دنیای اقتصاد- مسوولان اقتصادی دولت درباره دلایل افزایش تورم در ماه‌های مهر و آبان دلایل متفاوتی ارائه داده‌اند. شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت گرانی نفت در بازارهای جهانی و تورم وارداتی را دلیل افزایش قیمت‌ها و افزایش تورم دانسته است؛ اما چند روز قبل محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی گفته بود که تورم انتظاری ناشی از انتظار اجرای قانون یارانه ها است. اما حسینی دیروز به صراحت گفت: «تورم وارداتی» است و «تورم انتظاری» هدفمند کردن یارانه‌ها بی‌تاثیر است. دو نهاد رسمی اقتصادی دولت دلایل متفاوتی را برای تورم مهر و آبان اعلام کردند

چالش بر سر دلیل افزایش تورم

بهمنی: تورم روانی و انتظاری است

حسینی: تورم وارداتی است نه انتظاری

دنیای‌اقتصاد- زهرا واعظ: در حالی‌که بنا بر تازه‌ترین گزارش رسمی بانک مرکزی نرخ تورم از ۲/۹ درصد در مهرماه به ۷/۹ درصد در آبان‌ماه افزایش یافته و بهمنی، رییس کل بانک مرکزی دلیل افزایش نیم درصدی تورم را «جو روانی» و تورم انتظاری اجرای قانون یارانه‌ها می‌داند، اما حسینی وزیر امور اقتصادی و دارایی معتقد است دلیل افزایش تورم در ماه‌های اخیر «تورم وارداتی» است و «تورم انتظاری» هدفمند کردن یارانه‌ها بی‌تاثیر است. از سویی دیگر وی دلیل افزایش تورم در مهرماه را بازگشایی مدارس در مهرماه و «تورم تقویمی» دانسته و درباره دلایل رشد تورم در ماه‌های اخیر در جمع خبرنگاران اظهار داشت: رشد تورم قابل پیش‌بینی بود؛ چراکه قیمت نفت در بازارهای جهانی در حال افزایش است و به تبع آن قیمت برخی از اقلام وارداتی افزایش پیدا می‌کند و منجر به تورم وارداتی می‌شود. وی همچنین از برنامه‌های جدید دولت برای کنترل نرخ تورم در کشور خبر داد و گفت: براساس این برنامه‌ها قرار است منابع به سمت فعالیت‌های مولد سوق یابد.

این اظهارات سخنگوی اقتصادی دولت درباره دلایل افزایش تورم در حالی مطرح می‌شود که تازه‌ترین گزارش رسمی بانک مرکزی از رشد نرخ تورم در سه ماه پیاپی خبر می‌دهد. بانک مرکزی نرخ تورم در دوره دوازده ماهه منتهی به آبان ماه امسال را ۷/۹ درصد اعلام کرده که نسبت به‌مدت مشابه در مهرماه نیم درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که نرخ تورم از شهریور ماه امسال روند صعودی به‌خود گرفته است و با درنظر گرفتن شیب افزایشی سه ماه اخیر به‌نظر می‌رسد نرخ تورم در آذرماه دوباره دو رقمی شود.

پیش‌تر محمود بهمنی در حاشیه همایش ارتقای سلامت نظام اداری، دلیل افزایش نیم درصدی نرخ تورم را جو روانی دانسته و گفته بود: با توجه به اینکه قیمت محصولات بسیاری از شرکت‌های تولیدی با نظارت و مدیریت دولت به قیمت‌های قبلی بازگشته است، باید ماه‌های بعد انتظار کاهش نرخ تورم را داشته باشیم. وی افزود: همه تلاش دولت و بانک مرکزی این است که نرخ تورم یک‌رقمی باقی بماند.

در این میان، گزارش بانک مرکزی از خلاصه نتایج به دست آمده از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران براساس سال پایه ۱۳۸۳ (با محاسبه میانگین قیمت ۳۵۹ قلم کالا و خدمت) در آبان‌ماه ۱۳۸۹ نشان می‌دهد که شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در آبان ماه ۱۳۸۹ نسبت به ماه قبل ۱/۱ درصد افزایش یافته است که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، شاخص مذکور ۵/۱۲ درصد رشد داشته است.

رشد تورم وارداتی است

با این حال به عقیده وزیر اقتصاد، رشد تورم قابل پیش‌بینی بود؛ چراکه قیمت نفت در بازارهای جهانی در حال افزایش است و به تبع آن قیمت برخی از اقلام وارداتی افزایش پیدا می‌کند و منجر به تورم وارداتی می‌شود. به گزارش ایسنا، وی در حاشیه دیدار با رییس‌ مجلس اندونزی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران افزود: در سال‌های گذشته تدبیر ما این بود که یک سیاست محکم پولی و مالی را دنبال کنیم و با انضباط پولی و مالی، مدیریت نقدینگی و هدایت نقدینگی و مدیریت حجم عملیات مالی دولت شتاب تورم را بگیریم که موفق بودیم.

در حال حاضر روند رشد تورم، روند نگران‌کننده‌ای نیست؛ اما باید همچنان با اتکا به انضباط پولی و مالی و سیاست‌هایی که تا به حال دنبال می‌کردیم به این مساله برسیم. وی ادامه داد: فکر می‌کنم با برنامه‌هایی که مجددا در دولت برای هدایت منابع به سمت فعالیت‌های مولد مطرح شده است، در کنترل تورم موفق می‌شویم.

تورم انتظاری نداریم

سخنگوی اقتصادی دولت افزایش تورم به خاطر تورم انتظاری هدفمندی یارانه‌ها را رد کرد و گفت: من تورم انتظاری را موثر نمی‌دانم، زیرا در مجموع رفتار خانوارها، رفتار منضبطی بوده و نوع اطلاع‌رسانی در جامعه آرامشی را پدید آورده است. مردم متوجه شده‌اند کالاهای مورد نیازشان به میزان کافی در جامعه وجود دارد و خواهد داشت، لذا رفتار مصرفی متعادلی را در پیش گرفته‌اند. وی تصریح کرد: البته ما در مهرماه که ماه بازگشایی مدارس است یک تورم تقویمی داریم، اما همین رفتار مردم یعنی توجه به آنچه که دولت مطرح می‌کند و اطمینان به آن فرصتی را فراهم می‌کند تا هدفمندی یارانه‌ها با اطمینان خاطر بیشتری اجرا شود.

اصلاح قیمت‌ها به موقع انجام می‌شود

خبرنگار فارس از ویر اقتصاد پرسید: مردم از آغاز مهر منتظر اصلاح قیمت‌ها بوده‌اند، الان نیمه آذر ماه است و هیچ اتفاقی نیفتاده، فکر نمی‌کنید فعالیت‌های کشور در بلاتکلیفی هدفمندی یارانه‌ها به سر می‌برد. وزیر اقتصاد گفت: خاطرم هست در مرداد و شهریور برخی رسانه‌ها می‌گفتند دولت منصرف شده است، چرا یارانه نقدی به حساب‌های خانوار واریز نمی‌شود و انتقاد کردند، اما حساب‌ها باز شد، الان هم اجازه بدهید. اصلاح قیمت‌ها به موقع انجام می‌شود. خبرنگار فارس گفت: اخیرا گفته‌اید به‌زودی و این حرف را از اول مهر ماه می‌زنید؟ وی پاسخ داد: به موقع اجرا می‌شود. وزیر اقتصاد با انتقاد از برخی اخبار گفت: حوزه اخبار هدفمندی حوزه مانورهای ژورنالیستی نیست و حوزه منافع ملی است.

باید شهرهای بزرگ را تعطیل کنیم؟

حسینی درباره مهم‌ترین تاثیرات هدفمندی یارانه‌ها در بخش‌های مختلف اقتصاد کشور اظهار کرد: با کمی توجه به امور زندگی‌ روزمره خود پی می‌بریم که تا چه حد متاثر از هدفمند کردن یارانه‌ها هستیم. وی ادامه داد: از سال‌ها پیش تا حالا حجم قابل توجهی از منابع کشور صرف یارانه مصرفی سوخت‌های فسیلی شده است، البته این پول متعلق به مردم است و مردم نیز از آن استفاده می‌کنند و به هیچ وجه منتی بر کسی نیست، اما سوال این است که آیا باید نتیجه شیوه مصرف این باشد که برای حفظ سلامتی مردم در شهرهای بزرگ ناگزیر به تردد خودروها بر اساس پلاک زوج و فرد باشند و شهرهای بزرگ‌مان را تعطیل کنیم؟

قیمت‌گذاری نادرست حامل‌ها‌ی انرژی دلیل آلودگی

وی افزود: به دلیل اینکه قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی درست نیست، مصرف بی‌رویه انجام شده و سرمایه‌ای که می‌تواند در خدمت تولید و اشتغال باشد، تبدیل به مصرف آلاینده‌هایی شده که محیط زیست را تخریب می‌کند. وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد: این تنها یکی از اثرات یارانه‌ای بودن قیمت انرژی است و اگر ما هدفمندی یارانه‌ها را اجرایی کنیم و به تبع آن چگونگی مصرف و الگوی مصرف ما اصلاح شود، در آن صورت آیا نیاز خواهیم داشت به خاطر ۱۰ روز نوزیدن باد یا نباریدن باران شهر تهران را تعطیل کنیم؟! اینها همان مواردی بود که ما بارها و بارها هشدار می‌دادیم که اگر ادامه پیدا کند به بن‌بست خواهیم رسید.

سوختی که می‌تواند خوراک پتروشیمی‌ها باشد

حسینی ادامه داد: ما امروز می‌توانیم منابع گاز را به خانه‌ها برده و بی‌محابا مصرف کنیم. از یک طرف گاز را بسوزانیم و از طرف دیگر پنجره‌های خانه را باز کنیم که هوا تعدیل شود، این اتفاق در خانه‌های ما می‌افتد و از طرف دیگر در همین خانه‌های ما نیروی بیکار وجود دارد. در طرف مقابل کسانی هستند که حاضر به سرمایه‌گذاری در واحدهای پتروشیمی هستند؛ اما ما در عرضه گاز آنها به عنوان خوراک با محدودیت مواجه هستیم. ما باید رفتار مصرفی‌مان را متعادل کنیم تا بتوانیم گاز را به عنوان خوراک به پتروشیمی‌ها داده و آنها تولید و اشتغال ایجاد کنند.

ناکامی اشتغال‌آفرینی به خاطر سیاست‌های یارانه‌ای است

وی گفت: نرخ رشد جمعیت ما در دهه‌های اول انقلاب بالا بوده و آن جمعیت الان تبدیل به یک جمعیت جوان و تحصیل‌کرده جویای کار شده ‌است و با وجود برنامه‌های اشتغالزایی موفق قبلی، ما هنوز نتوانسته‌ایم به نرخ بیکاری غلبه کنیم و نرخ بیکاری در کشور ما دو رقمی است که این امر مسائل اجتماعی بسیاری را در پی دارد. وی ادامه داد: وقتی بحث اشتغال مطرح می‌شود، نیاز به منابع سرمایه‌گذاری را پیش رو داریم و وقتی منابع خود را به منابع غیرمولد تبدیل می‌کنیم که مثال زدم، آیا دیگر منابعی باقی می‌ماند که متناسب با نیاز کشور اشتغال ایجاد کنیم؟