رشد 40 درصدی بهای نفت در 6هفته
گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: نفت هفته‌ای سراسر مثبت را از سر گذراند و هر دو نفت شاخص در بازار نیویورک و لندن حدود 10 درصد رشد هفتگی را به ثبت رساندند. مهم‌ترین عوامل افزایش قیمت‌ها را می‌توان در انتشار آماری مثبت از اقتصاد آمریکا، افزایش احتمال توافق بر سر طرح فریز و کاهش تولید نفت آمریکا دانست. با احتساب رشد 10 درصدی هفته گذشته، بهای نفت از زمان اعلام توافق عربستان و روسیه بر سر توقف تولید در ماه ژانویه حدود 40 درصد رشد کرده است. با این وجود قیمت نفت‌ها همچنان نسبت به ابتدای سال 2016 افت 3 درصدی را نشان می‌دهند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» هفته گذشته، نفت خام آمریکا برای سومین هفته متوالی و نفت برنت برای دومین هفته متوالی در مسیر صعودی قرار گرفت. رشد قیمت نفت در هفته‌های اخیر بعد از انتشار اخباری مبنی بر توافق روسیه و عربستان برای کمک به بازار نفت در جهت بهبود قیمت‌ها آغاز شد. هرچند که بسیاری از کارشناسان تا‌کنون اعلام کرده‌اند که طرح فریز تولید که از سوی این کشورها پیشنهاد شده نمی‌تواند چندان بر مازاد عرضه در بازار نفت اثرگذار باشد اما آمارها حکایت از این دارد که بعد از انتشار این خبر بهای نفت از کف ۱۲‌ساله خود فاصله گرفته و رشد ۴۰ درصدی قیمت را به ثبت رسانده است. در واقع ۶ هفته پیش بهای نفت برنت به حدود ۲۷ دلار بر بشکه رسیده بود و حال با رشد ۱۱ دلاری قیمت‌ها طی ۶ هفته اخیر، رشد ۴۰ درصدی را به ثبت رسانده است. کارشناسان بر این باورند که با وجود علائم مازاد عرضه و فاز خرسی به خصوص در آمار ذخایر نفتی آمریکا، اما فعالان بازار نفت تنها به علائم مثبت توجه دارند و به دنبال بهانه‌ای برای رشد قیمت‌ها هستند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» در هفته گذشته نفت خام آمریکا در بازار آتی به جز روز پنج‌شنبه در همه روزها افزایش قیمت قابل توجهی داشت و با ثبت رشد هفتگی ۸/ ۹ درصدی از قیمت ۷۸/ ۳۲ دلار در هربشکه در معاملات آخر هفته به ۲/ ۳۶ دلار رسید. نفت برنت نیز رشد مشابهی داشت، بهای این نفت شاخص در بازار آتی لندن در تمام ۵ روز معاملاتی هفته گذشته در مسیر افزایشی حرکت کرد و با رشد ۷۵/ ۳ دلاری معادل بیش از ۱۰ درصد، روز جمعه به ۸۹/ ۳۸ دلار برای هربشکه به فروش رسید. اما در این بین قیمت سبد نفتی اوپک که با یک روز تاخیر منتشر می‌شود تا روز پنج‌شنبه رشد چندانی نداشته است. بر اساس آخرین به روز رسانی سایت رسمی سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، بهای سبد نفتی این سازمان تا روز پنج‌شنبه تنها دو درصد یعنی کمتر از یک دلار رشد قیمتی داشته و در این روز به ۶۱/ ۳۱ دلار برای هر بشکه رسیده است.


عوامل موثر بر بازار

هفته گذشته شاهد انتشار اخبار مثبت و منفی فراوانی بودیم. با وجود این برآیند تاثیر این خبرها به رشد قیمت نفت منجر شد. بر‌اساس آمار منتشر شده از سوی موسسه بیکرهیوز، تعداد سکوهای حفاری فعال در میادین نفتی ایالات متحده، هفته گذشته 8 فروند کاهش یافت و به 392 عدد رسید. بر‌اساس این آمار تعداد کل دکل‌های حفاری در میادین نفتی و گازی آمریکا طی یک سال اخیر 75 درصد کاهش یافته و به 489 فروند رسیده که کمترین مقدار از سال 1999 تا‌کنون است. در 23 آوریل 1999 میلادی، تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا تنها یک فروند از آمار کنونی کمتر (488 فروند) بود که خود کمترین تعداد از اواخر سال 1940 به حساب می‌آمد. یکی از کارشناسان بازار نفت درخصوص تاثیر خبر افت تعداد دکل‌های آمریکا بر بازار جهانی نفت به سایت خبری مارکت‌واچ گفت: افت تعداد دکل‌ها این ذهنیت را که تولید نفت آمریکا در حال کاهش است، تقویت کرده است. این درحالی است که با وجود اینکه تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا برای 11 هفته متوالی کاهش یافته اما حجم تولید نفت این کشور به دلیل افزایش بهره‌وری تولید با استفاده از فناوری‌های پیشرفته به این نسبت افت نکرده است. تولید نفت این کشور در یک‌ساله منتهی به 26 فوریه نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 6/ 2 درصدی را به ثبت رساند و برای اولین بار از سال 2009 در مسیر کاهشی قرار گرفت. از سویی بر اساس اطلاعات منتشر شده از منابع اطلاعاتی، بلومبرگ اعلام کرد صادرات نفت عراق در ماه فوریه به دلیل اختلالی که در خط لوله صادراتی این کشور به وجود آمده، کاهش یافته است. این در حالی است که صادرات نفت کشورمان در ماه فوریه با رشد 50 درصدی به 5/ 1 میلیون بشکه در روز رسیده است. همچنین مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت اعلام کرد صادرات نفت خام ایران به علاوه میعانات گازی در ماه مارس به 2 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

در این بین انتشار آمار بیکاری آمریکا بر ادامه روند صعودی بازار نفت در روز جمعه اثرگذار بود. بر اساس آمار منتشر شده، در ایالات متحده آمریکا در ماه فوریه حدود 242هزار شغل جدید ایجاد شده که نسبت به تعداد 172هزار شغل ماه ژانویه پیشرفت چشمگیری داشته است، همچنین تحلیلگران پیش از این افزایش تعداد شغل در آمریکا را 190هزار شغل برآورد کرده بودند. به این ترتیب نرخ بیکاری در این ماه (فوریه) روی 9/ 4 درصد ماه ژانویه باقی ماند که کمترین میزان از فوریه 2008 تا‌کنون یعنی طی 8 سال اخیر است.

رشد قیمت نفت از زمان اعلام طرح فریز رشد داشته است. این هفته همچنان اخبار مثبتی از این طرح منتشر شد. وزیر امور خارجه نیجریه روز پنج‌شنبه اعلام کرد روسیه برای تشکیل نشست مشترک با اعضای اوپک به منظور تصمیم‌گیری درخصوص طرح فریز در پایتخت این کشور اعلام آمادگی کرده است. قرار است این جلسه 20 مارس برگزار شود اما پیش از آن الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه برای رایزنی بیشتر با مسوولان نفتی کشورمان به تهران سفر می‌کند. این در حالی است که بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان پیش از این اعلام کرده بود ایران به این طرح نخواهد پیوست و برنامه‌های افزایش صادرات خود را ادامه خواهد داد. وزیر امور خارجه نیجریه با بیان اینکه مشخص نیست ایران در جلسه مشترک ماه مارس شرکت کند یا نه، اعلام کرد که با تشکیل این جلسه بهای نفت رشد چشمگیری خواهد داشت. دانیل یرگین، نایب رئیس گروه مشاوره IHS نیز در این خصوص به بلومبرگ گفت: سقف تولید به یقین به کاهش مازاد عرضه و رشد قیمت نفت کمک خواهد کرد.

تحلیلگر کامرز بانک به سی‌ان‌بی‌سی می‌گوید هرچند سمت عرضه به شدت تقویت می‌شود اما سیگنا‌ل‌هایی مبنی بر بهبود سمت تقاضا وجود دارد. به گفته وی عربستان بهای نفت خود را برای مشتریان آسیایی برای ماه آوریل افزایش داده و از سوی دیگر تقاضای نفت چین در حال افزایش است که علائمی از رشد تقاضا در بازار آسیا است. با وجود این تحلیلگر مارکت‌واچ بر این باور است که با وجود رشد قیمت نفت و احتمال تداوم آن در کوتاه‌مدت، همچنان نمی‌توان به بازار نفت در بلندمدت امیدوار بود، چراکه همچنان بازار اسیر مازاد عرضه است که احتمالا تا سال 2017 ادامه خواهد داشت. در حال حاضر بزرگ‌ترین‌ نگرانی در بازار نفت به حجم ذخایر نفتی مربوط است. حجم ذخایر نفتی جهان از ابتدای 2015 روند رو‌به رشدی به خود گرفته که به نظر می‌رسد همچنان ادامه داشته باشد. بر‌اساس آخرین آمار از اداره اطلاعات انرژی آمریکا، حجم ذخایر نفتی این کشور در هفته منتهی به 28 فوریه برای یازدهمین هفته پیاپی رشد کرده و به رقم بی‌سابقه 518 میلیون بشکه رسیده است.