راهبرد «تهاتر» تهران- عشق‌آباد

گروه نفت و پتروشیمی: نخستین همایش هماهنگی صدور کالا، خدمات فنی و مهندسی صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی به کشور ترکمنستان دیروز (٢٠ مرداد) با حضور وزیر نفت آغاز به کار کرد. همایش یکروزه ایران و ترکمنستان در دو بخش معرفی فرصت‌های موجود در ترکمنستان برای صادرات کالا و خدمات مهندسی، بررسی تجربه‌های موفق در این زمینه همچنین خدمات متقابلی که شرکت‌ها و دست‌اندرکاران می‌توانند به یکدیگر ارائه کنند تا صدور کالا و خدمات به بهترین روش انجام شود، برگزار شد. بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان با اشاره به افزایش تولید ۲۰۰میلیون متر مکعبی گاز تا سال ۹۴ اعلام کرد که در حال حاضر ایران به گاز ترکمنستان احتیاج ندارد اما روابط اقتصادی و سیاسی با این کشور برای ایران بسیار مهم و ارتباط با این کشور استراتژیک است. به گزارش «دنیای اقتصاد»، ترکمنستان جزو شرکای تجاری ایران محسوب می‌شود. ایران روزانه به طور میانگین ۱۰ میلیون متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد می‌کند. اردیبهشت امسال زنگنه پس از دیدار با خواجه محمد محمداوف، معاون رئیس‌جمهور ترکمنستان اعلام کرد ایران آمادگی تهاتر کالا در قبال گاز از ترکمنستان را دارد. وی از شرکت‌های تولیدی در ایران خواست تا تمهیدات لازم را برای صادرات کالاهای بیشتر به ترکمنستان فراهم کنند.

به گفته مشاور وزیر نفت، میانگین خرید سالانه گاز ترکمنستان از ایران در سال‌های اخیر ٢ میلیارد یورو بوده که ایران در تلاش است ۵٠درصد آن را در قالب تهاتر کالا و خدمات فنی و مهندسی با این کشور پرداخت کند.

این در حالی است که طی چند روز اخیر خبر تهاتر کالا و نفت بین ایران و روسیه منتشر شده است. به عقیده کارشناسان، تهاتر کالا و نفت دیپلماسی انرژی زنگنه در زمان تحریم است. از زمان تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران نقل و انتقال پول بزرگ‌ترین‌ مانع پیش روی کشورمان جهت فروش نفت بوده است. با این حال تهاتر کالا و نفت از دولت دهم شروع شد، اما از آنجا که بسیاری از این نوع مبادلات در این دولت بی‌برنامه و لجام‌گسیخته انجام می‌شد، در آن زمان با انتقاداتی نیز مواجه ‌شد. تهاتر نفت و کالاهای بی‌کیفیت مصرفی چینی و هندی در دولت دهم از این دست بودند و کار به جایی رسید که نیکاراگوئه به ایران پیشنهاد کرد در قبال پول نفت از این کشور پشم گوسفند دریافت کند. حال به نظر می‌رسد دولت یازدهم برای آزادی پول‎های بلوکه شده ایران با برنامه و انسجام بیشتری به تهاتر کالا می‌پردازد.

اما دولت یازدهم تنها به واردات کالا در قبال نفت اکتفا نکرده است. صادرات کالا و خدمات به جای گاز دریافتی از ترکمنستان جزو تمهیدات زنگنه است که در صورت موفقیت از خروج مقدار قابل توجهی از منابع ارزی کشور جلوگیری می‌کند. نمایشگاه تخصصی صادرات کالا و خدمات مهندسی نیز که دیروز بر‌پا شد در همین راستا بود.

بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان در حاشیه این نمایشگاه در جمع خبرنگاران به تبیین سیاست‌های گازی ایران در قبال ترکمنستان پرداخت. زنگنه با اشاره به برنامه ایران برای افزایش ٢٠٠ میلیون متر‌مکعبی تولید گاز تا پایان سال ٩٤ گفت: اگرچه ایران به گاز ترکمنستان نیاز ندارد اما روابط اقتصادی و سیاسی با این کشور برای ایران بسیار مهم و ارتباط با این کشور استراتژیک است.

بیژن زنگنه با بیان اینکه تراز اقتصادی میان دو کشور در سال‌های اخیر منفی بوده است، اظهار کرد: باید تلاش شود در ازای واردات گاز از ترکمنستان کالا و خدمات مهندسی به این کشور صادر شود. هدف ایران از واردات گاز از ترکمنستان ایجاد فرصت اشتغال برای فعالان اقتصادی و بخش خصوصی در این کشور است.

زنگنه با بیان اینکه تا زمانی که ایران در ترکمنستان پروژه‌ای در اختیار نداشته باشد، نمی‌تواند به این کشور کالا و خدمات فنی و مهندسی صادر کند، افزود: البته معتقدم شرکت‌های ایرانی توان انجام مگاپروژه‌هایی با رقم پنج میلیارد دلار را در حال حاضر ندارند و ترکمنستان نیز چنین پروژه‌هایی در این ابعاد ندارد. وی افزود: شرکت‌های ایرانی توان انجام پروژه به میزان ٧٠٠ میلیون تا یک میلیارد دلار را در شرایط کنونی دارند.

پرداخت بدهی ایران به ترکمن‌ها

وزیر نفت با اشاره به طلب گازی ترکمنستان از ایران گفت: با توجه به مشکل تحریم و انتقال پول تصمیم گرفته شد طلب این کشور در قالب صدور کالا و خدمات مهندسی پرداخته شود که روش خوبی برای پرداخت مطالبات ترکمنستان است.

زنگنه به سفر سال گذشته رئیس مجلس به ترکمنستان که در این سفر ایشان را همراهی می‌کردند، اشاره کرد و گفت: در این سفر به این کشور پیشنهاد داده شد در صورت واردات گاز ایران از ترکمنستان، آنها برای ایران در کشورشان پروژه تعریف کنند.

وی با بیان اینکه هم اکنون زمینه‌های لازم برای حضور شرکت‌های ایرانی در ترکمنستان فراهم شده است، افزود: شرکت‌های ایرانی باید تلاش کنند در این کشور حضور پیدا کنند و وزارت نفت هم به نوبه خود به آنها کمک خواهد کرد. وزیر نفت تاکید کرد: شرکت‌های ایرانی صبر و حوصله کنید تا بازار این کشور به روی شرکت‌های ایرانی باز شود و فعالیت در این کشور آغاز شود.

زنگنه به صادرات کالاهای بی‌کیفیت به ترکمنستان در سال‎های اخیر اشاره کرد و از سازندگان داخلی خواست تلاش کنند کیفیت را در درجه نخست مورد توجه قرار دهند تا نگاه کشورهای دیگر به تولیدکنندگان ایرانی تغییر کند.

وزیر نفت به بازارهای آتی ایران اشاره و تصریح کرد: کشور آذربایجان بازار خوبی است و بخش خصوصی ایران می‌تواند وارد آن شود و به آن بپردازد، هم اکنون شرایط حضور ایران در این بازار فراهم شده است. زنگنه با بیان اینکه بازار عراق بسیار کم به سوی ایران باز شده است، گفت: کشورهای جنوب خلیج‌فارس نیز معمولا به شرکت‌های ایرانی کار واگذار نمی‌کنند. بر‌اساس این گزارش، شناسایی پروژه‌های توسعه‌ای نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ترکمنستان طی ١٠ سال آینده، تبیین چشم‌انداز بازار صنایع نفت ترکمنستان تا سال ٢٠٢٥، ارائه روند تحولی اندازه بازار صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برخی از اهداف این همایش هستند. برگزاری جلسه گفت‌وگو‌ی مشترک میان دست‌اندرکاران و هماهنگی برای مبادله اطلاعات از دیگر برنامه‌های این همایش است. نمایشگاه تخصصی صادرات کالا و خدمات مهندسی با تلاش سفارت ایران ٢٩ تا ٣١ مرداد در عشق‌آباد برگزار می‌شود.