مهمانان هوایی!

گروه ورزش: زمانی که مسابقه افتتاحیه لیگ پانزدهم بین سیاه‌جامگان مشهد و استقلال تهران برگزار شد، خیلی‌ها با دیدن تصاویر هوایی از ورزشگاه ثامن به وجد آمدند؛ تصاویری که با یک دوربین پرنده گرفته شده بود و به دفعات هم با تعریف و تمجید گزارشگر بازی همراه شد. در آن زمان رسانه‌ها از این فناوری به اسم «هلی‌شات» نام بردند. جالب اینکه این تکنولوژی نوظهور طی یکی، دو فصل گذشته در ورزشگاه‌های آزادی تهران و فولادشهر اصفهان نیز دیده شده بود؛ اما این بار در مشهد بسیار مورد توجه قرار گرفت. حالا خبرنگار روزنامه «دنیای اقتصاد» اطلاعات جدید و جالبی پیرامون این دوربین‌ها به دست آورده که مرورش خالی از لطف نیست.

دنیای مولتی‌روترها

در اصطلاح تخصصی به این دوربین‌های پرنده یا هلی‌شات‌ها، «مولتی‌روتر» گفته می‌شود. این تکنولوژی از یک دستگاه پرنده چندپره و یک یا دو رادیو یا کنترل از راه دور تشکیل می‌شوند. کنترل از راه دور مربوط به تنظیم مسائلی همچون جهت حرکت، ارتفاع و چگونگی تصویربرداری است. اگر قرار به ارائه کار حرفه‌ای باشد، معمولا از دو کنترل استفاده می‌شود. در این مواقع یک نفر صرفا مسائل مربوط به پرواز دستگاه را کنترل می‌کند و نفر دیگر تنظیمات دوربین را بر عهده می‌گیرد. در حال حاضر سه نوع مولتی‌روتر در ایران استفاده می‌شود که مهم‌ترین تفاوت این سه مدل در تعداد پره یا شاخه آنها است. دستگاه‌های ۴پره موسوم به «کواد» با قیمتی بین ۱۱ تا ۱۹ میلیون تومان، دستگاه‌های ۶پره موسوم به «هگزا» با بهایی بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان و دستگاه‌های ۸پره با نرخ ۴۵ تا ۷۰ میلیون تومان دردسترس هستند. این پرنده‌ها از رادیو دستور می‌گیرند، برای فیلمبرداری بالا می‌روند و بعد از دقایقی به واسطه تمام شدن باتری، پایین برمی‌گردند. هرچقدر تعداد پره این دستگاه‌ها بیشتر باشد، موتور آنها بزرگ‌تر و وزن آنها هم بیشتر می‌شود. در این شرایط طبیعتا به باتری‌های بیشتری هم نیاز است.

کدام دوربین‌ها مناسب استادیوم است؟

برای پوشش مسابقات ورزشی، استفاده از دستگاه‌های ۴ و یا ۶پره توصیه می‌شود؛ چراکه دستگاه‌های ۸پره همراه با دوربین تقریبا ۱۵ کیلوگرم وزن دارند و حرکت آنها بالای سر تماشاگران چندان منطقی نیست. بدیهی است که در صورت سقوط چنین وسیله‌ای، امکان به خطر افتادن جان مردم وجود دارد. در مقابل اما دستگاه‌های ۴پره با کمتر از ۳ کیلو وزن و نیز دستگاه‌های ۶پره با وزنی حدود ۵ کیلوگرم، برای کار در استادیوم‌ها مناسب هستند. جالب است بدانید این دو مدل سبک‌تر، حاوی چتر نجاتی هستند که هنگام سقوط احتمالی باز می‌شوند و میزان تخریب دستگاه را به حداقل می‌رسانند. از دستگاه‌های ۸پره عمدتا برای کنترل امنیت تاسیسات بزرگ استفاده می‌شود.

فیلمبرداری هوایی یک مسابقه با 50 میلیون تومان!

اگر فرض کنیم که یک کارگردان تلویزیونی بخواهد ۹۰ دقیقه تصویر هوایی از یک بازی فوتبال تهیه کند، این کار برای او با دستگاه‌های ۴پره حداکثر چیزی حدود ۵۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت! دستگاه‌های ۴پره ۱۵ دقیقه پرواز می‌کنند و تقریبا ۱۲ یا ۱۳ دقیقه تصویر مفید می‌گیرند. بنابراین برای چنین پروژه‌ای لازم است دو دستگاه مورد استفاده قرار بگیرد که بعد از پایان باتری هر کدام، دیگری بالا برود. در چنین حالتی ۷ یا ۸ باتری هم مورد نیاز است که با توجه به قیمت تقریبا یک میلیون تومانی باتری‌ها، هزینه در اختیار داشتن ۹۰ دقیقه تصویر هوایی با «کواد» چیزی حدود ۵۰ میلیون تومان خواهد بود. بدیهی است که پیاده کردن همین پروژه با دستگاه‌های ۶ پره هزینه بیشتری دارد؛ به‌طوری که رقم مزبور شاید تا سقف دو برابر بالا برود.

پرهیزهای این سیستم

آشکار است که با توجه به هزینه نسبتا پایین این سیستم و تصاویر با شکوهی که با آن می‌توان گرفت، مولتی‌روترها برای برگزارکنندگان مسابقات و شبکه‌های تلویزیونی جذاب هستند. با این وجود بهره‌برداری از این فناوری با پرهیزهایی هم همراه است. به‌عنوان مثال وزش باد یک عامل بسیار تعیین‌کننده در این مورد است؛ به‌طوری که هنگام وزش باد با سرعت بیش از ۴۰ کیلومتر بر ساعت، استفاده از این سیستم توصیه نمی‌شود. همچنین رعدوبرق نیز یکی از دشمن‌های اصلی مولتی‌روترها محسوب می‌شود؛ چه اینکه در این وضعیت، ارسال فرکانس توسط دستگاه با مشکلات جدی همراه خواهد بود. طبیعی است که هوای برفی و بارانی هم موقعیت ایده‌آلی برای کار با این پرنده‌ها نیست. همچنین کسانی که با کنترل از راه دور این دستگاه‌های کار می‌کنند، باید آموزش لازم را ببینند تا پرنده را همیشه در کنترل داشته باشند. با وجود همه اینها باید به یاد داشته باشیم که این فناوری نسبتا نوظهور است و سرعت پیشرفت آن واقعا خارق‌العاده محسوب می‌شود. بنابراین ممکن است به زودی بسیاری از این معایب برطرف شوند.

چرا اسپایدرکم؟

حتما به یاد دارید که چند سال پیش صداوسیما و دستگاه ورزش کشور با صرف هزینه هنگفت -شاید بین یک تا دو میلیارد تومان- یک دوربین عنکبوتی را خریداری و در ورزشگاه آزادی نصب کردند؛ دوربینی که البته فعلا معیوب شده و خبری هم از آن نیست! حالا رواج استفاده از مولتی‌روترها این پرسش را به وجود آورده که آیا به‌کارگیری دوربین عنکبوتی با آن همه هزینه می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد؟ برای پاسخ دادن به این سوال، حتما باید توجه کنیم که اسپایدرکم از قابلیت‌های بسیار بیشتری مثل فیلمبرداری دقیق در بدترین شرایط جوی، سرعت انتقال بالا در همه جای استادیوم و قدرت زوم کردن روی سوژه‌ها برخوردار است؛ به علاوه اینکه بدون دغدغه تمام شدن باتری، می‌تواند کل بازی و حواشی آن را ضبط کند. با توجه به این مزایا، بعید است که هنوز بشود به راحتی قید اسپایدرکم را زد!

دوربین ورزشگاه مشهد گم شد؟

خیلی از آنهایی که مسابقه هفته اول لیگ امسال را بین سیاه‌جامگان و استقلال تهران تماشا کردند، از حجم بالای تصاویر هوایی که توسط تلویزیون مشهد ارائه می‌شد گله داشتند و معتقد بودند این مساله «بیش از حد» بوده است. حالا اما خبری به دست‌مان رسیده است که می‌تواند موضوع را جالب‌تر کند. طبق شنیده‌های خبرنگار «دنیای اقتصاد» از قرار معلوم دوربین هوایی ورزشگاه ثامن مشهد که از نوع ۴پره یا «کواد» بوده، به دلیل گرفتن ارتفاع بیش از حد، از مدار رادیویی بیرون رفته و از کنترل خارج شده است. به این ترتیب این دوربین به راه خودش ادامه داده و کلا مفقود شده؛ طوری که هنوز خبری از آن نیست! در این قبیل موارد دوربین به آخرین دستوری که از کنترل دریافت کرده عمل می‌کند تا زمانی که باتری آن تمام شود و سقوط کند.

مهمانان هوایی!