گروه نفت و پتروشیمی: در پی سقوط چند روز اخیر نفت، بهای نفت برنت نیز به زیر ۵۰ دلار رسید. اولین هفته از سال ۲۰۱۵ بازار روی خوشی به نفت نشان نداد، به‌طوری‌که در عرض ۲ روز بیش از ۱۰ درصد افت قیمت داشت. در حال حاضر هر دو شاخص نفت در قیمت‌های زیر ۵۰ دلار معامله می‌شود که برای اولین بار ظرف بیش از پنج سال و نیم اخیر است. با وجود اینکه عربستان بیشترین کاهش رشد GDP را در نتیجه افت قیمت نفت می‌بیند، پادشاه این کشور اعلام کرد که این کشور تولید نفت خود را کاهش نمی‌دهد. روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ به وقت تهران)، نفت خام آمریکا با بیش از ۵۰ سنت کاهش در کانال ۴۷ دلار نوسان داشت. هر بشکه نفت برنت نیز با بیش از یک دلار کاهش به زیر ۵۰ دلار رسید. در عین حال سایت رسمی اوپک در آخرین به‌روز‌رسانی خود اعلام کرد بهای سبد نفتی این سازمان نیز به زیر ۵۰ دلار رسیده و روز ششم ژانویه مصادف با ۱۶ دی با قیمت ۶۹/۴۶ دلار معامله شده است. بر همین اساس، قیمت نفت ایران نیز از آنجا که به‌طور میانگین بیش از یک دلار از این سبد نفتی ارزانتر است، به زیر ۵۰ دلار رسیده است.

ملک عبدالله: عربستان به تولید ادامه می‌دهد

افت روز گذشته نفت در پی اظهارات ملک عبدالله، پادشاه عربستان رخ داد که اعلام کرد با وجود افت قیمت نفت کشورش با قوت به تولید نفت ادامه می‌دهد. پس‌از سقوط قیمت نفت به زیر ۵۰ دلار و کاهش تخفیف عربستان به مشتریان آسیایی برخی گمانه‌زنی‌ها درخصوص رسیدن قیمت نفت به منطقه بحرانی عربستان قوت گرفت، اما اظهارات ملک عبدالله این گمانه‌زنی‌ها را رد کرد. پادشاه عربستان چندی است در بستر بیماری است و برخی شایعات مبنی بر مرگ وی یا واگذاری قدرت به یکی از ولیعهدان در این مدت منتشر شده بود. با این حال روز سه‌شنبه ملک‌عبدالله درحالی که هنوز بهبود نیافته، اعلام کرد: این کشور با «اراده راسخ» با چالش کاهش قیمت نفت روبه‌رو خواهد شد. وی همچنین اظهار کرد که کاهش قیمت نفت طبیعی و به دلیل ضعف اقتصادی است و این شرایط تازه‌ای نیست و پیش از این هم اتفاق افتاده است. این اظهارات درحالی منتشر شده است که قیمت نفت همچنان در حال سقوط است و هیچ سیگنالی که موجب امیدواری افزایش قیمت باشد وجود ندارد. در این بین تولید‌کنندگان نفت بزرگ‌ترین‌ بازندگان افت قیمت نفت هستند. در واقع تولید‌کنندگان نفت با درآمدهای نصف سال گذشته روبه‌رو هستند و البته کشورهای حوزه خلیج‌فارس به دلیل اقتصادهای بیمار و وابسته به نفت بیشترین ضرر را از افت قیمت می‌بینند. بر‌اساس بررسی بلومبرگ رشد اقتصادی عربستان سعودی در صورتی که نفت به ۴۰ دلار برسد ۵/۳ واحد درصد افت خواهد کرد. در این گزارش آمده است که احتمال رسیدن به قیمت‌های کمتر از ۴۰ دلار زیاد است. به گزارش بلومبرگ روسیه و عربستان به‌عنوان بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان بیشترین آسیب را از کاهش بهای نفت می‌بینند. در حالی که کشورهای مصرف‌کننده از جمله آمریکا از سوخت ارزان بیشترین استفاده را می‌کنند. براساس این گزارش، قیمت نفت همچنان در سطح ضعیفی در نیمه اول سال ۲۰۱۵ باقی می‌ماند. در این بین فیلیپین بیشترین سود را از افت قیمت‌ها خواهد داشت. بر اساس بررسی موسسه اکونومیست آکسفورد از وضعیت اقتصادی ۱۲۵ کشور، اگر قیمت‌ها در سطح ۴۰ دلار باقی بماند، فیلیپین ۵/۷ واحد بر رشد اقتصادی خود ظرف دو سال خواهد افزود. این موسسه نرخ تورم جهانی برای سال ۲۰۱۵ را ۵/۱ درصد پیش‌بینی کرده است که با توجه به افت قیمت نفت رسیدن آن به زیر یک درصد دور از انتظار نیست. این گزارش در ادامه با اشاره به کاهش درآمدهای نفتی ایران در سال‎‌های گذشته به دلیل تحریم‌ها و سوء مدیریت در دولت قبلی می‌افزاید که ایران نیز از افت قیمت نفت ضرر خواهد کرد.»

تداوم ضعف تقاضا و افزایش عرضه

در عین حال گزارش هفتگی بلومبرگ از پیش‌بینی سطح موجودی نفت آمریکا نشان‌دهنده افزایش سطح موجودی نفت این کشور به سطح قابل توجهی است. در این بین آمارهایی که تا‌کنون منتشر شده نشان از افزایش عرضه در آخرین ماه سال میلادی گذشته دارد. براساس این آمار روسیه عرضه نفت خود را به بیشترین مقدار بعد از فرو‌پاشی اتحاد جماهیر شوروی رسانده است. عراق نیز به رکورد ۳۵ ساله‌ای در تولید دست یافته است. از طرفی تولید نفت نامتعارف آمریکا در این ماه رشد قابل توجهی داشته است. در این بین آمار منتشر شده از اروپا همچنان منفی است. خبرگزاری‌ها روز گذشته اعلام کردند که تورم اروپا برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ تا کنون به زیر صفر رسیده است. به‌طور مسلم کاهش بهای نفت بر نرخ تورم اثر‌گذار بوده و یکی از دلایل منفی شدن آن است. اقتصاد منطقه یورو چندی است که با بحران مواجه شده و در رکود به سر می‌برد. اتحادیه اروپا که با اتخاذ سیاست‌های انبساطی سعی در خروج از رکود و افزایش تورم داشت، با نزدیک شدن به انتخابات یونان بحران بیشتری را تجربه می‌کند. تورم منفی اروپا سیگنالی مبنی بر تقاضای ضعیف برای نفت دارد.

خبرهای مثبت بی‌اثر ماند

اما خبرهای مثبتی نیز در این بین منتشر می‌شوند که در لابه‌لای موج خبرهای منفی تاثیر خود را از دست می‌دهند یا به شکل بسیار مقطعی روی قیمت‌ها اثر دارند. به‌طور مثال خبرگزاری رویترز روز سه‌شنبه اعلام کرد که شرایط نامساعد آب‌وهوایی سبب تعطیلی سه پایانه اصلی صادرات نفت مکزیک شده است. تقریبا کل صادرات نفت خام مکزیک از طریق این سه پایانه به پالایشگاه‌های ایالت‌های تگزاس و لوئیزیانا آمریکا در سواحل خلیج مکزیک صادر می‌شود. از طرفی تولید نفت و گاز برزیل در ماه نوامبر نسبت به ماه اکتبر ۴/۱ درصد کاهش داشت. در این بین آب و هوا، حفاری در ایالات شمالی آمریکا را که برخی میادین شیل در آن واقع است با دشواری روبه‌رو کرده است. به گزارش خبرگزاری رویترز، شرکت پایونییر نچرال ریسورسز روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که سرما و یخبندان، فعالیت‌های تولیدی و حفاری در حوزه پرمیان در غرب تگزاس را به‌طور قابل ‌توجهی مختل کرده است.

اوپک بازنده بزرگ بازار نفت