دورهمی ده روزه یا جشنواره بین المللی؟
علیرضا مجمع
پیش در آمد ۲
«بسی رنج بردم در این سال سی!» زمانی که حضرت فردوسی این مصرع را در حدود 1000 سال قبل در پایان نگارش شاهنامه‌اش سرود، اصلا فکر هم نمی‌کرد روزی جشنواره‌ای سینمایی در سرزمینش به وجود بیاید و اتفاقا به سال سی‌ام برسد و چون منی از این مصرعش استفاده کند تا بگوید، حکایت این سی ساله شدن با سی ساله شدنی که ایشان مدنظرش بوده که «عجم زنده کرده [است] بدین پارسی» زمین تا ثریا تفاوت دارد.

1
حکایت غریبی است واژه غریب «بین‌المللی» بر قامت جشنواره فیلم فجر. برای دلیل این سخن تنها ذکر خاطره‌ای می‌کنم و بس، تا ثابت شود این دورهمی ده روزه صرفا محملی است برای دیدن مجموعه سینمای ایران و نه آشنا شدن با جهان بین‌الملل سینما. دو سال قبل که مهدی مسعود شاهی دبیر جشنواره بود، در یکی از سانس‌هایی که فیلم ایرانی به درد بخوری نشان نمی‌دادند، گفتم به سالن نمایش خارجی بروم و از این بین‌المللی بودن جشنواره نانی هم نصیب ما بشود. اتفاقا رفتم فیلمی را ببینم که چند روز قبلش در اختتامیه بخش بین‌الملل جایزه بهترین کارگردانی را گرفته بود. نشستم و فیلم را دیدم.
نمی‌گویم که چقدر تکه پاره شده بود این موجود فلک زده و سرش به تهش نمی‌چسبید؛ اما ناگهان در دقیقه 70 فیلم بود که تیتراژ پایانی روی پرده آمد. عجب! فیلمی که بهترین کارگردانی را گرفته است 70 دقیقه است؟! فردایش در گفت‌وگو با
مسعود شاهی به این اتفاق اشاره کردم و پرسیدم: «اگر با هر کدام از فیلم‌های ما که معتبرترین جایزه‌های جهانی را گرفته‌اند، چنین می‌کردند چه حالی می‌شدید؟» جواب آقای دبیر البته قابل حدس است. ضوابط و ملاک‌های نمایش فیلم در داخل ایران و همین جواب‌های کلیشه‌ای که دیگر آنقدر تکرار شده که ملال آور شده است. خب برادر من فیلم‌های اینجوری را نیاورید و سلاخی‌اش کنید. به خدا گناه دارد! برای همین است که می‌گویم این مدت یک دورهمی ده‌روزه است. خواهشا خودمان را مسخره نکنیم تا دیگران هم به ریشخندمان نگیرند.
2
در جلسه مطبوعاتی دبیر جشنواره خبرنگاری سوالی رندانه از ایشان پرسید که به نظرم تیزهوشانه به نکته مهمی اشاره داشت. سوال این بود: «شما هم اندیشی هالیوودیسم و سینما را در جشنواره به راه انداخته‌اید و مدام دارید به فیلم‌های آمریکایی و ساختار هالیوود فحش می‌دهید.
از طرف دیگر افتخار می‌کنید به اینکه مثلا فیلم «هوگو» اسکورسیزی را آورده‌اید و سه بعدی نمایش می‌دهید. این تناقض را چطور توجیه می‌کنید؟» اگر شما توانستید این سوال را پاسخ بگویید دبیر جشنواره هم توانست. جشنواره فیلم فجر سرشار از این تناقض‌ها است.


نسخه سه بعدی هوگو به کارگردانی مارتین اسکورسیزی