حسین پاکدل با انتقاد از وضعیت حرفه‌ای قراردادها عنوان کرد
تئاتر بی‌مسوولیت، نه‌تئاتر‌خصوصی
فرهنگ و هنر- حسین پاکدل برای آنهایی که در سال‌های دهه شصت مخاطب تلویزیون بودند، چهره آشنایی است. مجری سال‌های دور، حالا تمام فعالیت‌هایش را روی تئاتر متمرکز کرده. او که این روزها نمایش «حضرت والا» را اجرا می‌کند، گفت: تا این لحظه با هیچ یک از اعضای گروه درباره دستمزدشان صحبتی نکرده‌ام. این نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر در نشست خبری نمایشش که در خانه هنرمندان ایران برگزار شد، با بیان این مطلب ادامه داد: تیمی کاملا حرفه‌ای در اجرای این نمایش حضور دارند، اما هیچ یک از آنها هیچ چشم‌انداز مالی مشخصی درباره دستمزدشان ندارند؛ زیرا نمایش ما قرار‌داد کلانی با اداره کل هنرهای نمایشی ندارد، بلکه به صورت کاملا خصوصی اجرا می‌شود. پاکدل با ابراز خرسندی از تعهد کاری اعضای گروهش افزود: هرچند به عنوان کارگردان خود را موظف می‌دانم دستمزد تمام اعضای گروه را بپردازم، اما تعهد کاری آنها برایم قابل ستایش است؛ زیرا تا این لحظه هیچ گفت‌وگویی با هیچ یک از عوامل درباره دستمزدشان انجام نداده‌ام و این درحالی است که در پروسه تمرین و اجرای نمایش ما به برخی از بازیگران پیشنهاد کارهای تصویری شد که به دلیل تعهدی که به این نمایش داشتند، از این پیشنهادها چشم‌پوشی کردند.
این هنرمند تئاتر در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: آنچه امروز در تماشاخانه «ایرانشهر» به عنوان تئاتر خصوصی اجرا می‌شود، ابدا به معنای تئاتر خصوصی نیست؛ چرا که تئاتر خصوصی در دنیا تعاریف ویژه خود را دارد. بدین معنا که بنگاه‌ها و مکان‌های ویژه‌ای با برخورداری از حمایت شهرداری موظفند برای گروه‌های حرفه‌ای ایجاد اشتغال کنند و این برنامه‌ریزی سالانه تنها شامل حال تئاتر نمی‌شود و برای هنرهای دیگر هم تعریف می‌شود.
حسین پاکدل یادآور شد: در حال حاضر در کشور ما چنین چیزی مرسوم نیست که یک گروه بتواند برای پنج سال آینده خود برنامه‌ریزی کند، با اعضایش قرار‌داد ببندد و... بنابراین آنچه در ایران به معنای تئاتر خصوصی جریان دارد، تئاتر بی‌مسوولیت است. نویسنده و کارگردان نمایش «رقص زمین» با اشاره به اینکه تئاتر حرفه‌ای تعاریف بسیار نزدیکی با تئاتر خصوصی دارد، افزود: در حال حاضر در کشور ما با ظرفیت اندکی که سالن‌های تئاتر دارند، اگر یک گروه بخواهد هزینه‌های نمایشش را تامین کند، باید قیمت بلیت نمایش ۱۵۰ هزار تومان باشد، نه ۱۵ هزار تومان. او در پاسخ به پرسشی درباره تمایلش برای اجرای نمایش «حضرت والا» در تماشاخانه ایرانشهر توضیح داد: در شرایط فعلی انتخابی وجود ندارد تا هنرمند بتواند چیزی را به چیز دیگری ترجیح بدهد. دوست داشتم حرفی را در قالب نمایش مطرح کنم، نخستین جایی که شرایط محترمانه، مدیر هوشمند، سالن تمیز و شرایط نسبتا مطلوبی داشت، تماشاخانه ایرانشهر بود و به اینجا آمدم. پاکدل همچنین درباره ممیزی و بازبینی‌های این نمایش هم متذکر شد: بعد از اینکه نمایشنامه را به دوستان ارائه کردیم، نکاتی را درباره متن تذکر دادند که نکاتی بدیهی بود و تلاش کردم به عنوان نویسنده از آن نکات حداکثر استفاده را ببرم تا اثر خلاقانه‌تر شود، در مجموع نمایش یک بار بازبینی شد و در مرحله بازبینی حتی یک تذکر هم به ما داده نشد. این کارگردان درباره تفاوت اجرای نمایش در تماشاخانه «ایرانشهر» با مجموعه تئاترشهر توضیح داد: از منظر تماشاگر تفاوت چندانی میان این دو مجموعه وجود ندارد؛ چرا که مخاطب تئاتر نسبت به جمعیت کشور و حتی نسبت به جمعیت فرهیخته مخاطب اندکی است؛ اما در هرحال انتخاب‌گر است. هرکجا اثر خوبی اجرا شود، آن را می‌بیند. مدیر پیشین مجموعه تئاترشهر ادامه داد: کاری که در تئاترشهر اجرا می‌شود، به دلیل قرار‌دادی است که با اداره کل هنرهای نمایشی دارد، ممکن است چندان در بند مخاطب نباشد؛اما این به معنای آن نیست که در تماشاخانه ایرانشهر هرکاری انجام می‌دهیم تا سالنمان پر شود؛ زیرا نمایش ما اثری تلخ، تراژیک و سنگین است و مخاطب باید بابت آن هزینه بدهد با این حال نمایش ما از منظر اجرا هیچ تفاوتی ندارد، تنها در بازگشت اقتصادی است که میان این نمایش و آثاری که در تئاترشهر اجرا می‌شود، تفاوت ایجاد می‌شود. او در ادامه سخنانش با اشاره به پروسه شکل‌گیری نمایشنامه «حضرت والا» یادآور شد: بسیار علاقه‌مند بودم روی شخصیت «قوام» که شخصیتی بسیار دراماتیک در تاریخ ماست کار کنم؛ اما بعد مقطع تاریخی نمایش «حضرت والا» بسیار جذبم کرد. حس کردم در این شخصیت (تیمورتاش) و این دوره تاریخی عبرت بی‌شماری است و این اثر بیشتر پاسخ می‌دهد. پاکدل با اشاره به ویژگی جمعی بودن هنر تئاتر خاطرنشان کرد: تئاتر نسبت به دیگر هنرها کمتر شخصی است، بلکه بیشتر جمعی است. جزئیات یک اثر نمایشی است که کلیات آن را می‌سازد. از لحظه‌ای که شروع به نوشتن کردم اولین چیزی که انتخاب کردم، اسم نمایش بود و بعد دیالوگ اول «منیر» را نوشتم.
او که نگارش این نمایشنامه را از اسفند‌ماه سال گذشته آغاز کرد، یادآور شد: نگارش این متن زمان بسیاری برد؛ به‌طوری که روزی ۱۶ - ۱۵ ساعت روی متن کار کردم. اولین منتقدم همسرم است که بسیار سختگیر و با سابقه است. با نظر من بود که ایشان سه نقش را بازی کرد که در آغاز بسیار مشکل بود؛ اما برای بازی در این نقش‌ها وقت و انرژی بسیاری گذاشت. در مرحله بعد فروردین‌ماه امسال دیگر اعضای گروه متن را گرفتند و از خرداد‌ماه با ما همراه شدند.
پاکدل که پیش از این دو نمایش «رقص زمین» و «سمفونی درد» را اجرا کرده است، درباره عدم همکاری‌اش با برخی از بازیگران آن نمایش‌ها توضیح داد: بضاعت بازیگری در تئاتر ما بضاعت چندان بزرگی نیست. تعداد آدم‌هایی که می‌توانند برای تئاتر وقت و انرژی بگذارند اندک است. دوست داشتم با دوستانی مانند حسن معجونی کار کنم که درگیر کارهای خودش بود. از سوی دیگر بعضی بازیگران برای برخی نقش‌ها مناسب نبودند.
ارسال نظر