گروه نفت و پتروشیمی- محمدحسین بابالو: قیمت نفت در هفته گذشته افزایش محسوسی را تجربه کرد. کاهش حجم ذخایر نفت خام آمریکا، بحران عراق و کاهش حجم تولید لیبی و ... از دلایل اصلی این افزایش قیمت بود. با توجه به بالا بودن جذابیت سفته بازی در نفت، ادامه بحران عراق و برخی رخدادهای سیاسی و اقتصادی می‌توان به ادامه روند فعلی و ادامه جذابیت بالای نفت امیدوار بود. بزرگ‌ترین جهش هفتگی نفت در یکسال گذشته

هفته گذشته بزرگ‌ترین جهش هفتگی قیمت نفت در بازارهای جهانی در یکسال گذشته ثبت شد. در معاملات آتی در بازار نیویورک قیمت‌ها در هفته گذشته با ۱/۴ درصد افزایش رو به رو شد. در بازار لندن نیز شرایط مشابهی حاکم بود و ۴/۴ درصد رشد قیمت برای معاملات آتی ثبت شد. قیمت نفت سبک آمریکا اما در روز پایانی هفته گذشته در مقایسه با روز پنج‌شنبه با ۴/۰ درصد افزایش تا ۱۰۶ دلار و ۹۱ سنت افزایش یافت. قیمت نفت برنت نیز با ۳۱ سنت افزایش به ۴۱/۱۱۳ دلار رسید.

در حال حاضر حجم معاملات این نوع نفت هم ۴۸ درصد بالاتر از متوسط ۱۰۰ روزه خود قرار دارد. این رقم برای نفت آمریکا ۴۲ درصد اعلام شده که ارقام بسیار بالایی را نشان می‌دهند. هم‌اکنون اختلاف موجود بین این دو نفت نزدیک به ۵/۶ دلار است.

مهم‌ترین رخدادهای موثر بر قیمت نفت

در هفته گذشته عوامل متعددی بر بازار نفت تاثیر داشتند که در ادامه برخی از آنها مورد اشاره قرار می‌گیرد:

- بحران عراق و احتمال وقفه در عرضه نفت خام به بازارهای جهانی

- کاهش نسبی موجودی ذخایر نفت خام آمریکا

- تلاش اوپک برای حفظ سقف فعلی

- افزایش تقاضای جهانی نفت خام

- انقلاب انرژی در آمریکا و افزایش حجم تولید از شیل‌های نفتی و افزایش محسوس قیمت تمام شده

- بحران لیبی و کاهش ۱۸۰ هزار بشکه ای عرضه صادراتی این کشور

- بحران‌های ژئوپلیتیکی در منطقه و احتمال سرایت آن به کشورهای دیگر منطقه

- فرارسیدن روزهای گرم سال در غرب و زمان تقاضای فصلی بنزین و گازوئیل

- کاهش حجم ذخیره‌سازی‌ها در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه.

چرا قیمت نفت افزایش یافت؟

بعد از ثبت بزرگ‌ترین افزایش هفتگی قیمت نفت، هم‌اکنون قیمت‌ها به بالاترین حد در ۹ ماه اخیر رسیده است. بحران عراق و احتمال وقفه جدی در عرضه نفت خام عراق به بازارهای جهانی مهم‌ترین دلیل این افزایش عنوان شده است. این در حالی است که در هفته‌های گذشته نیز قیمت نفت خام به دلیل کاهش حجم ذخایر آمریکا به‌صورت نسبی در مسیر افزایش آرامی قرار گرفته بود.

کارشناسان اما معتقدند اگر بحران عراق با این وسعت اتفاق نمی‌افتاد باز هم قیمت نفت صعودی می‌شد. کاهش حجم تولید لیبی و هزینه بسیار بالای تولید نفت خام و میعانات گازی از شیل اویل و شیل گاز (شیل‌های نفتی و گازی) مهم‌ترین دلیل این فرضیه است. هم‌اکنون قیمت تمام شده هر بشکه نفت از شیل اویل‌ها شاید تا بیش از ۵ برابر قیمت تمام شده از مخازن قدیمی‌تر در آمریکا باشد.

مشکلات زیست محیطی و هزینه بالای استفاده از تکنولوژی‌های نوین مورد استفاده در کنار ضعف نسبی دانش و تجربه تولید نفت خام به این شیوه از مهم‌ترین‌ دلایل افزایش قیمت تمام شده کل نفت در آمریکا است. از طرفی با توجه به کیفیت پایین‌تر تولید این نوع نفت، فروشندگان گاهی با تخفیف ۱۵ تا ۲۵ دلاری نسبت به عرضه این نوع نفت اقدام می‌کنند که ضربه بزرگ دیگری برای تولیدکنندگان اصلی نفت خواهد بود. این شرایط خود به تنهایی می‌توانست قیمت نفت را به صورت بنیادین صعودی کند. در این بین جایگاه سفته بازها نیز حائز اهمیت است و به عنوان موتوری برای افزایش بیشتر قیمت‌ها عمل خواهد کرد.

بحران عراق و تاثیر آن بر عرضه نفت

شهرهای موصل، کرکوک، تکریت درگیر مبارزه با تروریست‌ها هستند. این مناطق عمدتا سنی‌نشین به دلیل برخی قرابت‌ها با سران گروهک‌های تروریستی، بیابانی بودن و سهولت پیشروی به آغازگر عملیات تبدیل شدند. نزدیکی به مناطق نفت خیز در شمال و مرکز عراق یک شوک روانی قدرتمند را به بازار وارد و یک جهش کم‌سابقه را ثبت کرد.

واقعیت آن است که غالب صادرات قابل اتکای نفت خام عراق از جنوب این کشور و مناطق شیعه‌نشین نزدیک بصره انجام می‌شود که کمترین احتمال قدرت گرفتن داعش در این مناطق است. از طرفی دولت و مردم محلی هم‌اکنون بسیار قدرتمند هستند و گروهک‌های تروریستی مجالی برای قدرت نمایی بیشتر نخواهند داشت.

دورنمای قیمت نفت

هنوز بازار نفت بسیار جذاب است. بحران عراق تازه آغاز شده و به نظر نمی‌رسد که جو روانی حاصل از آن به سرعت آرام شود، بنابراین پتانسیلی برای بالا بودن جذابیت معاملات در بازار نفت است. سفته بازها هم همین نظر را دارند، بنابراین نفت هنوز هم جذاب خواهد ماند. از طرفی هم‌اکنون طرز تفکر بیشتر فعالان بازار افزایشی است. از طرفی هنوز بازار نفت به قیمت‌های سال گذشته خود نرسیده و شرایط رو به رشد اقتصاد جهانی می‌تواند پتانسیلی برای باز پس گیری جایگاه قبلی و قیمت‌های سال گذشته نفت باشد. از طرفی جذابیت فعلی و توجه بیش از پیش سفته بازها، پتانسیلی برای ادامه افزایش قیمت نفت است. با توجه به افزایش شتابان قیمت نفت در روزهای اخیر، روزهای آغازین هفته جاری را می‌توان پتانسیلی برای کاهش نسبی قیمت‌ها دانست زیرا بسیاری از سفته‌بازها برای کسب سود اقدام به فروش خواهند کرد: Profit Taking - با توجه به این مطلب می‌توان انتظار کاهش آرام قیمت‌ها را برای ابتدای هفته لحاظ نمود ولی این عقب نشینی بیشتر به عنوان یک فاز تعدیل و تثبیت عمل کرده و اهرمی برای دورخیز قیمت‌ها و جهش مجدد آنها خواهد بود. دورنمای کوتاه‌مدت قیمت نفت برای چند روز آینده عقب نشینی آرام بازار خواهد بود. پس از آن و با توجه به برخی رخدادهای سیاسی و اقتصادی می‌توان به افزایش بیشتر قیمت‌ها امیدوار بود. به نظر می‌رسد نفت وارد یک فاز جدید شده که دنیای جدیدی را پیش روی بازار نفت قرار خواهد داد.

فاز جدید و پتانسیل دوگانه صعود نفت