره دهند، باشد؛ فعالیتی که در برابر موج گردشگری آمریکا حتی نمی‌توانست رقیبی برای هاستل‌ها یا هتل‌های یک و دو ستاره به‌حساب آید چه برسد به اینکه روزی بخواهد تهدیدی برای غول‌های آمریکایی هتلداری جهان همچون هیلتون، ماریوت، ویندهام و حیات باشد. اما در کمتر از یک دهه آنچنان رشد یافت که حالا از آن به‌عنوان پرچمدار صنعت اجاره کوتاه‌مدت یاد می‌شود و رقیب و تهدیدی نه فقط برای هتل‌های آمریکا بلکه برای تمام بزرگان هتل‌های جهان شده است؛ تا جایی که به گزارش نیویورک تایمز در آوریل امسال، حالا ائتلاف زنجیره‌ها و گروه‌های هتلی آمریکایی درصدد هرچه محدودتر کردن فعالیت این صنعت برآمده‌اند و در این راه از هیچ تلاشی فروگذاری نخواهند کرد.
چرا Airbnb نزد مردم محبوب شد؟
همان‌طور که اشاره شد فلسفه وجودی این فعالیت در آغاز تنها کمکی برای امرار معاش مردم از بابت اجاره آنلاین خانه یا آپارتمان‌های خویش به‌حساب می‌آمد؛ اما خیلی زود توانست جوانان ماجراجو و علاقه‌مند به تجربیات تازه را جذب کند تا در کنار تبلیغات کلامی آنان، رفته رفته تنوع موارد اجاره‌ای و گسترش دامنه امکانات و مقرون‌به‌صرفه بودن آنها در برابر نرخ هتل‌ها از یکسو و تعدد خانه‌هایی از این دست در شهرهای مختلف و گسترش اشتهار این فعالیت از سوی دیگر، سبب افزایش اقبال به آنان شود.اگر تا دیروز تنها امکان اجاره تعداد محدودی از یک اتاق ساده یا نهایتا خانه‌ای با حداقل امکانات در یک شهر فراهم بود، امروز کمتر شهری در جهان به‌ویژه در آمریکا و اروپا را می‌توان یافت که دست‌کم ده‌ها مورد اجاره‌ای نداشته و تنوع‌شان تنها به اتاق محدود باشد. حالا تنوع قیمت و نوع امکانات به گونه‌ای است که برای خود صاحبان این خانه نیز موجب یک رقابت تنگاتنگ شده است و حتی برخی دیگر فراتر از تنها یک جای خواب، خدمات صبحانه و غذایی نیز ارائه می‌دهند.
از طرف دیگر، از آنجا که اساس این فعالیت بر اعتماد استوار است و گاهی صاحبخانه بی‌آنکه میهمان را ببیند تمام اسباب و اثاثیه خویش را در اختیار وی قرار می‌دهد، گویی یکی از نزدیکان خویش است، اشتراک نظرات میهمانان خیلی زودتر از آنچه درباره هتل‌ها رخ داد به موفقیت رسید؛ چراکه نوع این فعالیت بیشتر از جنس «مردم با مردم» به‌حساب می‌آید تا سایر تعاریف تجاری. در همین حال مسوولان اداره این فعالیت هم با توجه به گستره شهرت خود در پی حفاظت از محبوبیت آنند؛ به طوری که پس از اعتراضاتی که در اواخر سال ۲۰۱۴ درباره نوعی از نژادپرستی در انتخاب میهمانان از سوی برخی صاحبخانه‌ها با پرسش درباره دین و مذهب یا انتخاب میهمان از روی رنگ پوست گزارش و رسانه‌ای شد، این حرکت با عذرخواهی رسمی شرکت همراه شد تا هر گونه حرکتی از این دست، ممنوع و صاحبخانه‌ها ملزم به امضای توافقنامه ضد تبعیض شوند.
رشد فزاینده این فعالیت، زمانی برای هتل‌ها زنگ خطر را به‌صدا درآورد که طیف میهمانان این خانه‌ها از همان پیش‌فرض اولیه یعنی مسافران با بضاعت کم، آنچنان فراتر رفت که حتی میهمانان تجاری را هم دربرگرفت؛ به‌ویژه آنکه در ایامی همچون برگزاری نمایشگاه‌ها یا رویدادهای خاص، این دسته از خانه‌ها توانستند امکاناتی را در اختیار آنها بگذارند که مسلما برخورداری از آنها در یک هتل پنج ستاره مستلزم پرداخت هزینه‌های گزاف است. معضل اصلی اما همان بی‌عدالتی در زمین بازی است؛ از این رو که این خانه‌ها برخلاف هتل‌ها هیچ تعهدی در قبال پرداخت مالیات‌ها و عوارض متعدد و مسائل ایمنی و امنیتی ندارند و این، عرصه رقابت را بر هتل‌ها آنچنان تنگ کرده که اکتبر سال گذشته، بخشنامه‌ای در نیویورک صادر شد مبنی بر اینکه تنها کسانی می‌توانند در فعالیت خانه‌های استیجاری مشارکت داشته باشند که مدت زمان اجاره واحدهای آنان کمتر از ۳۰ روز نباشد؛ در غیر این‌صورت در مرحله نخست هزار دلار، در مرتبه دوم پنج هزار دلار و در مرتبه سوم با جریمه ۷۵۰۰ دلاری مواجه خواهند شد.
از سوی دیگر درحالی‌که افزایش تعداد اتاق‌ها برای برندها و گروه‌ها هزینه‌های بسیاری در پی دارد، این مهم برای Airbnb رقمی معادل صفر است؛ چراکه هر کسی می‌تواند تنها با پذیرش شرایط مالی و حقوقی این وب‌سایت به عضویت آن درآید. ذکر همین مثال کافی است که در بزرگ‌ترین معامله تاریخ هتلداری، برند ماریوت برای خرید گروه هتل‌های استاروود رقمی‌نزدیک به ۱۳ میلیارد دلار پرداخت کرد تا بتواند تعداد اتاق‌های حاصل از این اشتراک در سطح جهان را به بیش از یک میلیون و یکصد هزار باب برساند؛ حال آنکه Airbnb بدون هیچ هزینه‌ای دارای سه میلیون خانه فهرست‌شده در بیش از ۱۹۰ کشور جهان است.
ارسال نظر