سازوکار کمیسیون جنوب آسیای UNWTO

احمد پنجه‌پور
وکیل پایه یک دادگستری

سازمان جهانی گردشگری از آن دست سازمان‌های بین‌المللی است که از موافقت‌نامه‌ها و نهادهای منطقه‌ای به شدت حمایت ‌می‌کند. البته طبعا این حمایت را منوط به رعایت قواعد و اصول سازمان اصلی (UNWTO) ‌می‌داند. به همین سبب نهادها و توافق‌نامه‌های اعضای سازمان جهانی گردشگری ذیل تنفیذ آن کاملا قابل پذیرش و امکان‌پذیر است. یکی از این نهادها که ایران نیز به آن پیوسته،کمیسیون جنوب آسیا (sarto)است. این کمیسیون با هدف بررسی مسائل گردشگری مورد توجه اعضا در منطقه تشکیل شده است. سازمان جهانی گردشگری هدف اساسی خود را تشویق و گسترش توریسم به‌منظور کمک به توسعه اقتصادی و تفاهم بین ملت‌ها و صلح ‌و آسایش و احترام جهانی، همچنین رعایت حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برای همه بدون تبعیض از نظر نژاد و جنس و زبان ودین بر ‌می‌شمارد. کمیسیون مذکور نیز کلیه اقدامات لازم ‌را برای نیل به این منظور مبذول خواهد داشت.

طبق اساسنامه سازمان جهانی گردشگری و برابر با ماده 12 آن که کمیسیون جنوب آسیا نیز تشکیل خود را بر پایه آن قرار داده است، مجمع عمو‌می می‌تواند هر موضوعی را مورد توجه قرار دهد و درباره هر مطلبی که در صلاحیت سازمان باشد، توصیه‌هایی داشته باشد. وظایف مجمع ‌غیر از آنچه در موارد دیگر این اساسنامه ذکر شده عبارت است از انتخاب رئیس و نواب رئیس مجمع؛ انتخاب اعضای شورا؛انتصاب دبیر کل بنا به توصیه شورا؛ تصویب مقررات مالی سازمان؛ تعیین خط‌مشی‌های کلی برای اداره امور سازمان؛ تصویب مقررات استخدا‌می‌کارمندان دبیرخانه؛ انتخاب حسابرس بنا به تصویب شورا؛ تصویب برنامه کلی کار سازمان؛ نظارت بر سیاست مالی سازمان و بررسی و تصویب بودجه؛ تاسیس سازمان‌های فنی یا منطقه‌ای که ممکن است لازم به نظر برسد؛ رسیدگی و تصویب گزارش‌های مربوط به فعالیت‌های سازمان و ارکان آن و اتخاذ کلیه تدابیر لازم برای عملی ساختن تصمیماتی که ممکن است از‌ آنها ناشی شود؛ تصویب یا تفویض اختیار برای تصویب انعقاد موافقت‌نامه با دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی؛ تصویب یا تفویض اختیار برای تصویب انعقاد موافقت‌نامه با سازمان‌ها‌ یا واحدهای خصوصی؛ تهیه و توصیه موافقت‌نامه‌های بین‌المللی در مورد هر موضوعی که در صلاحیت سازمان باشد؛ و در نهایت اخذ تصمیم طبق این اساسنامه نسبت به درخواست‌های عضویت.

اساسنامه کمیسیون بیان ‌می‌کند، اجرای تصمیمات و پیشنهادهای مجمع عمومی، شورای اجرایی و هر گونه تصمیمی را که کمیسیون به نفع اعضای خود در منطقه اتخاذ ‌می‌کند تضمین خواهد کرد؛ مشروط بر اینکه این تصمیمات مغایرتی با سیاست کلی، وظایف و صلاحیت سازمان نداشته باشد. به همین سبب مشاهده ‌می‌شود که بی‌تردید الهام‌بخش کمیسیون همان دست از قواعد حیاتی سازمان جهانی گردشگری است.

روند اجرایی کمیسیون

کمیسیون جنوب آسیا در جلسه‌ای بلافاصله قبل از تشکیل مجمع عمو‌می،‌ یک رئیس و نایب رئیس از میان اعضای خود به مدت دو سال انتخاب خواهد کرد. همچنین اعضایی که انتخاب شده‌اند برای انتخابات مجدد واجد شرایط خواهند بود؛ لیکن پس از انتخاب در دو نوبت متوالی تا دو سال حق انتخاب شدن ندارند، مگر آنکه به اتفاق آرای اعضای کمیسیون مجددا انتخاب شوند. از سوی دیگر، رئیس علاوه‌بر اختیاراتی که قوانین اجرایی به عهده او گذاشته است نظارت بر جلسات کمیسیون را به‌عهده خواهد داشت. رئیس افتتاح و ختم جلسات، هدایت مباحث جلسات، نظارت بر اجرای قوانین، دادن اجازه گفت‌وگو به اعضای شرکت‌کننده در جلسات، گذاردن سوالات به آرای عمو‌می ‌و اعلام تصمیمات را نیز به عهده خواهد داشت. نظارت بر مباحث، حفظ نظم جلسات، پیشنهاد برقراری محدودیت زمانی برای هر یک از سخنرانان و تعلیق مباحث نیز از وظایف وی است. کمیسیون شامل یک دبیرخانه است. دبیرخانه منطقه‌ای برای هر یک از جلسات کمیسیون، برنامه کار موقت تهیه خواهد کرد و یک ماه قبل از تاریخ برگزاری جلسات در اختیار اعضا قرار خواهد داد. بخشی از برنامه کار موقت هر یک از جلسات شامل موارد زیر است:

- اجرای برنامه کار؛

- انتخاب رئیس و نایب رئیس کمیسیون در مواقع ضروری؛

- انتخاب کمیته رسیدگی به امور گواهینامه‌ها‌؛

- بررسی گزارش دبیر منطقه‌ای؛

- بررسی گزارش نمایندگان کمیسیون در موارد اجرایی، کمیته فنی و برنامه‌ریزی و ایجاد هماهنگی، کمیته بودجه و امور مالی و هر کمیته یا گروه کار دیگر سازمان؛

- بررسی فعالیت‌های کمیسیون؛

- رسیدگی به هر مورد دیگری که دبیر منطقه‌ای ضرورت مطرح شدن آن را در کمیسیون تشخیص دهد؛

- بررسی اهداف فعالیت‌های کمیسیون.

نکته مهم این است که پیشنهاد اصلاح قوانین به صورت عادی کتبا به دبیرخانه منطقه‌ای ارجاع ‌می‌شود و هیچ پیشنهادی تا زمانی که نسخه‌های آن حداکثر تا یک روز قبل از جلسه در بین نمایندگان توزیع شود، مورد بحث واقع یا به رأی گذاشته نمی‌شود. با این وجود، رئیس ‌می‌تواند اجازه بحث و بررسی پیرامون پیشنهاد اصلاح قوانین و جریان کار را حتی قبل از آنکه بین اعضا توزیع شود یا در جلسه، توضیح دهد.

Ahmad.panjehpour@gmail.com