درپی کاهش قیمت نفت در ایران و شرکت‌های بزرگ نفتی روی داد
سرمایه‌گذاری صفر در حوزه نفت
به گزارش بلومبرگ، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز سه‌شنبه اعلام کرد در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ حدود ۴۰ میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه‌گذاری شد، اما این مبلغ در سال گذشته به ۶ میلیارد دلار کاهش یافته است. این در شرایطی است که قیمت نفت به شدت دچار کاهش شده است و در روز دوشنبه برای نخستین‌بار از سال ۲۰۰۹ تاکنون به کمتر از بشکه‌ای ۴۰ دلار رسید.
به گزارش بلومبرگ، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز سه‌شنبه اعلام کرد در سال‌های 2011 و 2012 حدود 40 میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه‌گذاری شد، اما این مبلغ در سال گذشته به 6 میلیارد دلار کاهش یافته است. این در شرایطی است که قیمت نفت به شدت دچار کاهش شده است و در روز دوشنبه برای نخستین‌بار از سال 2009 تاکنون به کمتر از بشکه‌ای 40 دلار رسید.
از سوی دیگر، به گفته سعید قوام‌پور، مدیرکل برنامه‌ریزی استراتژیک وزارت نفت، صنعت نفت ایران طی پنج سال آینده نیازمند ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار بودجه است. با این وجود زنگنه در کنفرانس مطبوعاتی روز سه‌شنبه گفت:«به دلیل کاهش قیمت نفت، امسال تقریبا هیچ پولی برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت کنار گذاشته نشده است.» اما شرکت‌های نفتی خارجی مانند بریتیش پترولیوم و رویال داچ شل برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران پس از لغو تحریم‌ها، ابراز علاقه کرده‌اند. براساس آمار ارائه شده توسط شرکت بریتیش پترولیوم، تولید نفت ایران در سال گذشته روزانه ۶/ ۳ میلیون بشکه بوده که نسبت به ۴/ ۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۱ به شدت کاهش یافته است. سال گذشته آمریکا با تولید روزانه ۶/ ۱۱میلیون بشکه بزرگ‌ترین تولیدکننده بود و پس از آن عربستان با ۵/ ۱۱ میلیون بشکه، روسیه با ۸/ ۱۰ میلیون و چین با ۲/ ۴ میلیون بشکه در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. ۹ ماه پس از آنکه عربستان سعودی اعضای اوپک را برای حفظ سقف تولید تحت فشار قرار داد، بازار جهانی نفت با مازاد روزانه ۳ میلیون بشکه در روز رو به رو است. روز دوشنبه ایران از درخواست برای نشست اضطراری اوپک حمایت کرد، اما این مساله را تکرار کرد که به محض لغو تحریم‌های بین‌المللی تولید خود را افزایش خواهد داد. این در شرایطی است که با وجود عرضه بیش از حد، تولید نفت اوپک به رکورد بالاترین سطح نزدیک شده است. الجزایر در نامه‌ای به دیگر اعضای اوپک خواستار بررسی اقداماتی برای احیای قیمت نفت و تثبت بازار شده است. قرار است نشست اوپک در تاریخ ۴ دسامبر(۱۳آذر) در وین برگزار شود.
اوپک در ماه ژوئیه 1/ 32 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد. زنگنه از دیگر اعضای اوپک خواسته است فضایی را برای افزایش تولید ایران پس از لغو تحریم‌ها درنظر بگیرند. ایران در ماه ژوئیه روزانه 85/ 2 میلیون بشکه نفت تولید کرد که نسبت به تولید 6/ 3 میلیون بشکه‌ای در پایان سال 2011 کاهش یافته است. زنگنه گفته است پس از برداشته شدن تحریم‌ها تولید نفت ایران روزانه 500 هزار بشکه افزایش خواهد یافت و پس از آن نیز 500 هزار بشکه دیگر به تولید نفت افزوده خواهد شد.
در این بین کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نفت تنها مختص ایران نیست و شرکت‌های نفتی بزرگ جهان هم برای مقابله با کاهش درآمدها و وضعیت اشباع بازار اقدامات جدیدی را در دستور کار خود قرار داده‌اند و تلاش می‌کنند هزینه‌های خود را کاهش دهند. این در شرایطی است که کاهش شدید قیمت نفت این نگرانی را به‌وجود آورده است که سود سهام شرکت‌های نفتی کاهش یابد و درنتیجه سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در دیگر صنایع روی‌آورند. با این وجود سود سالانه سهام شرکت رویال داچ‌شل در هفته جاری به بالاترین سطح طی ۲۰ سال یعنی رقم ۷/ ۷ درصد رسید. سود سالانه سهام شرکت‌های اکسون‌موبیل و شورون هم در بالاترین سطح دو دهه گذشته قرار دارد. احمد بن‌سالم، تحلیلگر مرکز اودو‌اند سی، می‌گوید:«سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند با توجه به سطح کنونی قیمت نفت، پرداخت سود سهام مستمر نخواهد بود اما تاریخ کاملا عکس این موضوع را نشان می‌دهد. شرکت‌های نفتی به‌شدت به سیاست پرداخت سود سهام وابسته هستند و اگر مجبور به کاهش این سود شوند، سرمایه‌گذاران بسیاری را از دست خواهند داد.» شرکت شل، بزرگ‌ترین شرکت نفتی اروپا، به مدت هفت دهه فراز و نشیب‌های بازار، ازجمله نفت کمتر از بشکه‌ای ۱۰ دلار در دهه ۱۹۸۰ و دهه ۱۹۹۰ را تحمل کرده و هرگز سود سهام خود را کاهش نداده است.
این در شرایطی است که درپی کاهش قیمت نفت، از اواسط ماه ژوئن سال گذشته تاکنون، بیش از نیم تریلیون دلار از ارزش سهام پنج‌شرکت بزرگ بین‌المللی یعنی شرکت‌های اکسون، شل، شورون، توتال و بریتیش پترولیوم از بین رفته است. صنعت نفت در شاخص جهانی ام‌اس‌سی‌آی بدترین عملکرد را ثبت کرده است، با این وجود مقامات این شرکت‌های نفتی تمایلی ندارند که سرمایه‌گذاران را از سود سهام‌شان محروم کنند، بنابراین تلاش می‌کنند به روش‌های دیگر هزینه‌ها را کاهش دهند. سالم می‌گوید: «شرکت شل حتی در دوران جنگ‌جهانی سود سهام خود را کاهش نداد. شرکت‌های نفتی برای کاستن از هزینه‌ها به ابزارهای دیگری متوسل خواهند شد.» برخی از شرکت‌های نفت برای کاستن از هزینه‌ها بازخرید سهام را کاهش داده‌اند و شرکت‌هایی مانند توتال و شل برنامه‌هایی را ارائه کرده‌اند که براساس آنها به جای پرداخت نقدی سود سهام، میزان سهم سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهند. ارزش بازخرید سهام توسط شرکت اکسون موبیل در سال جاری 5/ 1 میلیارد دلار بود که نسبت به 13 میلیارد دلار در سال 2014 و 16میلیارد دلار در سال 2013 دچار کاهش شده است. بن ون بردن، مدیرعامل شرکت شل و باب دادلی،مدیرعامل شرکت بریتیش پترولیوم، گفته‌اند که اولویت اصلی آنها پرداخت سود سهام سهامداران است، اما همزمان برای کاستن از زیان‌های ناشی از کاهش قیمت نفت، هزینه‌ها و فروش دارایی‌ها را کم کرده‌اند.
اما در این مورد استثناهایی هم وجود دارد. شرکت ترانزاوشن، بزرگ‌ترین شرکت حفاری دریایی جهان اعلام کرده است قصد دارد سود سهام خود را به نصف کاهش دهد، زیرا کاهش قیمت نفت تقاضا برای خدمات حفاری این شرکت را کاهش داده است. شرکت انی ایتالیا نیز برای نخستین‌بار از سال ۲۰۰۹ تاکنون مجبور شد سود سهام خود را کاهش دهد.
ارسال نظر