گزارشی خواندنی از پشت پرده تولید توپ‌های فوتبال جهان در پاکستان
کودکان کار پاس می‌دهند لیونل مسی گل می‌زند
وقتی لیونل مسی با دریبل چند بازیکن توپ را درون دروازه حریف جا می‌دهد، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان خوشحال می‌شوند و میلیون‌ها دلار هم به جیب بازیکن گلزن و تیمش می‌رود، اما در این بین کسی به فکر کودکان فقیر پاکستانی نیست. کارگران کم سن و سالی که توپی را که مسی گل کرده، تولید کرده‌اند. در فوتبال امروز همه از نام‌ها و باشگاه‌های بزرگ صحبت می‌کنند، غافل از اینکه در همسایگی شرق ایران کشوری فقیر قرار داشته که یکی از قطب‌های اصلی تولید دستی توپ‌های فوتبال در جهان بوده و کمتر کسی از این موضوع خبر داشته یا به آن اهمیت می‌دهد.
به گزارش ایسنا پاکستان بزرگ‌ترین صادرکننده کالایی در جهان است که ابزار اصلی پرطرفدارترین ورزش جهان به شمار می‌رود. توپ فوتبال! براساس آمارهای منتشر شده امروزه حدود ۸۰ درصد از توپ‌های فوتبالی که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، در این کشور تولید می‌شود. ۷۵ درصد از این حجم تولید که معادل ۶۰ درصد از کل تولید توپ فوتبال در جهان می‌شود، در شهر سیالکوت پاکستان صورت می‌گیرد. همچنین تا پایان دهه ۹۰ میلادی پاکستان به قطب تولید ۷۵ درصد از مجموع توپ‌های فوتبال در جهان تبدیل شد. ضمن اینکه بیش از ۷۰ درصد از کل توپ‌های وارداتی به آمریکا نیز ساخت پاکستان هستند. عمده این توپ‌ها در شهر سیالکوت تولید می‌شوند، شهری که نزدیک به ۱۰۰ سال سابقه کار در صنعت تولید توپ فوتبال را دارد.
کار کودکان و شکست توافقنامه آتلانتا
در فرآیند تولید توپ‌های فوتبال در پاکستان عمدتا از کودکان کم سن و سال استفاده می‌شود که این موضوع بارها با انتقاد شدید گروه‌های ضدکار کودکان مواجه شده است. در سال ۱۹۹۶ و در جریان بازی‌های فوتبال لیگ اروپا عده‌ای از فعالان حقوق کودکان اقدام به لابی‌گری با شرکت‌های بزرگی مانند نایک و آدیداس کردند تا جلوی کار کودکان پاکستانی در زمینه تولید توپ فوتبال را بگیرند.
در ۱۴ فوریه سال ۱۹۹۷ در آتلانتای آمریکا توافقنامه‌ای بین سازمان بین‌المللی کار، یونیسف، جمعیت نجات کودکان بریتانیا و اتاق بازرگانی و صنایع سیالکوت به امضا رسید که هدف اصلی آن مقابله با کار کودکان در مراکز تولید توپ در پاکستان بود. فیفا نیز در سال ۱۹۹۶ اعلام کرد که همه تولیدکنندگان توپ فوتبال باید دارای آرم مخصوصی باشند که آن آرم نشان‌دهنده تولید توپ بدون استفاده از کودکان است. در سال ۱۹۹۹ تحقیقاتی انجام شد تا نشان دهد توافق نامه آتلانتا چقدر موفق بوده است. در کمال تاسف نتایج تحقیقات نشان داد که روند به کارگیری کودکان در مراکز تولید توپ در پاکستان همچنان ادامه یافته و در نتیجه توافقنامه آتلانتا عملا شکست خورد. همچنین با وجود همه تلاش‌های انجام شده فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) اعتراف کرده که کار کودکان در صنعت توپ‌سازی پاکستان موضوعی بسیار پیچیده بوده که این نهاد ورزشی توانایی و تجربه کافی و لازم را برای مهار آن ندارد.
برقی که همه را کور کرد!
براساس گزارش نهادهای بین‌المللی کار کودکان همچنان در مراکز تولید توپ در این کشور ادامه داشته و به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای مبارزه با این معضل تاکنون نتیجه‌ای در بر نداشته است. قرار بود حتی در جریان برگزاری رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی کمپینی در حمایت از پایان کار کودکان در مراکز توپ‌سازی پاکستان و افزایش حقوق کارگران فعال در این مراکز به راه بیفتد، اما به نظر می‌رسد برق بازی‌های جام جهانی همه را کور کرده و کسی به حرف بحق این کمپین گوش نکرد. براساس تحقیقات انجام شده هزاران کودک بین سنین پنج تا ۱۴ سال به ۱۰ تا ۱۱ ساعت کار در مراکز دوخت توپ در پاکستان مجبور شده‌اند. بسیاری از این کودکان به دلیل بدهی والدین خود مجبور به کار در مراکز دوخت توپ شده‌اند.
رقیبی به نام چین
اخیرا مشکل دیگری نیز بر مشکلات کارگران صنعت توپ‌سازی پاکستان افزوده شده که آن مشکل اخراج از کار است. با توجه به اینکه رقبا در شرق و جنوب شرقی آسیا در دوخت توپ از ماشین‌های پیشرفته استفاده می‌کنند این موضوع صنعت توپ سازی پاکستان را به شدت تهدید می‌کند. اخیرا نیز تعداد زیادی از کارگران یکی از واحدهای بزرگ تولید توپ در پاکستان از کار خود اخراج شدند. این باعث شده تا کودکان اخراج شده برای ادامه کار وارد بخش‌هایی مانند ساخت تجهیزات جراحی یا برداشت پنبه شوند که شرایط کاری در آنها بسیار خشن‌تر و بی‌رحم‌تر است. چین در سال‌های اخیر به یکی از رقبای جدی پاکستان در زمینه تولید توپ فوتبال تبدیل شده و توانسته با توجه به مزیت تولید انبوه و نیروی کار ارزان سهم خود را در بازار جهانی افزایش دهد. با این وجود پاکستان با توجه به سابقه طولانی در صنعت توپ‌سازی جهان همچنان در بازار جهانی این کالا یکه‌تازی می‌کند. در حال حاضر برندهای مطرحی مانند امبرو، آدیداس و پوما توپ‌های فوتبال خود را به سازندگان پاکستانی سفارش می‌دهند. سازمان بین‌المللی حقوق کارگران قبل از جام‌جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی با راه‌اندازی ایمیلی ویژه از همه مردم دنیا خواسته بود که با فرستادن نظرات خود به صورت مستقیم با سپ بلاتر، رییس فیفا ارتباط برقرار کرده و او را وادار به متوقف کردن شرایط نامساعد کاری کودکان در پاکستان کنند.
سیالکوت کجا است؟
سیالکوت از شهرهای پاکستان بوده که در شمال شرقی استان پنجاب و در دامنه کوه‌های پوشیده از برف کشمیر نزدیک رودخانه چناب واقع شده است. سیالکوت مرکز ناحیه سیالکوت است. این شهر در ۱۲۵ کیلومتری شمال‌غربی لاهور واقع شده و تنها چند کیلومتر با منطقه تحت کنترل هند یعنی جامو فاصله دارد. سیالکوت دارای تاریخچه‌ای چند هزار ساله بوده و تاکنون بارها بین اقوام و ادیان هندو، بودایی، فارسی، یونانی، افغان، ترک، سیک، مسلمانان و بریتانیایی دست به دست شده تا اینکه بالاخره تحت حکومت کشور پاکستان قرار گرفت. جمعیت سیالکوت حدود یک میلیون نفر اعلام شده است. از مهم‌ترین صنایع سیالکوت می‌توان به لوله‌سازی، چرم، پوشاک چرمی، تجهیزات موسیقی، جراحی و دندان‌سازی، تجهیزات ورزشی شامل پوشاک هنرهای رزمی، دستکش، مدال، صندلی، عصا، کارد و چنگال، چاقوهای شکار، تفنگ‌های بادی و تفنگ‌های ساچمه‌ای اشاره کرد.
ارسال نظر