حمید قاسمی

اگر می‌خواهیم واگذاری باشگاه‌ها به بخش‌خصوصی اثربخش باشد، باید کار علمی و منسجم در این باره صورت بگیرد.

خوشبختانه یکی از مسائلی که کشور ما در سطح کلان به آن رسیده بحث واگذاری باشگاه به بخش خصوصی است. کلیت موضوع کار پسندیده‌ای است، اما واگذاری به بخش‌خصوصی یک سری ویژگی‌ها دارد که اگر رعایت نشود، نتیجه عکس خواهیم گرفت.

بسیاری از کشورها بحث خصوصی‌سازی را با خصوصی‌سازی صنعت آغاز کرده و سپس به سایر بخش‌ها رسیده‌اند. این کشورها در انجام خصوصی‌سازی یک سری ملاحظات را رعایت کرده‌اند تا جامعه آسیب نبیند و مخاطبان آن بخش، تولیدات کارخانه و حتی کارمندان و کارگران بخش‌خصوصی متضرر نشود. واگذاری به بخش‌خصوصی تحت نظارت دولت و با قیمت‌های پایین انجام شده و حتی دولت از بخش‌خصوصی می‌خواست که کارمندان آن بخش حفظ شوند.

امروز به جایی رسیده‌ایم که می‌خواهیم این تجربه جهانی را در ایران انجام دهیم. بخش‌خصوصی باید بتواند با استفاده از حداکثر امکانات و به دور از بودجه دولتی، به صورت هدفمند درآمدزایی کند، این مفهوم در خصوصی‌سازی بخش‌های ورزشی چندان شفاف نیست.

واگذار کردن یک باشگاه ورزشی به شهری که ورزش در آن کم رونق است شاید در ظاهر قضیه قشنگ باشد، اما اگر درست اجرا نشود، به آن باشگاه و آن ورزش ضرر می‌رساند و به جای اینکه از این واگذاری نتیجه مثبت بگیریم نتیجه معکوس خواهیم گرفت.

مثال بارز این مورد، واگذاری باشگاه صباباتری به استان و شهر قم است. این واگذاری شاید در ظاهر به ورزش قم کمک کرده و باعث رونق فوتبال در این شهر شود، اما صباباتری خیلی بیشتر از فوتبال در بسکتبال افتخار کسب کرده و بسیاری پیروزی‌های اخیر بسکتبال ماحصل تلاش‌های صورت گرفته در این باشگاه است.

یکی از اقدامات غیر کارشناسانه که انجام می‌شود، این است که رشته‌هایی را که در آن فعال بوده‌ایم حذف کرده و به رشته‌ای که خودش به اندازه کافی پول دارد، توجه کرده و به آن رونق می‌دهیم. به خاطر ویژگی خاصی که فوتبال دارد بسیاری از مدیران مایل‌اند در آن کار کنند و به همین دلیل بسکتبال مورد غفلت قرار می‌گیرد. در واقع داریم به دست خود، نقاط قوت خود را تضعیف می‌کنیم و روی چیزی تمرکز می‌کنیم که نیاز کمتری به توجه دارد.

ما در واگذاری باشگاه به بخش خصوصی کند عمل می‌کنیم، باید باشگاه‌های پرمخاطب مثل استقلال و پرسپولیس را به بخش خصوصی واگذار کرده و بودجه‌های دولتی را به صورت هدفمند عرضه کنیم و به باشگاه‌های خصوصی که در راستای اهداف دولتی کار می‌کنند، وام‌های بلند مدت، کم بهره یا حتی بلاعوض بدهیم.

در حال حاضر حجم زیادی از امکانات، بودجه و انرژی دولت صرف سازمان‌های ورزشی دولتی می‌شود که این امر با اهداف دولت در راستای کوچک‌سازی منافات دارد.

راه‌های مختلفی برای واگذاری باشگاه به بخش‌خصوصی وجود دارد. باید کار تحقیقاتی صورت بگیرد تا بتوانیم این شرایط را تسریع کنیم و به دولت تکلیف کنیم که طوری این واگذاری‌ها انجام شود که ورزش صدمه نبیند. این موضوع از حرف فراتر می‌رود. باید بودجه مشخصی برای این کار در نظر بگیریم.

عضو هیات‌ علمی دانشگاه آزاد